Ewolucja zakresu pojęciowego niesufiksalnych technik słowotwórczych

• Autorzy: Jadacka Hanna

Warianty tytułu

EN

The evolution of suffixless techniques of word-formation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The goal of the paper is to remind the reader about paradigmatic derivation, clipping and derivation by exchange of prefixes, three recently recognized and defined techniques of word-formation. The author points out that, thanks to more than a dozen detailed studies and three important monographs, the description of the Polish system of word-formation gained in simplicity and distinctness, thus also benefitting academic didactics. Introducing the distinction between paradigmatic derivation and clipping proved particularly advantageous. The fate of derivation by exchange of affixes, which we are now forced to reduce to derivation by exchange of prefixes, proved to be both interesting and surprising. The paper emphasizes the input of Professor Bogusław Kreja as a contributor or inspirer of every one of the research areas mentioned above. We can only regret that he never voiced his opinion about the so-called derivation by alternation, a problem which still requires a deeper analysis.

Słowa kluczowe

EN

morphonological alternation; derivation by alternation; paradigmatic derivation; prefixation,; derivation by exchange of prefixes; clipping; techniques of word-formation

• Wydawca: Księgarnia Akademicka
• Czasopismo: LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
• Rocznik: 2017
• Numer: 23
• Strony: 89-98

Twórcy

autor

Jadacka Hanna

Bibliografia

• Burkacka I., 2006, Ciągi sufiksalne w derywatach odrzeczownikowych, „Poradnik Językowy” nr 10, s. 19–30.
• Burkacka I., 2007, Ucięcia w procesie sufiksacji, „LingVaria” nr 2 (4), s. 55–66.
• Fijałkowska W., 2016a, La dérivation par échange de préfixes en tant que problème de recherche en linguistique contrastive, „Kwartalnik Neofilologiczny” LXIII, s. 500–506.
• Fijałkowska W., 2016b, Czy derywaty prefiksalne wymienne wyrażają intensywność?, „LingVaria” nr 2 (22), s. 71–82.
• Grzegorczykowa R., 1972, Zarys słowotwórstwa polskiego, cz. I: Słowotwórstwo opisowe, Warszawa.
• Grzegorczykowa R., Puzynina J., 1979, Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki sufiksalne rodzime, Warszawa.
• Grzegorczykowa R., Puzynina J., 1984, Problemy ogólne słowotwórstwa, [w:] R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa, s. 307−332.
• Honowska M., 1967, Zarys klasyfikacji polskich derywatów, Wrocław.
• Jadacka H., 2001, System słowotwórczy polszczyzny (1945–2000), Warszawa.
• Jadacka H., 2007, O hierarchizacji w słowotwórstwie i jej skutkach dla opisu systemu derywacyjnego (na marginesie książki Iwony Kaproń-Charzyńskiej Derywacja ujemna w języku polskim. Rzeczowniki i przymiotniki), „LingVaria” nr 1 (3), s. 9–20.
• Jadacka H., 2009, Nieporozumienia wokół nazw żeńskich, [w:] M. Skarżyński, M. Szpiczakowska (red.), W kręgu języka. Materiały konferencji „Słowotwórstwo – słownictwo – polszczyzna kresowa” poświęconej pamięci Profesor Zofii Kurzowej. Kraków 16–17 maja 2008 r., „Biblioteka LingVariów”, t. 2, Kraków, s. 277–284.
• Jadacka H., 2012, Status słowotwórczy tzw. alternacji ilościowych, [w:] H. Burkhardt, R. Hammel, M. Łaziński (red.), Sprache im Kulturkontext. Festschrift für Alicja Nagórko, Frankfurt am Main, s. 135–143.
• Kallas K., 2010, Słowotwórstwo polskich hipokorystyków imiennych, [w:] I. Burkacka, R. Pawelec, D. Zdunkiewicz-Jedynak (red.), Słowa – kładki, na których spotykają się ludzie różnych światów, Warszawa, s. 159–176.
• Kaproń-Charzyńska I., 2005, Derywacja ujemna w języku polskim. Rzeczowniki i przymiotniki, Toruń.
• Kreja B., 1963, Pojęcie derywacji wymiennej, [w:] „Z polskich studiów slawistycznych”, seria 2: „Językoznawstwo”, Warszawa, s. 133–140.
• Kreja B., 1970, O tzw. derywacji wstecznej odrzeczownikowej we współczesnym języku polskim, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” IX, s. 61–94.
• Kreja B., 1972, Z zagadnień analizy słowotwórczej, [w:] J. Puzynina (red.), Problemy współczesnego słowotwórstwa a dydaktyka uniwersytecka, Warszawa, s. 59–78.
• Kreja B., 1974, Słowotwórcza rola fleksji we współczesnym języku polskim, „Studia Śląskie”, Seria Nowa, t. 26, s. 193– 205.
• Kreja B., 1975, Kategorie fleksyjne w funkcji formantu słowotwórczego we współczesnym języku polskim, „Zeszyty Naukowe UG” „Prace Językoznawcze” nr 3, s. 49–55.
• Kreja B., 1976, O pewnych typach derywacji słowotwórczej, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” XXXIV, s. 41–53.
• Kreja B., 1983, Zagadnienie modeli słowotwórczych, [w:] „Z polskich studiów slawistycznych”, seria 6, Warszawa, s. 203–212.
• Kurzowa Z., 1974, Derywacja fleksyjna w języku polskim oraz próba wyjaśnienia jej genezy, „Zeszyty Naukowe UJ” „Prace Językoznawcze” nr 42, s. 94–103.
• Laskowski R., 1978, Alternacje morfonologiczne, [w:] S. Urbańczyk (red.), Encyklopedia wiedzy o języku polskim, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk, s. 16–17.
• Laskowski R., Wróbel H., 1964, Użycie paradygmatu w funkcji formantu słowotwórczego we współczesnej polszczyźnie, „Język Polski” XLIV, s. 214–220.
• Nagórko A., 1998, Zarys gramatyki polskiej (ze słowotwórstwem), Warszawa.
• Nagórko A., 2010, Podręczna gramatyka języka polskiego, Warszawa.
• Puzynina J., 1978a, Próba klasyfikacji formantów słowotwórczych języka polskiego, „Język Polski” LXVIII, s. 98–107.
• Puzynina J., 1978b, Typy formantów słowotwórczych w językach słowiańskich, [w:] „Z polskich studiów slawistycznych”, seria 5, Warszawa, s. 179–188.
• SGS-III: M. Skarżyński Wstęp do: idem et al., Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego, t. III: Gniazda odczasownikowe, Kraków 2004, s. VII–XIV.
• Skarżyński M., 1999, Powstanie i rozwój polskiego słowotwórstwa opisowego, Kraków.
• Skarżyński M., 2000, Słownik przypomnień gramatycznych, Kraków.
• Skarżyński M., 2003, Słowotwórcze gniazda odczasownikowe (charakterystyka wstępna), [w:] idem (red.), Słowotwórstwo gniazdowe. Historia. Metoda. Zastosowania, Kraków.
• Stankiewicz J., 2006, Wymiana prefiksów w derywacji odczasownikowej (na materiale gniazdowym), „Poradnik Językowy” nr 10, s. 119–126.
• Śmiech W., 1986, Derywacja prefiksalna czasowników polskich, Wrocław.
• Waszakowa K., 1991, Derywacja sufiksalna, paradygmatyczna czy ujemna, „Polonica” XVI, s. 101–110.
• Waszakowa K., 1993, Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki z formantem paradygmatycznym, Warszawa.
• Wiśnicki M., 2006, O derywacji prefiksalno-wymiennej w słowotwórczych gniazdach rzeczowników i przymiotników, „Poradnik Językowy” nr 10, s. 126–133.
• Wiśnicki M., 2009, Derywacja prefiksalna wymienna w czasownikach polskich (w świetle danych gniazdowych), „LingVaria” nr 1 (7), s. 139–150.
• Wiśnicki M., 2010, Derywacja prefiksalna wymienna w czasownikach polskich (na materiale gniazdowym), Uniwersytet Warszawski, rozprawa doktorska.
• Wróbel H., 1984, Słowotwórstwo czasowników, [w:] R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa, s. 467–507.

Identyfikatory

DOI

10.12797/LV.12.2017.23.06