Parenting Styles in the Family of Origin in the Perception of Adolescents with Internalizing and Externalizing Disorders – Analysis of Dependencies

• Autorzy: Ostafińska-Molik Barbara , Wysocka Ewa

Warianty tytułu

PL

Style wychowania w rodzinie pochodzenia w percepcji młodzieży z zaburzeniami internalizacyjnymi i eksternalizacyjnymi – analiza zależności

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The authors have made an attempt at analyzing the mechanisms of internalizing, externalizing and mixed disorders, attitudes related to parenting (parenting styles) of the parents: mother and father. The study was conducted among middle school pupils on the identified different types of disorders, and they related to the perception of the dominant parenting styles in the family of origin. The classification of parenting styles developed by Maria Ryś was adopted, who distinguished the following styles: democratic, autocratic, liberal loving and liberal unloving. The identification of the types of disorders was made based on the Teacher’s Report Form (TRF) created by Thomas M. Achenbach. The analysis of dependencies between the types and dimensions (syndromes) of adaptation disorders and parenting styles in the family of origin revealed that the attitude of parenting attitudes to a small extent determine the differences in the types of adaptation disorders, but specific trends are visible, which indicate a link between certain dimensions of parenting styles preferred by the mother and father: (1) internalizing disorders are significantly associated with the father’s parenting attitudes (autocratic and liberal loving attitude), causing the strengthening of problems in interpersonal functioning (social issues); (2) mixed disorders are associated significantly with the mother’s parenting attitudes (democratic, autocratic, liberal loving and unloving attitude), triggering disorders of withdrawal, anxiety-depressive and maladjusted behaviour; externalizing disorders are associated with parenting attitudes of both parents (democratic and liberal loving attitude), triggering mainly somatic complaints and anxiety-depressive disorders.

PL

Autorki dokonały próby analizy mechanizmów zaburzeń internalizacyjnych, eksternalizacyjnych i mieszanych, związanych z postawami wychowawczymi (stylami wychowania) rodziców. Badania prowadzono wśród młodzieży gimnazjalnej o zidentyfikowanych różnych typach zaburzeń, a dotyczyły one percepcji dominujących stylów wychowania w rodzinie pochodzenia. Przyjęto klasyfikację stylów wychowania w ujęciu Marii Ryś, która wyodrębniła style: demokratyczny, autokratyczny, liberalny kochający i liberalny niekochający. Identyfikacja typów zaburzeń dokonana została na podstawie Arkusza Obserwacyjnego TRF Thomasa M. Achenbacha, a więc obserwacji przeprowadzonych przez nauczycieli. Analiza zależności między typami i wymiarami (syndromami) zaburzeń adaptacyjnych a stylami wychowania w rodzinie pochodzenia wykazała, że postawy wychowawcze rodziców w niewielkim stopniu determinują zróżnicowanie w zakresie typów zaburzeń adaptacyjnych, ale widoczne są specyficzne tendencje, wskazujące na powiązanie pewnych wymiarów zaburzeń ze stylami wychowania preferowanymi przez matkę i ojca: (1) zaburzenia internalizacyjne powiązane są istotnie z postawami wychowawczymi ojca (postawą autokratyczną i liberalną kochającą), powodując nasilenie się problemów w funkcjonowaniu interpersonalnym (problemy społeczne); (2) zaburzenia mieszane powiązane są istotnie z postawami wychowawczymi matki (postawą demokratyczną, autokratyczną, liberalną kochającą i niekochającą), wyzwalając zaburzenia o charakterze wycofania, lękowo-depresyjne i zachowania niedostosowane; zaburzenia eksternalizacyjne powiązane są z postawami wychowawczymi obojga rodziców (postawą demokratyczną i liberalną kochającą), wyzwalając głównie skargi somatyczne i zaburzenia depresyjno-lękowe.

Słowa kluczowe

PL

style wychowania; zaburzenia internalizacyjne; zaburzenia eksternalizacyjne; zaburzenia mieszane; młodzież; mechanizmy zaburzeń

EN

parenting styles; internalizing disorders; externalizing disorders; mixed disorders; adolescents; mechanisms of disorders

• Wydawca: Fundacja Pedagogium
• Czasopismo: Resocjalizacja Polska
• Rocznik: 2015
• Numer: 9/2015
• Strony: 267-288

Daty

wydano

2015-06-30

Twórcy

autor

Ostafińska-Molik Barbara

• Jagiellonian University

autor

Wysocka Ewa

• University of Silesia

Bibliografia

• [1] Achenbach T.M., 1982, Developmental psychopathology, Wiley, New York.
• [2] Achenbach T.M. 1991a, Integrative Guide for the 1991-CBCL/4-18, YSR, and TRF Profiles, University of Vermont, Department of Psychiatry, Burlington.
• [3] Achenbach T.M., 1991b, Manual for the Teacher’s Form and 1991 Profile, University of Vermont, Department of Psychiatry, Burlington.
• [4] Beck U., 2004, Społeczeństwo ryzyka: w drodze ku innej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe “Scholar”, Warsaw.
• [5] Bertalanffy L., 1984, Ogólna teoria systemów – podstawy, rozwój, zastosowania, PWN, Warsaw.
• [6] Block J.H., Block J., Morrison A., 1981, Parental Agreement-Disagreement on Child Rearing Orientation and Gender-Related Personality Correlates in Children, “Child Development”, no. 52.
• [7] Borecka-Biernat B., 1992, Style wychowania w rodzinie a agresywne zachowania dzieci, “Acta Universitatis Wratislaviensis – Prace Psychologiczne”, no. 26.
• [8] Borecka-Biernat B., 2006, Strategie radzenia sobie młodzieży w trudnych sytuacjach społecznych. Psychospołeczne uwarunkowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• [9] Bowen M., 1978, Family Therapy in Clinical Practice, Jason Aronson, New York.
• [10] Bradshaw J., 1994, Zrozumieć rodzinę, IPZ i PTP, Warsaw.
• [11] Campbell E., Adams G.R., Dobson W.R., 1984, Familial Correlates of Identity Formation in Late Adolescence: A Study of Predictive Utility of Connectedness and Individuality in Family Relations, “Journal of Youth Adolescence”, no. 13.
• [12] Cooper C.R., Grotevant H.D., Moore M.S., Condon S.M., 1973, Family Support and Conflict: Both Foster Adolescent Identity and Role Taking, American Psychological Association, Washington.
• [13] Coyne J.C., 1976, Toward an Interactional Description of Depression, “Psychiatry”, no. 39.
• [14] Coyne J.C., Kessler R.C., Tal M., Turnbull J., Wortman C.B., Greden J.F.,1987, Living with a Depressed Person, “Journal of Consulting and Clinical Psychology”, no. 55(3).
• [15] Coyne J.C., Thompson R., Palmer S.C., 2002, Marital Guality, Coping with Conflict, Marital Complaints, and Affection in Couples with a Depressed Wife, “Journal of Family Psychology”, no. 16(1).
• [16] Creswell J.W., 2013, Projektowanie badań naukowych: metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• [17] Czapów Cz., 1978, Wychowanie resocjalizujące. Elementy metodyki i diagnozy, PWN, Warsaw.
• [18] Drożdżowicz L., 1999, Ogólna teoria systemów, [in:] Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, (eds.) Barbaro B. de, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• [19] Dunn J., Muun P.,1985, Becoming a family member: family conflict and the development of social understanding in the second year, “Child Development”, no. 56.
• [20] Field D., 1996, Osobowości rodzinne, “Logos”, Warsaw.
• [21] Giddens A., 2001, Nowoczesność i tożsamość. “Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, PWN, Warsaw.
• [22] Giza-Poleszczuk A., 2002, Rodzina i system społeczny, [in:] Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, (ed.) Marody M., Wydawnictwo Naukowe “Scholar”, Warsaw.
• [23] Herzberger S.D., 2002, Przemoc domowa: perspektywa psychologii społecznej, PARPA, Warsaw.
• [24] Kwieciński Z., 1999, Edukacja wobec nadziei i zagrożeń współczesności, [in:] Humanistyka przełomu wieków, (ed.) Kozielecki J., Wydawnictwo Akademickie “Żak”, Warsaw.
• [25] McWhirter J.J., McWhirter B.T., McWhirter A.M., Hawley-McWhirter E., 2001, Zagrożona młodzież, PARPA, Warsaw.
• [26] Namysłowska I., 1997, Terapia rodzin, PWN, Warsaw.
• [27] Nowak B.M., 2012, Rodzina w kryzysie. Studium resocjalizacyjne, PWN, Warsaw.
• [28] Nowak S., 2007, Metodologia badań społecznych, PWN, Warsaw.
• [29] Patterson G.R., Reid J.B., 1984, Social Interactional Processes within the Family: the Study of the Moment-by-Moment Family Transaction in which Human Social Development is Imbedded, “Journal of Applied Developmental Psychology” no. 5.
• [30] Radochoński M., 1998, Wybrane zagadnienia psychopatologii w ujęciu systemowej koncepcji rodzin, “Roczniki Socjologii Rodziny”, Vol. X.
• [31] Radochoński M., 1999, Systemowa charakterystyka środowiska rodzinnego wielokrotnych sprawców czynów przestępczych, “Roczniki Socjologii Rodziny”, Vol. XI.
• [32] Ryś M., 2001, Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej, CMPPP MEN, Warsaw.
• [33] Satir V., 2000, Rodzina. Tu powstaje człowiek, GWP, Gdańsk.
• [34] Schaffer H.R., 2006, Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• [35] Sharma M., Sharma N., Yadawa A., 2011, Parental Styles and Depression Among Adolescents, “Journal of the Indian Academy of Applied Psychology”, no. 57(1), January.
• [36] Simons S.L., Whitbeck L.B., Conger R.D., Chyi-In W., 1991, Intergenerational Transmission of Harsh Parenting, “Developmental Psychology”, no. 27.
• [37] Sorenson S.B., Rutter C.M., 1991, Transgenerational Patterns of Suicide Attempts, “Journal of Consulting and Clinical Psychology”, no. 59(6).
• [38] Steinberg L., Lamborn S.D., Darling N., Mounts N.S., Dornbusch S.M., 1994, Over-time Changes in Adjustment and Competence Among Adolescents from Authoritative, Authoritarian, Indulgent and Neglectful Families, “Child Development”, no. 65.
• [39] Tryjarska B., 2000, Rodzina w ujęciu systemowym, [in:] Rodzice i dzieci. Psychologiczny obraz sytuacji problemowych, (eds.) Milewska E., Szymanowska A., CMPPP MEN, Warsaw.
• [40] Urban B., 2000, Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• [41] Wolańczyk T., 2002, Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci i młodzieży szkolnej w Polsce, Wydawnictwo Akademii Medycznej, Warsaw.
• [42] Wysocka E., Ostafińska-Molik B., Zaburzenia przystosowania a style wychowania w rodzinie pochodzenia w percepcji młodzieży gimnazjalnej – próba empirycznej egzemplifikacji, “Pedagogika Społeczna”, in press.
• [43] Zielińska A., 2012, Style wychowania w rodzinie pochodzenia a poczucie własnej wartości w relacjach interpersonalnych i radzenie sobie w sytuacjach trudnych u młodych dorosłych, “Ecologia Humana. Kwartalnik Naukowy”, no. 2(10).
• [44] Ziemska M. (ed.) (1986), Rodzina i dziecko, PWN, Warsaw.

Identyfikatory

ISSN

2081-3767