Zwiastowania Guida Reniego w kontekście pragmatyki językowej

• Autorzy: Pięcińska Anna

Warianty tytułu

EN

Annunciations by Guido Reni in the Context of Linguistic Pragmatics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem badań są cztery obrazy Guida Reniego ukazujące scenę Zwiastowania Marii Pannie. Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy tych obrazów za pomocą narzędzi wypracowanych na gruncie pragmatyki językowej. Autorka wskazuje najpierw na źródła tekstowe tematu ikonograficznego Zwiastowania; następnie podstawowy dla niego tekst, czyli fragment Ewangelii św. Łukasza, rozpisuje na poszczególne akty mowy, po czym bada, które z wyodrębnionych aktów zostały ukazane na obrazach. O określeniu typu aktu mowy wnioskuje na podstawie niewerbalnych i konsytuacyjnych komponentów współtworzących dany akt. Analizę pragmalingwistyczną uzupełnia o charakterystykę stricte malarskich środków, pozwalających artyście na gruncie sztuk plastycznych wykreować własną wizję sceny utrwalonej w tekście literackim.

EN

The subject matter of the research presented in the article are four paintings by Guido Reni depicting the Annunciation. The purpose of the article was to analyse those paintings with the instruments created within the discipline of linguistic pragmatics. Firstly, the author of the article indicates the textual sources of the iconographical theme of the Annunciation; secondly, she divides the main text, namely a fragment of the Gospels according to St Luke, into particular speech acts, and next she investigates which of those acts appeared in the paintings. It is possible to define the type of particular speech acts on the basis of non-verbal and accompanying components that contribute to a given act. She supplements the pragmalinguistic analysis with a description of purely painting means, which allowed the artist to create his own version – within visual arts – of a scene immortalised in a literary text.

Słowa kluczowe

PL

Guido Reni; Zwiastowanie; pragmatyka językowa

EN

Guido Reni; Annunciation; linguistic pragmatics

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Czasopismo: Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
• Rocznik: 2018
• Tom: 17
• Strony: 261-269

Twórcy

autor

Pięcińska Anna

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Historyczny, Warszawa

Bibliografia

• Colantuono, Anthony. Guido Reni’s Abduction of Helen. The Politics and Rhetoric of Painting in Seventeenth-Century Europe. Cambridge: Cambridge University Press, 1997.
• Dziechcińska, Hanna. „Gest w staropolskim systemie komunikacji”. W: Kultura żywego słowa w dawnej Polsce, red. Hanna Dziechcińska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, 39–55.
• Feuillet, Michel. Leksykon symboli chrześcijańskich. Poznań: Drukarnia i Księgarnia Świętego Wojciecha, 2006.
• Forstner, Dorothea. Świat symboliki chrześcijańskiej. Warszawa: Pax 1990.
• Garboli, Cesare. L’opera completa di Guido Reni. Milano: Rizzoli Editore, 1971.
• Gert, Duwe. Die Verkündigung an Maria in der niederländischen Malerei des 15. und 16. Jahrhunderts. Frankfurt am Main: Internationaler Verlag der Wissenschaften, 1994.
• Graczyk, Hanna. „Zwiastowanie”. W: Ikonografia nowożytnej sztuki kościelnej w Polsce. Nowy Testament. T. I, red. Janusz Stanisław Pasierb et al. Warszawa: Wydawnictwo Akademia Teologii Katolickiej 1987, 119–145.
• Jakobson, Roman. „Funkcje języka w aspekcie komunikacyjnym”. W: Akty i gatunki mowy, red. Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2004.
• Levey, Michael. „Guido Reni und Europa. Frankfurt-am-Main”. The Burlington Magazine 131 (1989), 1031, 168–170.
• Liebrich, Julia. Die Verkündigung an Maria. Die Ikonographie der italienischen Darstellungen von den Anfängen bis 1500. Köln: Perfect Paperback, 1997.
• Mann, Judith W. „The Annunciation Chapel in the Quirinal Palace, Rome: Paul V, Guido Reni, and the Virgin Mary”. The Art Bulletin 75 (1993), 1, 113–134.
• Vázquez-Orta, Ignatio. „Kognitywna klasyfikacja aktów mowy”. W: Akty i gatunki mowy, red. Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2004, 51–53.
• Pepper, D. Stephen. „Guido Reni’s Practice of Repeating Compositions”. Artibus et Historiae 20 (1999), 39, 27–54.
• Pięcińska, Anna. „Ikonografia Zwiastowania w świetle teorii aktów mowy”. W: Homo Communicans VI, red. Barbara Rodziewicz i Roman Gawarkiewicz. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2017, 111–128
• Pięcińska, Anna. „Zwiastowania Petera Paula Rubensa w świetle teorii aktów mowy”. W: Emocje w językach i kulturach świata, red. Ewa Komorowska, Agnieszka Szlachta. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2016, 281–293.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Towarzystwa Świętego Pawła. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 2006.
• Spear, Richard E. The “Divine” Guido. Religion, Sex, Money and Art in the World of Guido Reni. New Haven–London: Yale University Press, 1997.
• Starowieyski, Marek, red. Apokryfy Nowego Testamentu. T. I. Ewangelie apokryficzne. Opowiadania o Jezusie, Maryi, Józefie i Janie Chrzcicielu. Warszawa: Wydawnictwo WAM 2003.
• Vázquez-Orta, Ignacio. „Kognitywna klasyfikacja aktów mowy”. W: Akty i gatunki mowy, red. Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2004, 51–53.
• Wierzbicka, Anna. „Akty mowy”. W: Akty i gatunki mowy, red. Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2004.
• Wojtak, Maria. „Modlitwa ustalona – podstawowe wyznaczniki gatunku”. W: Akty i gatunki mowy, red. Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2004, 187–196.

Identyfikatory

DOI

10.18276/sj.2018.17-16