Oblicza socjologii edukacji – w stronę syntetycznego modelu analiz

• Autorzy: Mikiewicz Piotr

Warianty tytułu

EN

The faces of the sociology of education – towards a synthetic analytical model

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tekst jest próbą prezentacji głównych orientacji analitycznych i teoretycznych w socjologii edukacji. Zdefiniowano przedmiot socjologii edukacji i specyfikę socjologicznego podejścia do zagadnień edukacyjnych, następnie przedstawiono typologię podejść badawczych. Na tej podstawie podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy jest możliwa syntetyczna perspektywa analityczna, która łączyłaby wątki analiz i sposoby ich interpretacji zawarte w różnych zarysowanych podejściach. Wnioski płynące z artykułu mogą być przyczynkiem do dyskusji na temat znaczenia teorii w badaniach edukacyjnych.

EN

The text presents the main analytical and theoretical orientations of the sociology of education. The subject of the sociology of education and its specific sociological approach to educational issues are defined. Next, a typology of research approaches in the sociology of education is presented. The author raises the question of whether a synthetic analytical perspective is possible, which would link the different analytical threads and their methods of interpretation used by the various perspectives outlined in this paper. The paper may be a starting point for further discussions on the meaning of theory in education research.

Słowa kluczowe

PL

socjologia edukacji; model analizy; orientacje teoretyczne; pola problemowe

EN

sociology of education; analytical models; theoretical orientations; problem fields

• Wydawca: Instytut Badań Edukacyjnych
• Czasopismo: Edukacja
• Rocznik: 2017
• Numer: 3(2017)
• Strony: 5–19

Twórcy

autor

Mikiewicz Piotr

• Dolnośląska Szkoła Wyższa

Bibliografia

• Apple, M. (2004). Ideology and curriculum third edition. London: Routledgde–Kegan Paul.
• Baker, D. P. (2009a). The educational transformation of work: towards a new synthesis. Journal of Education and Work, 22(3), 163–191.
• Baker, D. P. (2009b). The schooled society. The educational transformation of global culture. Stanford: Stanford University Press.
• Baker, D. P. (2011). The future of schooled society: the transforming culture of education in postindustrial society. W: M. Hallinan (red.), Frontiers in sociology of education (s. 11–34). Dordrecht: Springer.
• Berger, P. L. i Luckmann, T. (2010). Społeczne tworzenie rzeczywistości. Traktat z socjologii wiedzy. Tłum. J. Niżnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Blau, P. M. i Duncan, O. D. (1967). The American occupational structure. New York: Wiley.
• Boudon, R. (2008). Efekt odwrócenia. Niezamierzone skutki działań społecznych. Przeł. A. Karpowicz. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Bourdieu, P. i Passeron, J.-C. (2011). Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania. Przeł. E. Neyman. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bowles, S. i Gintis, H. (2002). Schooling in capitalist America revisited. Sociology of Education, 75(1), 1−18.
• Bowles, S. i Gintis, H. (2011). Schooling in capitalist America. New York: Basic Books.
• Breen, R. (2010). Educational expansion and social mobility in the 20th century. Social Forces, 89(2), 365−388.
• Breen, R. i Jonsson, J. O. (2005). Inequality of opportunity in comparative perspective: recent research on educational attainment and social mobility. Annual Review of Sociology, 31, 223−243.
• Collins, R. (1979). The credential society. New York: Academic Press.
• Collins, R. (2000). Comparative and historical patterns of education. W: M. Hallinan (red.), Handbook of the sociology of education (213−240). New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers.
• Davies, S. i Guppy, N. (2010). The schooled society. An introduction to the sociology of education. Don Mills: Oxford University Press.
• Dreeben, R. (1968). On what is learned in school. Reading: Addison Wesley.
• Durkheim, É. (1956). Education: its nature and its role. W: É. Blau (red.), Education and sociology (s. 61−90). Glencoe: The Free Press.
• Duru-Bellat, M. (2009). Educational expansion and the evolution of inequalities of opportunity in France. W: A. Hadjar i R. Becker (red.), Expected and unexpected consequences of the educational expansion in Europe and the US: theoretical approaches and empirical findings in comparative perspective (s. 49−56). Bern: Haupt.
• Feinberg, W. i Soltis, J. F. (2000). Szkoła i społeczeństwo. Przeł. K. Kruszewicz. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Haller, A. i Portes, A. (2011). Status attainment processes. W: R. Arum, I. R. Beattie i K. Ford (red.), The structure of schooling. Readings in sociology of education (s. 23−30). Los Angeles: Sage.
• Jackson, P. W. (1968). Life in classroom. New York: Holt, Reinhart & Winston.
• Janowski, A. (1995). Uczeń w teatrze życia szkolnego. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Karabel, J. i Halsey, Al. H. (red). (1977). Power and ideology in education. New York: Oxford University Press.
• Keedie, N. (1971). Classroom knowledge. W: M. Young (red.), Knowledge and control: new directions for the sociology of education (s. 133−160). London: Collier−Macmillan.
• Kerckhoff, A. C. (1995). Institutional arrangements and stratification processes in industrial societies. Annual Review of Sociology, 21, 323−347.
• Kowalski, S. (1979). Socjologia wychowania w zarysie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Kwieciński, Z. (1992). Dziesięciościan edukacji. W: Z. Kwieciński, Socjopatologia edukacji (s. 13−20). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Kwieciński, Z. (1995). Dynamika funkcjonowania szkoły. Studium empiryczne z socjologii. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Kwieciński, Z. (2002). Wykluczanie. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Leszniewski, T. i Wasielewski, K. (2013). Socjologia wychowania w Polsce – pytania o wymiar tożsamościowy subdyscypliny. Studia Socjologiczne, 209(2), 9−29.
• Lucas, S. R. (2001). Effectively Maintained inequality: education transitions, track mobility, and social background effects. The American Journal of Sociology, 106(6), 1642−1690.
• McLaren, P. (2015). Życie w szkołach. Wprowadzenie do pedagogiki krytycznej. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Meighan, R. (1993). Socjologia edukacji. Przeł. E. Kiszkurno-Koziej, Z. Knutsen i P. Kwieciński. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Meyer, J. (2011). The effects of education as an institution. W: R. Arum, I. R. Beattie i K. Ford (red.), The structure of schooling. Readings in sociology of education (s. 510−519). Los Angeles: Sage.
• Mikiewicz, P. (2016). Socjologia edukacji. Teorie, koncepcje, pojęcia. Warszawa: PWN.
• Nowotniak, J. (2011). Społeczne światy pokoi nauczycielskich. Człowiek−Teraźniejszość−Edukacja, 55(3), 71−86.
• Pallas, A. M. (2000). The effect of schooling on individual lives. W: M. Hallinan (red.), Handbook of the sociology of education. New York: Kluwer Academic/Plenum.
• Pauluk, D. (2016). Ukryte programy uniwersyteckiej edukacji ich rezultaty. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Raferty, A. E. i Hout, M. (1993). Maximally maintained inequality. Expansion, reform and opportunity in Irish education. Sociology of Education, 66(1), 41−62.
• Reid, I. (1978). Sociological perspectives on school and education. London: Open Books.
• Rosenthal, R. i Jacobson, L. (1968). Pygmalion in the classroom. The Urban Review, 3(1), 16−20.
• Sawisz, A. (1989). Szkoła a system społeczny. Wokół problematyki „nowej socjologii edukacji”. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Schaub, M. (2010). Parenting cognitive development: the institutional effects of mass education on the social construction of childhood and parenting. Sociology of Education, 83(1), 46–66.
• Schütz, A. (2012). O wielości światów. Szkice socjologii fenomenologicznej. Przeł. B. Jabłońska. Kraków: Nomos.
• Seul, S. (1991). Wpływ oczekiwań nauczyciela na zachowanie i osiągnięcia uczniów. Neodidagmata, XX, 53–63.
• Seul, S. (1995). Oczekiwania nauczyciela a wyniki nauczania. Szczecin: Instytut Psychologii Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Shavit, Y. i Blossfeld, H.-P. (red.). (1993). Persistent inequality: changing educational attainment in thirteen countries. Boulder: Westview Press.
• Sorokin, P. A. (2009). Ruchliwość społeczna. Przeł. J. Słomczyńska. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Szacka, B. (2003). Wprowadzenie do socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Szymański, M. J. (2013). Socjologia edukacji. Zarys problematyki. Kraków: Impuls.
• Turner, J. H. (2004). Struktura teorii socjologicznej. Wydanie nowe. Przeł. G. Woroniecka i in., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Woods, P. (1983). Sociology and the school: an interactionist viewpoint. London: Routledge–Kegan Paul.
• Woods, P. (1986). Inside schools. Etnography in educational research. London: Routledge–Kegan Paul.
• Young, M. (red.). (1971). Knowledge and control: new directions for the sociology of education. London: Collier–Macmillan.
• Zemło, M. (1996). Nowa socjologia edukacji. Białystok: Trans-Humana.
• Znaniecki, F. (2001). Socjologia wychowania. Warszawa: PWN.

Uwagi

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2017/3-1-mikiewicz-oblicza-socjologii-edukacji.pdf

Identyfikatory

DOI

10.24131/3724.170301