Ofiara czy terrorysta? Przypadek Herschela Grynszpana w wybranych relacjach prasowych z listopada 1938 roku

• Autorzy: Christianus-Gileta Katarzyna

Warianty tytułu

EN

Victim or Terrorist? The Case of Herschel Grynszpan in Light of the Chosen Press Releases from November 1938

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

This paper is concerned with the “trans-localism” in Jewish press releases all over the world in November 1938, which appeared as a result of the assassination of Ernst vom Rath (the third secretary of the German Embassy in France), carried out in Paris by the young Jewish immigrant from Germany – Herschel Grynszpan – in revenge for the mass displacement of Ostjuden from Germany to Poland, which also affected his family. This article also shows local differences in reactions to this crime in non-Jewish press; they were based not only on localization but also on the political bias of a certain publication. The press releases created after the Grynszpan’s assault are examples of constructing memory based on a written word – for some Herschel Grynszpan was a victim of Nazi repressions against Jews in Germany, for others he was a tool for “the conspiracy of the world Jewry”.

Słowa kluczowe

PL

regionalizm,; prasa żydowska,; Herschel Grynszpan,; noc kryształowa

EN

localism,; Jewish press,; Herschel Grynszpan,; Kristallnacht

• Wydawca: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Czasopismo: Prace Literaturoznawcze
• Rocznik: 2017
• Numer: 5
• Strony: 19-31

Twórcy

autor

Christianus-Gileta Katarzyna

• Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

Bibliografia

• גרמניה מתאנה'' '', [Dawar] 1938, 10 listopada.
• מעשה יאוש של נער יהודי נתין פולני'' '', [Dawar] 1938, 8 listopada.
• צום פאל גרינשפאן'' '', [Undzer Sztime] 1938, 19 listopada.
• Antysemityzm we Francji, „Warszawski Dziennik Narodowy” 1938, nr 317B.
• À l’ambassade d’Allemagne un jeune visiteur blesse de deux balles un haut fonctionnaire nazi, „L’Humanité” 1938, nr 14568.
• Emigrant żydowski w Paryżu dokonał krwawego zamachu na attache ambasady niemieckiej, „Warszawski Dziennik Narodowy” 1938, nr 307.
• German officer succombs, „The Palestine Post” 1938, 10 listopada.
• Jak odbyło się wysiedlenie Żydów polskich z Niemiec, „Nasz Przegląd” 1938, 20 listopada.
• L’agresseur de M. vom Rath a été longuement interrogé, „Le Figaro” 1938, nr 313.
• L’attentat contre le conseiller d’ambassade d’Allemagne à Paris, „L’Action Française” 1938, nr 313.
• La mort de M. vom Rath, „Le Figaro” 1938, nr 314.
• Lord Snell Takes Government to Task: Lord Samuel The Zionists, „The Palestine Post” 1938, 09 grudnia.
• M. vom Rath a succombé hier des suites de ses blessures, „L’Action Française” 1938, nr 314.
• M. von Rath est grièvement blessé dans son bureau, „Le Figaro” 1938, nr 312.
• Nazi Excesses follow vom Rath shooting, „The Palestine Post” 1938, 9 listopada.
• Nazis and Templars, „The Palestine Post” 1938, 09 grudnia.
• Poland’s place in the European scheme, „The Palestine Post” 1938, 8 listopada.
• Po zamachu paryskim, „Nasz Przegląd” 1938, 9 listopada.
• Prasa żydowska o zamachu paryskim, „Nasz Przegląd” 1938, 10 listopada.
• Provocatrice et insolente la presse hitlérienne hurle à la mort, „L’Humanité” 1938, nr 14569.
• Selling the swag, „The Palestine Post” 1938, 25 listopada.
• Straszliwy pogrom Żydów w Niemczech, „Nasz Przegląd” 1938, 11 listopada.
• Un juif a tiré, „Samedi” 1938, 12 listopada.
• Un juif polonais blesse grièvement un conseiller de l’ambassade d’Allemagne, „L’Action Française” 1938, nr 312.
• Un secretaire de l’ambassade d’Allemagne blessé de deux balles, „Ce soir” 1938, nr 615.
• Von Rath a succombé, „L’Humanité” 1938, nr 14569.
• Zamach paryski, „Nasz Przegląd” 1938, 10 listopada.
• Bziukiewicz M., Myśl narodowa wobec faszyzmu niemieckiego (1933–1939), w: Społeczeństwo - polityka – kultura, red. T. Sikorski, Szczecin 2006.
• Christianus Katarzyna, Sprawa Grynszpana – zamach w Paryżu (7 listopada 1938 roku) i jego bezpośrednie następstwa w świetle ówczesnej prasy żydowskiej, Zakład Hebraistyki, Samarytanizmui Karaimoznawstwa, praca magisterska pod kierunkiem prof. dr hab. Krzysztofa Makowskiego, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2012, maszynopis.
• Cuenot Alain, The Herschel Grynszpan Case, Beverly Hills, Calif., 1982.
• Freeden Herbert, The Jewish Press in the Third Reich, tł. William Templer, Providence 1993.
• Guz Eugeniusz, Dlaczego nie doszło do procesu Grynszpana?, „Przegląd” 2003, nr 44, s. 54–55.
• Halczak Bohdan, Publicystyka narodowo-demokratyczna wobec problemów narodowościowych
• i etnicznych II Rzeczypospolitej, Zielona Góra 2000.
• Imonti Felix, Imonti Myoto, Violent Justice, New York 1994.
• Jonca Karol, „Noc kryształowa” i casus Herschela Grynszpana, Wrocław 1992.
• Kaul Friedrich Karl, Der Fall des Herschel Grynszpan, Berlin 1965.
• Marino Andy, Herschel: The boy who started World War II, Boston 1997.
• Mendelsohn Ezra, Żydzi Europy Środkowo-Wschodniej w okresie międzywojennym,Warszawa 1992.
• Revusky Abraham, Les Juifs en Palestine, Paris 1936.
• Schwab Gerald, The Day the Holocaust began. The Odyssey of Herschel Grynszpan, NewYork 1990.
• Tomaszewski Jerzy, Preludium zagłady: wygnanie Żydów polskich z Niemiec w 1938 r.,Warszawa 1998.
• „Warszawski Dziennik Narodowy” [317B/1938]; http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/publication?id=104763&tab=3 [dostęp: 01.04.2016].
• «L’Humanité»: [14568/1938]; http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k4076221.langFR [dostęp:08.08.2012].
• «Ce soir»: [615/1938]; http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k76353253/f3.item [dostęp:08.11.2016]
• «Le Figaro»: [312/1938]; http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k410035z.langFR [dostęp:07.08.2012].
• «L’Action Française»: [312/1938]; http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k767240s.langFR[dostęp: 07.08.2012].