Development of Lifelong Learning Perspectives for Students with Special Educational Needs in Special Schools in Lithuania

• Autorzy: Melienė Rita , Tomėnienė Laima , Miltenienė Lina , Geležinienė Renata , Kaffemanienė Irena , Kairienė Daiva

Warianty tytułu

PL

Rozwój perspektyw dotyczących kształcenia ustawicznego uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkołach specjalnych na Litwie

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

EN

The article briefly surveys the system of special pedagogical support in Lithuania, the types of educational institutions of a specific purpose and their place in the context of comprehensive education. The research on the quality of education and educational support provided in special schools and special education centres is introduced. The research aim is to investigate creation of the perspectives of lifelong learning for students with special educational needs. The research employs a combined research methodology: empirical methods of quantitative and qualitative research are combined. The quantitative research involved 317 pedagogues and specialists of educational assistance working in special schools and special education centres. The qualitative research involved 4 selected educational institutions devoted to students with special educational needs. Participants of the qualitative research: heads of educational institutions (N=12); pedagogues and providers of educational support (N=37); school students (N=32); students’ parents (N=45). The pedagogues suppose they help school students and parents decide concerning future perspectives, support students’ motivation for learning, develop the competences required for lifelong learning; they even state that they design individual curricula for the pupils (even though this is not the established common practice in Lithuanian schools). In general, parents are not aware of what perspectives are available for their children after graduation from the institution of special purpose education, the limited opportunities to gain the skills required for a specific occupation, especially without travelling long distances from home. Students are thinking of their life perspectives after graduation from school, discuss them with family members; however, they lack support of pedagogues in order to adequately assess their abilities, possibilities to choose a profession.

PL

Artykuł zawiera krótki przegląd systemu edukacji specjalnej na Litwie – instytucji edukacyjnych: ich celu i miejsca w edukacji powszechnej oraz wsparcia specjalistycznego realizowanego w szkołach i ośrodkach specjalnych. W tekście przytoczono wyniki badań nad jakością edukacji i wsparcia edukacyjnego w szkołach specjalnych i ośrodkach kształcenia specjalnego. Celem badań było określenie perspektyw uczenia się przez całe życie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. W badaniach zastosowano mieszaną metodologię, czyli połączenie metod badań ilościowych i jakościowych. Badaniem ilościowym objęło 317. pedagogów i specjalistów pracujących w szkołach specjalnych i ośrodkach kształcenia specjalnego. Uczestnikami badań jakościowych byli dyrektorzy placówek oświatowych (N=12); pedagodzy i specjaliści wspierający uczniów (N=37); uczniowie (N=32); rodzice uczniów (N=45) – z czterech wybranych placówek edukacji specjalnej przeznaczonych dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Z zebranego materiału wynika, że pedagodzy specjalni uważają, że pomagają uczniom i rodzicom decydować o przyszłych perspektywach uczniów, wspierają ich motywację do nauki, rozwijają kompetencje wymagane do uczenia się przez całe życie; deklarują nawet, że opracowują indywidualne programy nauczania dla uczniów (mimo że nie jest to powszechna praktyka w litewskich szkołach). Z kolei rodzice nie są świadomi, jakie perspektywy są dostępne dla ich dzieci po ukończeniu szkoły specjalnej, nie widzą możliwości zdobycia umiejętności wymaganych do wykonywania określonego zawodu, zwłaszcza, gdy szkoła zawodowa jest oddalona od domu i wymagane jest pokonywanie sporych odległości. Uczniowie natomiast zastanawiają się nad swoją przyszłością i perspektywami życiowymi po ukończeniu szkoły, dyskutują je z członkami rodziny; brakuje im jednak wsparcia pedagogów, aby odpowiednio ocenić swoje umiejętności oraz możliwości wyboru zawodu.

Słowa kluczowe

PL

uczenie się przez całe życie; specjalne potrzeby edukacyjne; szkoły specjalne; specjalne ośrodki edukacyjne; specjalne wsparcie edukacyjne; system edukacyjny

EN

lifelong learning perspectives; special educational needs; special schools; special education centres; special educational support; educational system

• Wydawca: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• Czasopismo: Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania
• Rocznik: 2019
• Numer: 1(30)
• Strony: 7-54

Daty

wydano

2019-04-18

Twórcy

autor

Melienė Rita

• Šiauliai University (Lithuania)

autor

Tomėnienė Laima

• Šiauliai University (Lithuania)

autor

Miltenienė Lina

• Šiauliai University (Lithuania)

autor

Geležinienė Renata

• Šiauliai University (Lithuania)

autor

Kaffemanienė Irena

• Šiauliai University (Lithuania)

autor

Kairienė Daiva

• Šiauliai University (Lithuania)

Bibliografia

• Aidukienė T. & Labinienė R., Vaikų, turinčių specialiųjų poreikių, ugdymo tendencijų apžvalga tarptautiniame bei Lietuvos švietimo reformos kontekste (1992-2002 m.). J. Ambrukaitis (comp. and ed.). ,,Specialiojo ugdymo pagrindai“ 2003, p. 31-49.
• Cuhls K., Delphi Method. “Fraunhofer Institute for Systems and Innovation Research”, 2003. Germany, http://www.unido.org/fileadmin/import/16959_DelphiMethod.pdf, [acces date: 5.10.2017].
• Hsu Ch. Ch. & Sandford B. A., The Delphi Technique: Making Sense of Consensus. “Practical Assessment, Research & Evaluation”, 2007, Nr 12(10).
• Lietuvos Respublikos švietimo įstatymas, 2011, suvest. red. nuo 2016-09-01 – 2016-12-31.
• Lietuvos Respublikos švietimo įstatymas. Lietuvos Respublikos Aukščiausioji Taryba – Atkuriamasis Seimas. 1991-06-25, Nr I-1489.
• Lietuvos švietimas skaičiais 2015. Bendrasis ugdymas. Pakartotinis taisytas leidimas, 2016, p. 41.
• Linkaitytė, G. M., Žilinskaitė, L., Mokymosi visą gyvenimą idėjos įgyvendinimo perspektyva Lietuvoje, 2008, p. 46, http://web.ebscohost.com/ehost/pdf?vid=1&hid=2&sid=7527f770-0853-4a93-969d-3d17f8216c79%40sessionmgr4>, [acces date: 5.10.2017].
• Mokyklų, vykdančių formaliojo švietimo programas, tinklo kūrimo taisyklės, ,,Valstybės žinios“, 2011-06-30, Nr 79-3869 (summary edition of 2016-04-20).
• Mokinių, turinčių specialiųjų ugdymosi poreikių, ugdymo organizavimo tvarkos aprašas, „Valstybės žinios“ 2011-10-11, Nr 122-5771.