Bariery rozwoju przedsiębiorczości na przykładzie agroturystyki w polskich Karpatach

• Autorzy: Bajgier-Kowalska Małgorzata , Tracz Mariola

Warianty tytułu

EN

Barriers to Entrepreneurship Development Based on the Example of Agritourism in the Polish Carpathian Mountains

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Karpaty są jednym z wiodących regionów turystycznych Polski, gdzie turystyka na obszarach wiejskich ma długie tradycje i stale się rozwija. W regionie tym liczba funkcjonujących gospodarstw agroturystycznych jest jedną z wyższych w kraju. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie stanu i barier rozwoju agroturystyki w polskiej części Karpat jako formy aktywności pozarolniczej mieszkańców wsi na obszarach górskich. Ofertę agroturystyczną oraz rozwój w regionie istotnie modyfikują zmiany uwarunkowań społeczno-gospodarczych i trendy współczesnej turystyki. Stwierdzono, że rozmieszczenie kwater agroturystycznych jest mocno zróżnicowane i w ostatnich latach liczba kwater maleje. Jedynie w kilkunastu gminach o dużej atrakcyjności turystycznej i związanym z tym dużym natężeniem ruchu turystycznego liczba podmiotów agroturystycznych jest nadal wysoka. Przeprowadzona analiza współczesnych barier rozwoju agroturystyki w Karpatach pozwoliła na wyróżnienie ich kilku grup. Są nimi bariery: przyrodniczo-kulturowe, ekonomiczne, prawne, społeczne i marketingowe. Dla zrealizowania przyjętego celu badawczego dokonano kwerendy literatury, analizy danych pozyskanych z GUS-u i regionalnych ODR-ów oraz wywiadów z usługodawcami agroturystycznymi, uzupełnione studium terenowym.

EN

The Carpathian Mountains are one of the most important tourist regions of Poland. Tourism in rural areas has long traditions and is constantly growing. In addition the number of agritourism farms is one of the highest in the country. The paper presents the current state and changes of agritourism in the Polish part of the Carpathian Mountains, as a form of non-agricultural activity of rural in mountain areas. Also, barriers to the development of agritourism were diagnosed. The study has shown that changes in socio-economic conditions and trends in modern tourism significantly shape the development and agritourism offer in the region. It was found that the distribution of agritourism offers is very diverse, and the number of agritourism farms has decreased slightly in recent years. Only in a dozen municipalities which have high tourist attractiveness and high tourist traffic associated with it, the number of agritourism entities is still high. The analysis allowed for distinguishing the following five groups of barriers to the development of agritourism. They are: natural and cultural, economic, social, legal, and marketing strategy. The data for carrying out the above-mentioned analyses were collected from the Central Statistical Office (Główny Urząd Statystyczny – GUS) and regional Agricultural Advisory Centre (Ośrodek Doradztwa Rolniczego – ODR). Verification of the collected material was based on the interviews with agritourism service providers (275) and supplemented with a field study.

Słowa kluczowe

PL

agroturystyka; bariery rozwoju; gospodarstwa agroturystyczne; Karpaty; turystyka wiejska

EN

agrotourism; development barriers; agritourism farms; Carpathians; rural tourism

• Wydawca: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Czasopismo: Przedsiębiorczość - Edukacja
• Rocznik: 2019
• Tom: 15
• Numer: 1. Rola przedsiębiorczości w rozwoju społeczno-gospodarczym
• Strony: 158-172

Twórcy

autor

Bajgier-Kowalska Małgorzata

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Wydział Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Katedra Turystyki Międzynarodowej i Geografii Społecznej Poland

autor

Tracz Mariola

• Polskie Towarzystwo Geograficzne Oddział w Krakowie

Bibliografia

• Bajgier-Kowalska, M., Tracz, M., Uliszak, R. (2016). Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich na przykładzie gospodarstw agroturystycznych województwa małopolskiego. Przedsiębiorczość – Edukacja, 12, 244–261.
• Bajgier-Kowalska, M., Tracz, M., Uliszak, R. (2017). Modeling the state of agritourism in the Malopolska region of Poland. Tourism Geographies, 19(3), 502–524.
• Balińska, A., Zawadka, J. (2013). Znaczenie agroturystyki w rozwoju obszarów wiejskich. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, 102, 127–143.
• Bednarek-Szczepańska, M., Bański, J. (2014). Lokalizacyjne uwarunkowania rozwoju gospodarstw agroturystycznych w Polsce. Przegląd Geograficzny, 96(2), 243–260.
• Charakterystyka gospodarstw rolnych w województwie małopolskim. (2012). Kraków: Urząd Statystyczny w Krakowie. Pozyskano z: http://krakow.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/krak/ASSETS_2012_charakt_ gosp_rolnych_psr_2010.pdf
• Charakterystyka gospodarstw rolnych w województwie śląskim. (2012). Katowice: Urząd Statystyczny w Katowicach. Pozyskano z: http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/katow/ASSETS_PSR2010_
• Charakterystykagospodarstwrolnych.pdf Ciepiela, G.A. (2016). Uwarunkowania rozwoju agroturystyki w Polsce. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace, 1, 37–67.
• Dane adresowe stowarzyszeń agroturystycznych. Pozyskano z: (http://cdr112.e-kei.pl/agroturystyka/ images/Baza_stowarzyszen_at.pdf
• Dorocki, S., Szymańska, A.I., Zdon-Korzeniowska, M. (2012). Polskie gospodarstwa agroturystyczne jako przedsiębiorstwa rodzinne. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 13(8), 45–60.
• Drzewiecki, M. (2009). Agroturystyka współczesna w Polsce. Gdańsk: Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku.
• Faracik, R., Kurek, W. Mika, M., Pawlusiński, R. (2009). Turystyka w Karpatach Polskich w świetle współczesnych kierunków rozwoju. W: B. Domański, W. Kurek (red.) Gospodarka i Przestrzeń. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, 77–96.
• Gil, A. (2016). Stan i przyszłość gospodarstw ekologicznych w drobnoobszarowym rolnictwie województwa małopolskiego. Studia Obszarów Wiejskich, 42, 197–203.
• Górz, B., Uliszak, R. (2002). Wielofunkcyjny rozwój na obszarach wiejskich w południowej Polsce. W: W. Kamińska (red.), Wielofunkcyjna gospodarka na obszarach wiejskich. Materiały konferencji naukowej poświęconej Profesorowi Marianowi Koziejowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Kielce: Instytut Geografii Akademii Świętokrzyskiej, Kieleckie Towarzystwo Naukowe, 223–237.
• Chrapek, G., Surmiak, M. 2009. Przedsiębiorczość agroturystyczna w województwie podkarpackim. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska. Sectio B, 64(2), 113–120.
• Jackowski, A. (1989). History of Tourism in Polish Carpathians. Prace Geograficzne UJ, 80, 75–83.
• Jarecki, W., Bobrecka-Jamro, D. (2010). Rozwój gospodarstw ekologicznych i agroturystycznych w województwie podkarpackim. Inżynieria Ekologiczna, 22, 71–77.
• Kondracki, J. (2011). Regiony fizycznogeograficzne Polski. Warszawa: PWN.
• Kowalczuk-Misek, A. (2013). Analiza stanu i możliwości rozwoju agroturystyki na Dolnym Śląsku. Wrocław: DODR.
• Król, K., Bedla, D. (2014). Ocena witryn internetowych gospodarstw agroturystycznych. Marketing i Rynek, 11, 22–29.
• Kubal, M., Mika, M. (2012). Agritourism in Poland – the legal model and the realities of the market, Current Issues Of Tourism Research, 1(2) 4–11.
• Kurek, W. (2008). Tourism in Polish Carpathians in the Political Transition Time. W: J. Wyrzykowski (red.), Conditions of the Foreign Tourist Development in Central and Eastern Europe, Tourism in Geographical Environment, Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 295–302.
• Mika, M., Faracik R., 2008, Second homes as a factor of the transformation of rural areas in the Polish Carpathians. Folia Geographica, Acta Facultatis Studiorum Humanitatis et Naturae Universitatis Presoviensis. Prirodne Vedy, 47(12), 245–255.
• Mikulska, T. (2008). Korzyści i bariery rozwoju turystyki w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem województwa małopolskiego. W: I. Sikorska-Wolak (red.) Ekonomiczne i społeczne aspekty turystyki wiejskiej. Warszawa: Wydawnictwo SGGW, 161–173.
• Mitura, T., Buczek-Kowalik, M. (2015). Zróżnicowanie oferty agroturystycznej w województwie podkarpackim. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski. Pozyskano z: http://www1.up.poznan.pl/ktw/sites/default/ files/dokumenty/Mitura,%20Buczek%20POP%20cz%201.pdf
• Musiał, W., Sroka, W., Wojewodzic, T. (2010). Sytuacja ekonomiczna gospodarstw z terenów górskich i podgórskich. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy.
• Portal Zagroda Edukacyjna. http://www.zagroda-edukacyjna.pl
• Przezbórska-Skobiej, L., Lira, J. (2012). Przestrzeń agroturystyczna Polski i ocena jej atrakcyjności. W: K. Jajuga, M. Walesiak (red.), Klasyfikacja i analiza danych – teoria i zastosowania. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, 637–645.
• Raport o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2015–2016. (2017). Warszawa: Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
• Roman, M., Niedziółka, A. (2017). Agroturystyka jako forma przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Warszawa: SGGW.
• Rocznik statystyczny województwa małopolskiego 2017. (2017). Kraków: Urząd Statystyczny w Krakowie.
• Rocznik statystyczny województwa podkarpackiego 2017. (2017). Rzeszów: Urząd Statystyczny w Rzeszowie.
• Rocznik statystyczny województwa śląskiego 2017. (2017). Katowice: Urząd Statystyczny w Katowicach.
• Sikora, J. (2012). Agroturystyka. Przedsiębiorczość na obszarach wiejskich. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Sikora, J., Jęczmyk, A. (2005). Czynniki wspierające i bariery ograniczające rozwój agroturystyki. W: B. Sawicki, J. Bergier (red.), Uwarunkowania rozwoju turystyki związanej z obszarami wiejskimi. Biała Podlaska: Wydawnictwo PWZS w Białej Podlaskiej, 37–45.
• Sikora, J., Wartecka-Ważyńska, A. (2016). Reklama internetowa w promocji ruchu turystycznego na wsi. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Turystyki, 1(33), 211–224.
• Sikorska-Wolak, I. (red.). (2008). Ekonomiczne i społeczne aspekty rozwoju turystyki wiejskiej. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
• Smoroń, S., Pajdzik, J. (2016). Tendencje rozwoju rolnictwa ekologicznego w województwie małopolskim. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, 16(4), 85–95.
• Strategia rozwoju województwa małopolskiego na lata 2011–2020. (2011). Kraków: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Polityki Regionalnej.
• Strategia rozwoju województwa – podkarpackie 2020. (2012). Rzeszów: Sejmik Województwa Podkarpackiego.
• Szpara, K. (2011). Agroturystyka w Karpatach Polskich. Prace Geograficzne UJ, 125, 161–178.
• Tracz, M., Bajgier-Kowalska, M., Uliszak, R. (2017). The development of agrotourism in Podkarpackie Voivodeship in the light of international and national conditions. Przedsiębiorczość – Edukacja, 12, 244–261.
• Tracz, M., Bajgier-Kowalska, M., Uliszak, R. (2018). Rozwój agroturystyki w południowo-wschodniej Polsce – ujęcie modelowe. Przedsiębiorczość – Edukacja, 14, 329–344.
• Turystyka w 2016 roku. (2017). Warszawa: GUS.
• Twardy, S. (2009). Tendencje zmian użytkowania przestrzeni rolniczej obszarów karpackich. Studia i Raporty IUNG-PIB, 17, 49–58.