Teatr bunraku w filmie „Lalki” Takeshiego Kitano

• Autorzy: Agnieszka Kamrowska

Warianty tytułu

Japanese bunraku theatre in Takeshi Kitano's film "Dolls"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Film „Lalki” („Dōruzu”, 2002) Takeshiego Kitano na wielu poziomach wykorzystuje motywy japońskiego teatru lalkowego bunraku. Punktem wyjścia analizy motywów teatru bunraku w filmie japońskiego twórcy jest sztuka „Posłaniec do piekieł” autorstwa największego dramatopisarza bunraku – Monzaemona Chikamatsu. Prócz fragmentu przedstawienia tego dramatu oraz jego motywów fabularnych reżyser umieścił w swoim dziele także inne elementy formalne teatru lalkowego, jak konstrukcja postaci, wygląd i kostiumy aktorów czy wreszcie michiyuki (przejście drogą) jako podstawę struktury narracyjnej całego filmu. W efekcie powstał obraz niezwykle hermetyczny, zanurzony w specyficznej estetyce teatru lalkowego dla dorosłych, który w Japonii stopniowo popada w zapomnienie.

EN

Takeshi Kitano’s film „Dolls” („Dōruzu”, 2002) draws on several levels on the themes of Japanese Bunraku puppet theatre. The starting point of the analysis of bunraku themes in the films of the Japanese artist is the play „The Courier for Hellby” the greatest Bunrakudramatist Monzaemon Chikamatsu. In addition to fragments of the performance of this play and elements of its plot, the director also used some formal elements of the puppet theatre, such as for example the construction of the characters, the look and the costumes of the actors or michiyuki (being on the road) as a basis of the whole narrative structure of the film. The resulting film has an incredible hermetic character, immersed in the specific aesthetics of puppet theatre for adults, which in Japan is gradually falling into oblivion.

Słowa kluczowe

PL

Kitano Takeshi; bunraku; Chikamatsu Monzaemon; kino japońskie

EN

Kitano Takeshi; bunraku; Chikamatsu Monzaemon; Japanese Cinema

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2014
• Numer: 87-88
• Strony: 171-178

Twórcy

autor

Agnieszka Kamrowska

• Wydział Sztuki, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie,

Bibliografia

• Keene, Donald. 2001. Realizm i nierzeczywistość w teatrze japońskim. Tłum. S. Borowska-Peterson. W: K. Wilkoszewska (red.). Estetyka japońska. Antologia. Tom 1: Wymiary przestrzeni. Kraków: Universitas.
• Kubiak Ho-Chi, Beata. 2009. Estetyka i sztuka japońska – wybrane zagadnienia. Kraków: Universitas.
• Melanowicz, Mikołaj. 2011. Historia literatury japońskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Zając, Bartosz. 2010. Masahiro Shinoda: Reinterpretacja estetyki – reinterpretacja historii. W: A. Helman, A. Kamrowska (red.). Autorzy kina azjatyckiego. Kraków: Rabid.