Kamienie Zielonej Góry i przestrzenie Zielonej Góry w edukacji uniwersyteckiej (z dydaktycznych doświadczeń lit(h)olingwistki)

• Autorzy: KATARZYNA WĘGOROWSKA

Warianty tytułu

EN

Stones of Zielona Góra and spaces of Zielona Góra in the university education (a lit(h)olinguist’s perspective)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem lit(h)olingwistycznej edukacyjnej refleksji są, tym razem, kamienie i nazwy związane z kamieniami występującymi w różnych, zarówno otwartych, jak i zamkniętych, przestrzeniach tzw. Miasta Srok. To ich specyfikę poznają studenci Uniwersytetu Zielonogórskiego podczas międzywydziałowego konwersatorium „Kamień w kulturze”. Relacja przestrzeń-miasto-kamień stała się inspiracją do dydaktycznych uwag na temat kamieni funkcjonujących m.in. w: a) zielonogórskim krajobrazie (morena czołowa, węgiel brunatny, lapidarium), b) zielonogórskiej architekturze świeckiej (mury obronne z kamieni polnych, uliczny bruk, kamienne fundamenty), c) zielonogórskiej architekturze sakralnej (kamienna kapliczka – Kaplica na Winnicy, kamienna rokokowa chrzcielnica), d) zielonogórskim muzeum (ciężkie kamienie / hańbiące kamienie), e) zielonogórskiej firmie jubilerskiej (bursztyn, perła, brylanty). Poznawane przez studentów, wymienione, a następnie zinterpretowane w szkicu kamienie, ich miana, inkrustujące przestrzenie Zielonej Góry, sprawiają, że Winny Gród był i jest miejskim fenomenem, w którego palimpsestowe warstwy na stałe wpisały się kamienne elementy natury oraz kultury

EN

The lit(h)olinguistics of educational reflection focuses on stones and names relating to stones present in various open and closed spaces of the City of Magpies. It is their specificity that the students of the University of Zielona Góra explore at the interdepartamental seminar known as „Kamień w kulturze” („Stone in Culture”). The relation of space -city-stones has become an inspiration to comment on multiple stones found in Zielona Góra , among others, in: a) the landscape (terminal moraine, brown coal, lapidarium), b) secular architecture (city walls made of field stones, sidewalk, stone foundations), c) sacral architecture (medieval stone chapel in the Vineyard – „Kaplica na Winnicy”, rococo stone baptismal font), d) the museum of Zielona Góra (“disgrace” heavy stones), or e) a jeweler company (amber, pearl, brilliant). Stones that the students learn about, which spatially embellish Zielona Góra, and their names were listed and interpreted in the paper. They make the City of Wine an urban phenomenonwith stone elements of nature and culture being part of its palimpsest layers.

Słowa kluczowe

PL

kamienie; przestrzeń; miasto; Zielona Góra; lit(h)olingwistyka; edukacja uniwersytecka

EN

stones; spaces; the city of Zielona Góra lit(h)olinguistics; university education

• Wydawca: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Czasopismo: Dydaktyka Polonistyczna
• Rocznik: 2021
• Numer: Dydaktyka Polonistyczna
• Strony: 253-265

Daty

wydano

2022-01-30

Twórcy

autor

KATARZYNA WĘGOROWSKA

• Uniwersytet Zielonogórski,

Bibliografia

• Czyżniewski T., Zielona Góra przełomu wieków XIX/XX, Łódź 2010.
• Gajda S., Język – językoznawstwo – polonistyka [w:] Polonistyka w przebudowie, t. 1: Literatura – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja, red. M. Czermińska, Kraków 2005.
• Garbacz K., Zielona Góra. Spacer z przeszłością, Zielona Góra 2004.
• Gübelin E., Erni F.X., Kamienie szlachetne. Symbole piękna i władzy, Warszawa 2001.
• Ilustrowany słownik języka polskiego, red. E. Sobol, Warszawa 2004.
• Inny słownik języka polskiego, t. 1–2, red. M. Bańko, Warszawa 2000.
• Kowalski S., Zielona Góra. Kościół św. Jadwigi (Katedra), Zielona Góra 1993.
• Kubicki P., Miasto w sieci znaczeń. Kraków i jego tożsamości, Kraków 2010.
• Kuřimský J., Encyklopedia minerałów i skał, przeł. K. Jakubowski, Warszawa 1995.
• Masłowska D., Masłowski W., Księga aforyzmów, Warszawa 2005.
• Morzyńska-Wrzosek B., Bydgoszcz w perspektywie poetycko-topograficznej [w:] Miasto – przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie 2, red. M. Święcicka, Bydgoszcz 2008.
• Muszyński J., Kościół w średniowiecznym mieście. Zielona Góra. Kościół św. Jadwigi (Katedra), Zielona Góra 1993.
• Muszyński J., Kowalski S., Zielona Góra. Ratusz i wokół ratusza, Zielona Góra 1992.
• Nieznane i tajemnicze miejsca Ziemi Lubuskiej, red. T. Czyżniewski, Zielona Góra 2009.
• O książce. Encyklopedia, Wrocław 1987.
• Ożóg K., Językowa i kulturowa przestrzeń współczesnego miasta (na podstawie badań napisów miejskich) [w:] Miasto – przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie 2, red. M. Święcicka, Bydgoszcz 2008.
• Podkidacz W., Aksjologizacja obrazu miasta w tekstach przewodników turystycznych, „Poradnik Językowy” 2007, z. 4.
• Siwiec A., Przestrzeń miejska jako przestrzeń onimiczna (uwarunkowania lingwokulturowe) [w:] Miasto – przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie 1, red. M. Święcicka, Bydgoszcz 2006.
• Spacer po mieście Zielona Góra. Informacja turystyczna, Zielona Góra 2016.
• Wielki słownik wyrazów obcych PWN, red. M. Bańko, Warszawa 2005.
• Węgorowska K., Ajkait, ambroid, dar Eridanu, sukcynit. O nazwach związanych z bursztynem, „Filologia Polska” 2005, z. 2.
• Węgorowska K., Alabaster, bazalt, granit, bursztyn, perła… – kamienie Wilna )( Wilno kamieni. Wokół kulturologiczno-historyczno-lit(h)olingwistycznych faktów utrwalonych w wybranych współczesnych opracowaniach o Mieście Giedymina [w:] Studia słowiańskie. Język, kultura
• i literatura 1, red. M. Łuczyk, N. Bielniak, A. Łazar, A. Urban-Podolan, Zielona Góra 2018.
• Węgorowska K., Gemmonimia i gemmonimy. Kilka uwag o nazwach własnych kamieni szlachetnych i niektórych minerałów, „Onomastica” 2001, R. XLVI.
• Węgorowska K., Językowe świadectwa kultury i obyczajowości Kresów Północno-Wschodnich utrwalone we wspomnieniach ich byłych mieszkańców, Zielona Góra 2004.
• Węgorowska K., Kamienie i klejnoty w języku, kulturze, sztuce, Warszawa – Zielona Góra 2012.
• Węgorowska K., Kamienie szlachetne i metale szlachetne we współczesnej frazeologii polskiej, „Annales Universitas Pedagogicae Cracoviensis” 2008, „Studia Linguistica” IV.
• Węgorowska K., Kamień w polszczyźnie [w:] Kamień w literaturze, języku i kulturze, t. 2, red. K. Wądolny-Tatar, M. Roszczynialska, Kraków 2013.
• Węgorowska K., Metaforyczne, symboliczne, mitologiczne i biblijne nazwy skał, minerałów, kamieni szlachetnych, półszlachetnych oraz ozdobnych [w:] Między słowem a obrazem, red. K. Smużniak, „Filologia Polska” 2007, z. 3.
• Węgorowska K., Od Gorgony do Kolberga. Świat korali / koralowców w polszczyźnie. Rzecz lit(h)olingwistyczno-kulturologiczna, Zielona Góra 2019.
• Węgorowska K., Tezauronimia i tezauronimy. Kilka uwag o nazwach własnych klejnotów [w:] Metodologia badań onomastycznych, red. M. Biolik, Olsztyn 2003.
• Żaba J., Żaba I.V., Atlas naturalnych kamieni szlachetnych i ozdobnych, Warszawa 2016.

Identyfikatory

DOI

10.15584/dyd.pol.16.2021.19