„Zuzanna” Kochanowskiego na manowcach twórczości oralnej

• Autorzy: Krzywy Roman

Warianty tytułu

EN

Jan Kochanowski’s “Zuzanna” (“Susanna”) Goes Astray to Oral Creativity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł zawiera polemikę z tezami Doroty Vincůrkovej przedstawionymi w studium „»Zuzanna« Jana Kochanowskiego wobec konwencji wernakularnych pieśni hagiograficznych” („Pamiętnik Literacki” 2018, z. 4. Wbrew jej stanowisku autor dowodzi w pierwszej części swych rozważań, że środki artystyczne wykorzystane przez renesansowego twórcę w parafrazie fragmentu Księgi Daniela trudno uznać za świadczące o kunsztowności poematu o Zuzannie. W drugiej części podważa z kolei zasadność twierdzeń o naśladowaniu przez poetę „typowo” oralnych środków wyrazu, co miałoby zbliżyć utwór – zdaniem Vincůrkovej – do popularnych pieśni hagiograficznych oraz do horyzontów intelektualnych Elżbiety Radziwiłłowej, której poemat został zadedykowany. Autor wykazuje, że poza jednym fragmentem, w którym przywołuje się odbiorców do wysłuchania opowieści, pozostałe środki należały do zasobu konwencjonalnych środków retoryczno-literackich, przekonuje też, że o świadomości literackiej adresatki utworu zbyt niewiele wiadomo, by na tej podstawie stawiać tezy na temat kształtu artystycznego „Zuzanny”.

EN

The article contains a polemics with Dorota Vincůrková’s theses formulated in her study “Jan Kochanowski’s »Zuzanna« (“Susanna”) against the Vernacular Conventions of Hagiographic Songs” (“Literary Memoir” 20018, issue 4). Contrary to Vincůrková’s stance, the present author proves in the first part of the paper that it is hardly possible to state that the artistic means of expression employed by the Renaissance poet in his paraphrase of a fragment of “The Book of Daniel” provide for the artistry of the poem about Susanna. In the second part of the paper Krzywy undermines the validity of observations about Kochanowski’s imitating the “typically” oral means of expression which might, in the view of Vincůrková, bring the poem closer to the popular hagiographic songs and to the intellectual horizons of Elżbieta Radziwiłłowa, de domo Szydłowiecka, to whom the poem is dedicated. The author of the paper proves that with the exception of one fragment which calls the audience to hear the story, the remaining means of expression belong to a set of conventional rhetoric-literary ones. He is also convinced that too little is known about the piece addressee’s literary awareness to formulate theses about the artistic shape of “Zuzanna” (“Susanna”).

Słowa kluczowe

EN

Renaissance poetry; Jan Kochanowski’s “Zuzanna” (“Susanna”); artistry; orality; Biblical paraphrase

• Wydawca: Instytut Badań Literackich PAN
• Czasopismo: Pamiętnik Literacki
• Rocznik: 2020
• Tom: 111
• Numer: 2
• Strony: 83-99

Daty

wydrukowano

2020-03-31

Twórcy

autor

Krzywy Roman

• Uniwersytet Warszawski

Identyfikatory

ISSN

0031-0514

e-ISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2020.2.6