W poszukiwaniu władzy stabilizującej porządek konstytucyjny (część II)

• Autorzy: Bożek Michał

Warianty tytułu

EN

In search of a power to stabilize the constitutional order (part II)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In modern constitutionalism, the systemic stabilization is represented in its two aspects. It is the primary systemic value of the constitutional order as a whole, guaranteeing the realisation of other values. In this context, it is most often understood as constitutionality and efficiency of the constitutional order. Systemic stabilization may also be regarded as a separate legal sphere of the state’s activity, i.e., in this case the activity of organs of the state, whose purpose is to guarantee the constitutionality and efficiency of the constitutional order. As a separate sphere of the state’s activity, it may only be distinguished within a parliamentary system. This is due to the specific form of the principle of separation of powers. Among various state organs capable of exercising this legal sphere, head of state and constitutional court are most often listed. However, as proven by the analysis of the manner of fashioning the office of the head of state in the parliamentary system, stabilization of the constitutional order may at most be regarded as one of its systemic functions. The core of the head of state’s activity in this model of governance is representing the state in its external relations and before the society. Hence a thesis may be formulated, that in a parliamentary system, head of state is a separate power — the representing power (authority). Most arguments are in favour of vesting a constitutional court with systemic stabilization as a separate legal sphere of activity. The activity of a constitutional court displays numerous particular features that can not be assigned to the classic powers in the state. In a parliamentary system, a constitutional court is a holder of a separate state power–power stabilizing the constitutional order. At the same time, this does not preclude its legal status of a judicial organ.

Słowa kluczowe

EN

systemic stabilization; constitutional order; neutral power; guardian of the Constitution; separation of powers; constitutionalism

• Wydawca: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Czasopismo: Przegląd Sejmowy
• Rocznik: 2019
• Numer: 2(151)
• Strony: 7–38

Twórcy

autor

Bożek Michał

• Dr hab., Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Konstytucyjnego, [e-mail], https://orcid.org/0000-0002-2057-8921

Bibliografia

• Banaszak B., Bernaczyk M., Aktywizm sędziowski we współczesnym państwie demokratycznym, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2012.
• Banaszak B., Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Wolters Kluwer, Warszawa 2007.
• Bożek M., Instytucja Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2007.
• Bożek M., Władza ustrojodawcza w konstytucjonalizmie niemieckim, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2013.
• Brzozowski W., Stopniowalność naruszeń konstytucji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017, z. 4, https://doi.org/10.14746/rpeis.2017.79.4.1.
• Chmielarz A., Rada Konstytucyjna po zmianach konstytucyjnych z lipca 2008 r., „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 1.
• Chorążewska A., Prezydent jako czynnik równowagi Arbitraż polityczny, „Przegląd Sejmowy” 2005, nr 6.
• Czarny P., Konstytucyjne spory kompetencyjne, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, nr 2.
• Czeszejko-Sochacki Z., Sądownictwo konstytucyjne w Polsce na tle porównawczym, Trybunał Konstytucyjny, Warszawa 2003.
• Derlatka M., Skarga konstytucyjna w Niemczech, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2009.
• Doehring K., Der „Pouvoir Neutre” und Grundgesetz, „Der Staat” 1964, nr 3.
• Florczak-Wątor M., Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne, Ars boni et aequi, Poznań 2006.
• Garlicki L., Rada Konstytucyjna w Republice Francuskiej, [w:] Sądy konstytucyjne w Europie, t. I, red. J. Trzciński, Trybunał Konstytucyjny, Warszawa 1996.
• Garlicki L., Sądownictwo konstytucyjne w Europie Zachodniej, PWN, Warszawa 1987.
• Granat M., Legitymacja sądu konstytucyjnego na gruncie czystej teorii prawa H. Kelsena, „Przegląd Sejmowy” 1999, nr 4.
• Granat M., Trybunał Konstytucyjny Osiągnięcie czy zadanie?, [w:] Trzecia władza. Sądy i trybunały w Polsce, red. A. Szmyt, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008.
• Instytucja Prezydenta we współczesnym świecie: materiały na konferencję, Warszawa — Senat RP 22–23 II 1993 r., Senat RP, Warszawa 1993.
• Kaltefleiter W., Die Funktionen des Staatsoberhauptes in der parlamentarischen Demokratie, Westdeutscher Verlag, Köln–Opladen 1970.
• Kelsen H., Istota i rozwój sądownictwa konstytucyjnego, Trybunał Konstytucyjny, Warszawa 2009 (Berlin–Leipzig 1929).
• Kischel U., Wybór sędziów niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego w ujęciu porównawczym, „Państwo i Prawo” 2014, z. 9.
• Konstytucjonalizm a doktryny polityczno-prawne Najnowsze kierunki badań, red. R.M. Małajny, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2008.
• Konstytucyjne systemy rządów, red M Domagała, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997.
• Kordela M., Kategoria norm, zasad oraz wartości prawnych Uwagi metodologiczne w związku z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 5.
• Kuca G., Zasada podziału i równowagi władz a inne organy państwowe, [w:] Ustroje, doktryny, instytucje polityczne. Księga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Mariana Grzybowskiego, red. J. Czajowski, J. Karp, G. Kuca, A. Kulig, P. Mikuli, A. Opałek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
• Kuca G., Zasada podziału władzy w Konstytucji RP z 1997 roku, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2014.
• Kuciński J., Legislatywa — egzekutywa — judykatywa: konstytucyjne instytucje i mechanizmy służące równowadze władz w polskim systemie trójpodziału, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2010.
• Linz J.J., Zagrożenia systemu prezydenckiego, „Res Publica” 1990, nr 12.
• Ludwikowski R.R., Prawo konstytucyjne porównawcze, TNOiK, Toruń 2000.
• Lutz D.S., Principles of Constitutional Design, Cambridge University Press, Cambridge–New York, 2006, https://doi.org/10.1017/CBO9780511510267.002.
• Małajny R.M., Idea rozdziału władzy państwowej i jej interpretacje, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 1.
• Małajny R.M., Klasyfikacja prawnych sfer działania państwa — próba reinterpretacji, [w:] Rozważania o państwie i prawie, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1993.

Identyfikatory

DOI

10.31268/PS.2019.22