Relacja między pracą a kapitałem w społecznym nauczaniu Kościoła. Wprowadzenie do problematyki

• Autorzy: Kazimierz Święs

Warianty tytułu

EN

The Relationship Between Labour and Capital in the Social Teaching of the Church. Introduction to the Issues

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zamiarem autora było ukazanie stanowiska Kościoła wobec ważnego wymiaru kwestii społecznej, jakim jest relacja pomiędzy pracą i kapitałem. W konkluzji stwierdzono, że Kościół w swoim społecznym nauczaniu początkowo nie przeciwstawiał tych dwóch czynników produkcji, ale też nie stawiał priorytetów. Począwszy od Soboru Watykańskiego II społeczne nauczanie Kościoła coraz wyraźniej akcentuje pierwszeństwo pracy przed kapitałem. Największe zasługi na tym polu ma Jan Paweł II. W pespektywie antropologii teologicznej ukazał on personalistyczną wizję osoby, wielką jej godność, a pracę jako powołanie przez Boga i uczestnictwo w jego stwórczym dziele. Osoba ludzka, jako podmiot i sprawca ma zawsze pierwszeństwo przed środkami materialnymi. Ta zasada powinna przyświecać reformom życia gospodarczego na poziomie tworzenia ogólnych ram politycznych, wewnętrznej organizacji wielkich korporacji oraz małych przedsiębiorstw.

EN

The author aimed at showing the position of the Church towards an important dimension of the social issue, which is the relationship between labour and capital. The conclusion was that the Church in her social teaching did not initially oppose these two factors of production, but also did not identify new priorities. Since the Second Vatican Council, the Church social teaching emphasized the priority of labour over capital. The pope John Paul II achieved the best efforts in this field. In the theological and anthropology perspective, he showed the personalistic aspect of a person, his great dignity, and work as a calling by God and participation in his creative work. The human person, as subject and perpetrator always takes precedence over material means. This principle should guide the reforms of economic life at the level of creating a general political framework, internal organization of large corporations and small enterprises.

Słowa kluczowe

PL

katolicka nauka społeczna; kapitał; kapitalizm; partycypacja pracownicza; praca ludzka

EN

catholic social teaching; capital; capitalism; employee participation; human work

• Wydawca: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Czasopismo: Kościół i Prawo
• Rocznik: 2020
• Tom: 9 (22)
• Numer: 1
• Strony: 117-132

Twórcy

autor

Kazimierz Święs

• Katedra Teologii Pastoralnej, Instytut Nauk Teologicznych, Wydział Teologii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; adres do korespondencji: Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin, Polska,

Bibliografia

• Adamczyk, Dariusz. 2019. Ku pełni życia. Pedagogiczno-społeczne implikacje w myśli Benedykta XVI. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP.
• Dylus, Aniela. 1997. Zmienność i ciągłość. Polskie transformacje ustrojowe w horyzoncie etycznym. Warszawa: Centrum im. Adama Smitha & Wydawnictwo ATK.
• Dylus, Aniela. 2016. Gospodarka w perspektywie etycznej i religijnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
• Fel, Stanisław. 2003. Praca – Kapitał – Demokracja. Konsekwencje praktyczne zasady pierwszeństwa pracy przed kapitałem. Lublin–Stalowa Wola: Oficyna Wydawnicza Fundacji Uniwersyteckiej.
• Fel, Stanisław i Józef Kupny. 2000. Humanizacja życia gospodarczego. Wybrane zagadnienia z etyki gospodarczej. Lublin: Wydawnictwo Muzyczne Polihymnia.
• Kampka, Franciszek. 1991. „Ład gospodarczy w świetle encykliki «Centesimus annus».” Przegląd Powszechny 10:30-46.
• Kieżun, Witold. 2013. Patologia transformacji. Wydanie uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwo Poltext.
• Krucina, Jan. 1995. Wyzwolenie społeczne. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
• Kupny, Józef. 2003. „Przedsiębiorstwo wspólnotą osób pracujących.” W Katolicka nauka społeczna. Podstawowe zagadnienia z życia gospodarczego, red. Józef Kupny, i Stanisław Fel, 89-102. Katowice: Wydawnictwo Księgarnia Św. Jacka.
• Marody, Mirosława. 2004. „Przemiany więzi społecznych i ich konsekwencje dla sfery publicznej.” W Zmiana czy stagnacja. Społeczeństwo polskie po czternastu latach transformacji, red. Mirosława Marody, 227-46. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
• Mazurek, Franciszek J. 1993. Wolność pracy, przedsiębiorczość, uczestnictwo. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Piwowarski, Władysław. 1993. ABC Katolickiej nauki społecznej. Pelplin: Wydawnictwo Diecezjalne.
• Roos, Lothar. 1982. „Laborem exercens – Sinn und Sozialgestalt der menschlichen Arbeit.” Kirche und Gesellschaft 86:3-16.
• Schasching, Johannes. 1997. „Praca i zatrudnienie w świetle nauki społecznej Kościoła.” Społeczeństwo 4:587-613.
• Schneider, Lothar. 1999. Czynniki dynamiki społecznej. Aspekty chrześcijańskiej nauki społecznej. Lublin: Wydawnictwo Muzyczne Polihymnia.
• Spieker, Manfred. 1997. „Praca, własność i współdecydowanie. Wytyczne chrześcijańskiej nauki społecznej i doświadczenia niemieckie.” Społeczeństwo 3:327-43.
• Sutor, Bernhard. 1994. Etyka polityczna. Warszawa: Wydawnictwo Fundacji ATK „Kontrast”.
• Święs, Kazimierz. 2014. „Jana Pawła II spojrzenie na pracę.” Verbum Vitae 25:203-26.
• Von Nell-Breuning, Oswald. 1983. Worauf es mir ankommt. Zur sozialen Verantwortung. Freiburg im Breisgau: Herder.

Identyfikatory

DOI

10.18290/kip2091-7