Sens życia jako mediator wpływu perspektyw postrzegania czasu i postaw wobec śmierci na subiektywny dobrostan u osób w okresie późnej dorosłości. Raport z badań przeprowadzonych wśród słuchaczy UTW

• Autorzy: Kawula Anna
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obecnie jednym z wyzwań dla gerontologów jest podkreślenie czynników warunkujących zdrowe starzenie się, czyli zidentyfikowanie warunków, które utrzymują i/lub poprawiają jakość życia w starszym wieku. W badaniach starano się przedstawić sens życia jako wskaźnik udanego starzenia się z perspektywy postrzegania czasu i postaw wobec śmierci oraz to, że subiektywny dobrostan odgrywa znaczącą rolę w adaptacji psychospołecznej. Niniejszy raport ukazuje niezmienność pomiaru wskaźnika Dobrostanu z wybranymi rozkładami zmiennych. W badaniach zastosowano następujące metody: Test Sensu Życia (Purpose in Life Test – PLT), Skale Lęku i Fascynacji Śmiercią (SLiFŚ), Kwestionariusz Postrzegania Czasu (Zimbardo Time Pespective Inventory – ZTPI), Skale Satysfakcji z Życia (The Satisfaction With Life Scale – SWLS). Badaniami objęto (N=300) słuchaczy Uniwersytetów Trzeciego Wieku z trzech miast: Poznania, Trójmiasta, Krakowa oraz osoby nieuczestniczące w zajęciach UTW, w tym 178 kobiet i 122 mężczyzn w wieku powyżej 60 lat. Badani ukończyli badanie w formie papier i ołówek. Odkrycia dostarczają dowodów na związek między dobrostanem psychicznym a postawami życiowymi osób starszych. Pomiary wskazały, że podejście to charakteryzuje się dużą zgodnością i stabilnością. Przedstawione wyniki wskazują na to, że poczucie sensu życiu pośredniczy w relacji między perspektywami postrzegania czasu i postawą wobec śmierci a subiektywnym dobrostanem. Analiza wyników potwierdziła hipotezę, że samopoczucie psychiczne i postawy życiowe są pozytywnie skorelowane. Nie zaobserwowano różnic w postawach życiowych między dwiema grupami.

Słowa kluczowe

PL

sens życia, perspektywy czasowe, postawy wobec śmierci, subiektywny dobrostan, późna dorosłość

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Akademii WSB
• Czasopismo: EXLIBRIS Biblioteka Gerontologii Społecznej
• Rocznik: 2021
• Numer: 1 (20) /2021 Exlibris
• Strony: 70-78

Daty

wydano

2021-09-30

Twórcy

autor

Kawula Anna

• Uniwersytet Pedagogiczny w Kakowie,

Bibliografia

• Bugajska, B., Timoszyk-Tomczak, C. (2013). Przyszłość w życiu osób starszych, Gerontologia Polska, 21(2).
• Bugajska, B., Timoszyk-Tomczak, C. (2006). Człowiek stary wobec przyszłości. W: Steuden S., Marczuk M. (red.). Starzenie się a satysfakcja z życia. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Cieślik, A., Zubik A., Bańczarowska, M. (2005). Starość w narracjach kobiet w drugiej połowie życia. W: Zierkiewicz E., Łysak A. Starsze kobiety w kulturze i społeczeństwie. Wrocław: MarMar.
• Czerniawska, O. (1992). Czas i jego wymiary. W: Dzięgielewska M. (red.). Refleksje nad starością aspekty społeczne, edukacyjne i etyczne. Łódź: Polskie Towarzystwo Gerontologiczne, Oddział w Łodzi; Uniwersytet Łódzki, Zakład Oświaty Dorosłych.
• Diener, E., Lucas, R.E., Scolon C.N. (2006). Beyond the hedonic treademill. Revising the adaptation theory of well-being, American Psychologist, 5: 305–314.
• Diener, E., Seligman, M.E.P. (2002).Very happy people. Psychological Science, 13(1): 81–84.
• Diener, E., Suh, E.M., Lucas, R.E., Smith H.L. (1999), Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125: 276–302.
• Diener, E., Emmons, R., Larsen, R., Griffin, S. (1985) The Satisfaction with Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49.
• Diener, E., Lucas, R., Oishi, S. (2004) Dobrostan psychiczny. Nauka o szczęściu i zadowoleniu z życia. W: J. Czapiński (red.), Psychologia pozytywna. Warszawa.
• Gao, Y., (2011). Time Perspective and Life Satisfaction Among Young Adults in Taiwan. Social Behavior and Personality: An International Journal, 39.
• Hagerty, M., Veenhoven R.(2003). Wealth and happiness revisited: Growing wealth of nations does go with greater happiness. Social Indicators Research, 64.
• Juczyński, Z. (2001). Adaptacja Skali Satysfakcji z Życia – SWLS (Diener, Emmons, Larson, Griffin, 1985). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
• Kępiński, A. (1977). Lęk. Warszawa: PZWL.
• Kępiński, A. (1985). Melancholia. Warszawa: PZWL.
• Kępiński, A. (1994). Rytm życia. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Kowalik, S. (2000). Wspomaganie rozwoju w procesie starzenia się. W: Kaja B. (red). Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja i psychokorekcja. T. 2. Bydgoszcz: WSP.
• Mather, M., Carstensen, L. (2005). Aging and Motivated Cognition: The Positivity Effect in Attention and Memory. Trends in Cognitive Sciences 9.
• McGregor, H.A., Greenberg, J., Arndt, J., Lieberman, J., Solomon, S., Solomon, L., Pyszczynski,T. (1998). Terror Management and Agression: Evidence that mortality salience motivates agression against worldview-threatening others. Journal of Personality and Social Psychology, 74: 590–605.
• Nosal, A. (1986). Akceptacja własnej przeszłości i siebie a poczucie sensu życia u osób funkcjonujących w warunkach Domu Opieki Społecznej. W: Pilecka B. (red.). Osobowościowe i środowiskowe korelaty poczucia sensu życia. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
• Oleś, P. (2000). Psychologia przełomu połowy życia. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Oleś, M., Steuden S., Klonowski, P., Chmielnicka-Kuter E, Gajda, T., Puchalska-Wasyl, M., Sobol-Kwapińska, M. (2002). Metody badania jakości życia i psychospołecznego funkcjonowania chorych z zaburzeniami widzenia. W: Oleś P., Steuden S., Toczołowski J. (red.). Jak świata mniej widzę. Zaburzenia widzenia a jakość życia. Lublin: TN KUL.
• Opoczyńska, A. (1999). (red.), Wprowadzenie do psychologii egzystencjalnej. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Ostrowska, A. (1997). Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Pufal-Struzik, I. (2000). Poczucie osamotnienia i lęku u ludzi starszych. W: Jopkiewicz A.,Trafiałek E. (red.). Trzeci wiek bez starości. Kielce: Wydawnictwo Uczelniane Wszechnicy Świętokrzyskiej.
• Steuden, S. (2012). Psychologia starzenia się i starości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Zimbardo,, P., Boyd, J. (2014). Paradoks czasu. Warszawa: PWN.
• Zhang, J., Howell, R., Stolarski, M. (2013). Comparing Three Methods to Measure a Balanced Time the Relationship Between a Balanced Time Perspective and Subjective Well-Being. Journal of Happiness Studies, 14.
• Zimbardo, P., Boyd, J. (1999). Putting Time in Perspective: A Valid, Reliable Individual Differences Metric. Journal of Personality and Social Psychology, 77.
• Zych, A.A. (2020). Współczesna polska polityka senioralna: deklaracje i działania. W: A.A. Zych (red.), Starość w drodze… Profesjonalny Pracownik Socjalny, Katowice.
• Życińska, J., Januszek, M. (2011). Test Sensu Życia (Purpose in Life Test, PIL) JC Crumbaugha i LT Maholicka: Analiza psychometryczna. Czasopismo Psychologiczne – Pychological Journal, 17(1): 561–57.

Identyfikatory

DOI

10.24917/27199045.201.5