Zur Anapher in nicht-generativen Klassifikationssystemen

• Autorzy: Małgorzata Osiewicz-Maternowska

Warianty tytułu

EN

Analysis of Chomskyan and Non-Chomskyan anaphora in German

PL

Anafora w innych niż generatywny systemach klasyfikacyjnych

• Języki publikacji: DE

Abstrakty

EN

The aim of the analysis was to determine whether books on German grammar take into consideration the phenomenon of binding, as well as how Chomsky’s understanding of the term anaphora is presented in them. I performed an analysis of the reflexive pronoun in contemporary Non-Chomskyan classification systems, representing different theoretical models, which were included in treatises on German grammar and written within the last thirty years. First of all, the terminology used to refer to reflexive pronouns and their syntactic function was taken into account. The analysis shows clearly that the explanatory potential of most of the theoretical models (the concept based on the investigation of word and sentence meaning, dependency grammar and phrase structure grammar) does not suffice to account for the phenomenon of co-reference that constitutes the basis of binding. It is only surface structure syntax and some combinations of theories based on generative grammar that shed light on how the reflexive pronoun is bound in certain German grammatical structures.

PL

W artykule analizie poddano anaforę w rozumieniu Chomsky’ego, czyli zaimek zwrotny w ujęciu tradycyjnym, w systemach klasyfikacyjnych innych niż generatywny. W badaniu uwzględniono opracowania gramatyki niemieckiej z ostatnich 30 lat, które reprezentują różne modele gramatyczne występujące we współczesnych kierunkach lingwistycznych. Pod uwagę wzięto przede wszystkim terminologię zastosowaną w przypadku zaimków zwrotnych oraz opis ich funkcji składniowych. Celem badania było stwierdzenie, czy inne niż generatywna gramatyki języka niemieckiego uwzględniają zjawisko wiązania, oraz czy i w jaki sposób opisują zjawisko anafory. Stwierdzono, że większość opisanych modeli gramatycznych (koncepcja oparta na badaniu znaczenia zdań i wyrazów, gramatyka dependencyjna oraz koncepcja gramatyki jako struktury frazowej) nie jest w stanie przedstawić i przeanalizować, ani wyjaśnić, zjawiska koreferencyjności stanowiącego podstawę wiązania. Jedynie koncepcja składni powierzchniowej i kompilacja różnych koncepcji na bazie generatywnej, czyli koncepcja gramatyki funkcjonalno-pragmatycznej, dają możliwość uwzględnienia niektórych aspektów wiązania zaimka zwrotnego w niemieckich konstrukcjach składniowych.

Słowa kluczowe

EN

anaphora; Chomsky; binding theory; generative grammar

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Czasopismo: Colloquia Germanica Stetinensia
• Rocznik: 2013
• Numer: 22
• Strony: 215-231

Twórcy

autor

Małgorzata Osiewicz-Maternowska

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• ABRAHAM, Werner (Hg.) (1985): Erklärende Syntax des Deutschen. Tübingen.
• ABRAHAM, Werner (1995): Pronominale Glieder und ihre klitische Formen. In: W. ABRAHAM, Deutsche Syntax im Sprachvergleich: Grundlegung einer typologischen Syntax des Deutschen. Tübingen, 511-543.
• CHOMSKY, Noam (1981; 1993): Lectures on Government and Binding. The Pisa Lectures. Berlin.
• EISENBERG, Peter (1989): Grundriß der deutschen Grammatik. 2. überarb. und erweit. Aufl. Stuttgart.
• ENGEL, Ulrich (1977; 2009a): Syntax der deutschen Gegenwartssprache. 4. völlig neu bearbeit. Aufl. Berlin.
• ENGEL, Ulrich (2004, 2009b): Deutsche Grammatik. Neubearbeitung. 2. Durchges. Aufl. München.
• FANSELOW, Gisbert/FELIX, Sascha W. (1987; 1993): Sprachtheorie. Eine Einführung in die Generative Grammatik. 2 Bde. 3. unveränd. Aufl. Tübingen und Basel.
• FLÄMIG, Walter (1991): Grammatik des Deutschen. Einführung in Struktur- und Wirkungszusammenhänge; erarbeitet auf der theoretischen Grundlage der „Grundzüge einer deutschen Grammatik“. Berlin.
• GREWENDORF, Günther (1985): Anaphern bei Objekt-Koreferenz im Deutschen. Ein Problem für die Rektions-Bindungs-Theorie. In: W. ABRAHAM (Hg.), Erklärende Syntax des Deutschen. Tübingen, 137-171.
• GREWENDORF, Günther (2002): Minimalistische Syntax. Tübingen, Basel.
• GRIESBACH, Heinz (1986): Neue deutsche Grammatik. Berlin, München.
• GUNKEL, Lutz/MÜLLER, Gereon/ZIFONUN, Gisela (Hg.) (2003): Arbeiten zur Reflexivierung. Tübingen.
• HAIDER, Hubert (1993): Deutsche Syntax – generativ. Vorstudien zur Theorie einer projektiven Grammatik. Tübingen.
• HEIDOLPH, Karl Erich/FLÄMIG, Walter/MOTSCH, Wolfgang (1980; 1984): Grundzüge einer deutschen Grammatik. 2. unveränd. Aufl., Berlin.
• HOMBERGER, Dietrich (2000): Sachwörterbuch zur Sprachwissenschaft. Stuttgart.
• MECNER, Paweł (1996): Zur Bindung von Anaphern und NPs: eine G – & B – Analyse deutsch-polnisch. In: Linguistica Silesiana 17.
• MECNER, Paweł (2005): Elementy gramatyki umysłu. Od struktur składniowych do minimalizmu. Kraków.
• SCHULZ, Dora/GRIESBACH, Heinz (1960, 1990): Grammatik der deutschen Sprache. 11. Aufl. München.
• ZIFONUN, Gisela/HOFFMANN, Ludger/STRECKER, Bruno (1997): Grammatik der deutschen Sprache. 3 Bde. Berlin, New York.