Znaczenie elementów kultury niematerialnej w krajobrazie wsi Doliny Białej Lądeckiej

• Autorzy: Jerzy Oleszek
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Elementy małej architektury sakralnej są specyficznym komponentem krajobrazu wsi. Każdy obiekt to efekt konkretnej duchowej potrzeby człowieka. Złożoność intencji budowy wynika z faktu, iż budowle wzniesione były głównie w pierwszej połowie wieku XIX, a tylko kilka w wieku XVIII. Są świadectwem ówczesnej, nie kontynuowanej po roku 1945, rzeczywistości. Interpretacja treści inskrypcji, która realizowana była kontekście ówczesnych realiów, jest podstawą dla rozpoznania potrzeby wzniesienia obiektu i to łącznie z interpretacją jego znaczenia. Obserwuje się proces adopcji obiektów. Dowodem są próby wypełnienia (zdewastowanej lub okradzionej) wnęki kapliczki symbolem religijnym (najczęściej obrazem) pochodzącym z rodzinnych stron emigrantów. Istnieją nieudane próby rekonstrukcji czy też wprowadzania obiektów stylistycznie obcych. Uzyskany efekt to zaburzenie, a nawet i degradacja specyfiki miejscowego, historycznie ukształtowanego krajobrazu. Budowle współczesne posiadają określony ładunek duchowy, ale korelacja z wartością budowli starszych, jest wątpliwa. Proponuje się nowy wskaźnik sakralizacji wsi, którym jest stopień staranności utrzymania tak obiektu jak i terenu przyległego. Wskazuje się przebieg i ogólną charakterystykę traktu (szlaku), gdzie obiekty małej architektury sakralnej są komponentem miejscowego środowiska kulturowego.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz wsi; sacrum; małe budowle sakralne; szlak turystyki kulturowej

• Wydawca: KulTour.pl - Organizator Turystyki Kulturowej i Edukacyjnej, Poznań, Polska
• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2015
• Numer: 7
• Strony: 77-91

Daty

online

2015-07-01

Twórcy

autor

Jerzy Oleszek

• Katedra Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Bibliografia

• Fitych T., 2009, Boże młyny, krzyże i kapliczki przydrożne na pograniczu kudowsko-nachodzkim, Wydawnictwo Maria, Kudowa Zdrój
• Myczkowski Z., 2002, Tożsamość miejsca w krajobrazie strefy podmiejskiej obszaru chronionego, Materiały V Forum Architektury Krajobrazu, Wrocław
• Oleszek J., 2009, Wiara jako komponent tożsamości miejsca obszarów wiejskich Sudetów Wschodnich, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego nr 12, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec
• Oleszek J., 2010, Potencjał niematerialnej kultury regionalnej obszarów wiejskich Doliny Białej Lądeckiej, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, t.13, Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi PAN, Kraków
• Perzyński M., 2004, Cudowne wizerunki, kapliczki i krzyże pokutne w gminie Kłodzko, Wrocławski Dom Wydawniczy, Wrocław
• Radecki A., 2006, Aspekt pasyjny pobożności ludowej na przykładzie dawnych i współczesnych kalwarii w archidiecezji wrocławskiej i diecezji świdnickiej, Papieski Fakultet Teologiczny Wrocław
• Uchwała Sejmu RP z 22 maja 2009 w sprawie przyjęcia dokumentu „Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016 – Monitor Polski 2009.34.501