Ekspresjonizm to gra... Ale właściwie, czemu nie? Mabuseria, czyli eksperyment w "Mocnym człowieku" Henryka Szaro.

• Autorzy: Natasza Korczarowska-Różycka

Warianty tytułu

EN

Expressionism is a Game... And Why Not? The Expressionistic Experiment in the "Strong Man" by Henryk Szaro.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł został poświęcony analizie filmu Henryka Szaro Mocny człowiek (1929) w kontekście zjawiska ekspresjonizmu filmowego. Autorka podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy w dominującym w okresie dwudziestolecia międzywojennego modelu kinematografii „zorientowanej na odbiorcę” (który w powszechnej świadomości odbiorczej jest kojarzony raczej ze Stefcią Rudecką, a nie Caligarim) było możliwe podejmowanie radykalnych eksperymentów artystycznych. Oczywistym wątkiem, który musiał pojawić się w toku wywodu, jest analiza wpływu na rodzimą kinematografię (i krytykę filmową) omawianego okresu kanonicznych dzieł z obszaru tzw. kina weimarskiego (ze szczególnym uwzględnieniem Doktora Mabuse Fritza Langa).

EN

The article is devoted to the analysis of Henryk Szaro’s film "The Strong Man" (1929) in the context of film expressionism. The author attempts to answer the question whether radical artistic experiments were possible in the inter-war period of cinema “focused on the viewer” (who in the collective consciousness was associated with Stefcia Rudecka, a tragic heroine of a kitsch, though extremely popular romantic novel and film, rather than Caligari). The obvious theme that had to appear in the author’s line of argument is the analysis of the impact of canonical works of the Weimar cinema of the period (particularly Fritz Lang’s "Doctor Mabuse").

Słowa kluczowe

PL

Szaro Henryk; ekspresjonizm

EN

Szaro Henryk; expressionism

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2015
• Numer: 89-90 Redefinicje klasyki
• Strony: 306-319

Twórcy

autor

Natasza Korczarowska-Różycka

• Katedra Mediów i Kultury Audiowizualnej, Instytut Kultury Współczesnej, Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Badowska, Katarzyna. 2011. „Godzina cudu”. Miłość i erotyzm w twórczości Stanisława Przybyszewskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Łódź.
• Brzeski, Janusz Maria. 1989. Miasta – które czekają na swoich reżyserów. W: M. Giżycki, Walka o film artystyczny w międzywojennej Polsce. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa.
• Eisner, Lotte. 2011.Ekran demoniczny, Tłum. K. Eberhardt, słowo/obraz terytoria. Gdańsk.
• Elsaesser, Thomas. 2008. Weimar Cinema and After. Germany’s Historical Imaginary. Routledge. New York.
• Giżycki, Marcin. 1996. Awangarda wobec kina. wydawnictwo małe. Warszawa.
• Gunning, Tom. 2009. Fritz Lang’s “Dr. Mabuse, the Gambler” (1922). W: Weimar Cinema. red. N. Isenberg, Columbia University Press. New York.
• Irzykowski, Karol. 1977. X Muza. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe. Warszawa.
• Kłys, Tomasz. 2006. Dekada doktora Mabuse. Nieme filmy Fritza Langa. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Łódź.
• Kłys, Tomasz. 2009. Film niemiecki w epoce wilhelmińskiej i weimarskiej. W: Historia kina. Tom I. Kino nieme. Red. T. Lubelski, I. Sowińska i R. Syska. Universitas. Kraków.
• Kunstmann, Heinrich. 2009. O związkach między ekspresjonizmem polskim i niemieckim. Tłum. J. Zaprucki. W: Pisma wybrane. red. M. Zybura. Universitas. Kraków.
• Kurz, Iwona. 2009. Trędowata albo qui pro quo, czyli ciało w kulturze filmowej dwudziestolecia. W: Ciało i seksualność w kinie polskim. red. S. Jagielski i A. Morstin-Popławska. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków.
• Kuźma, Erazm. 1976. Z problemów świadomości literackiej i artystycznej ekspresjonizmu w Polsce. Ossolineum. Wrocław.
• Lubelski, Tadeusz. 2009. Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty. Videograf II. Chorzów.
• Madej, Alina. 1994. Mitologie i konwencje. O Polskim filmie fabularnym dwudziestolecia międzywojennego. Universitas. Kraków.
• Matuszek, Gabriela. 2008. Stanisław Przybyszewski – pisarz nowoczesny. Eseje i proza – próba monografii. Universitas. Kraków.
• Przybyszewski, Stanisław. 2006. Powrotna fala. Naokoło ekspresjonizmu. W: Wybór pism. Red. R. Taborski. Ossolineum. Wrocław.
• Trystan, Leon. 1975. Fotogeniczność. W: Polska myśl filmowa: antologia tekstów z lat 1898-1939. red. J. Bocheńska. Ossolineum. Wrocław.