Błogosławieństwo czy przekleństwo? Kreacje szaleństwa w twórczości Łesi Ukrainki

• Autorzy: Marta Kaczmarczyk

Warianty tytułu

EN

A blessing or a curse? Creations of madness in Lesya Ukrainka’s works

UK

Благословення чи прокляття? Мотив шаленства В торчості Лесі Українки

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The author of the article analyzes the question of madness and its creations on the example of selected works by the Ukrainian writer of the turn of the 19th and 20th centuries, Lesya Ukrainka. Madness is the subject to which the Ukrainian writer often turned, in an ambiguous, and not literary way trying with its help to draw the reader’s attention to the questions that bothered her. The state of consciousness of the protagonists who remained at the borderland of two worlds: normal and abnormal, allowed the author a thorough analysis of the tackled problems.

EN

Autorka artykułu analizuje kwestię szaleństwa oraz jego kreacje na materiale wybranych utworów pisarki ukraińskiej przełomu XIX i XX w. Łesi Ukrainki. Szaleństwo to temat do którego dość często zwracała się pisarka ukraińska, próbując, za jego pośrednictwem, w sposób niejednoznaczny i nie dosłowny zwrócić uwagę odbiorcy na nurtujące autorkę kwestie. Stan świadomości bohaterów pozostających na granicy dwóch światów: normalnego i nienormalnego pozwalał autorce na głębszą analizą poruszanych problemów.

UK

Авторка статті аналізує проблему шаленства а також його проявів на матеріалі вибраних творів української письменниці зламу ХІХ і ХХ ст. Лесі Українки. Шаленство це тема яку досить часто використовувала українська письменниця, намагаючись, за його допомогою, звернути увагу читачів на болючі проблеми. Стан свідомості героїв, що стоять на межі двох світів: нормального і шаленого давав можливість глибшого аналізу вибраних проблем.

Słowa kluczowe

PL

szaleństwa; pisarka ukraińska Łesia Ukrainka; literatura ukraińska

EN

theme of madness; Ukrainian writer Lesya Ukrainka; Ukrainian literature.

UK

мотив шаленства; українська письменниця Леся Українка; українська література

• Wydawca: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Czasopismo: Roczniki Humanistyczne
• Rocznik: 2014
• Tom: 62
• Numer: 7: Słowianoznawstwo
• Strony: 167-182

Twórcy

autor

Marta Kaczmarczyk

• Katedra Literatury Ukraińskiej w Instytucie Filologii Słowiańskiej KUL,

Bibliografia

• Makowiecki A.Z., „Norma to głupota, degeneracja zaś to geniusz”, w: Obraz głupca iszaleńca w kulturach słowiańskich, Warszawa 1996.
• Kaczanowski F., Dzieje Szpitala w Tworkach, „Archiwum Historii Medycyny” 29(1966).
• Nasierowski T., „Warszawska Lecznica i kolonia dla obłąkanych” w Tworkach koło Warszawy. Dzieje budowy i pierwszy okres istnienia, „Biuletyn GBL” 1993, nr 347.
• Nieuważny F., Fenomen Łesi Ukrainki, w: Ł. Ukrainka, Pieśń lasu, wybrał i słowem wstępnym opatrzył F.Nieuważny, Warszawa 1989.
• Sontag S., Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, przeł. J. Anders, Warszawa: PIW 1999.
• http://tworki.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=59&Itemid=83;
• Агеєва В., Поетеса зламу століть. Творчість Лесі Українки в постмодерній інтерпретації, Київ 1999.
• Андрусів С., Конструювання ідентичностей у життєтворчості Лесі Українки. Постколоніальна перспектива, „Roczniki Humanistyczne”, 60(2012), z. 7, s. 26.
• Гундорова Т., Femina Melancholica: Стать і культура в гендерній утопії Ольги Кобилянської, Київ:„Критика” 2002.
• Драй-Хмара М., Леся Українка. Життя і творчість, w: tenże, Літературно-наукова спадщина, Київ: „Наукова думка” 2002.
• Забужко O., Notre Dame d’Ukraine. Українка в конфлікті міфологій, Київ: „Факт” 2007.
• Зеров М., Леся Українка. Критично-біографічний нарис, w: tenże, Українське письменство, Київ: „Основи” 2003.
• Зборовська Н., Моя Леся Українка, Тернопіль: „Джура” 2002. Foucault M., Powiedziane napisane. Szaleństwo i literatura, wybrał i oprac. T. Komendant, przekł. B. Banasiak, T. Komendant, M. Kwietniewska, A. Lewańska, M.P. Markowski, P. Pieniążek, Warszawa 1999.
• Мороз М., Літопис життя та творчості Лесі Українки, Київ 1992.
• Hora P., Poszukiwanie bohatera, w: Obraz głupca i szaleńca w kulturach słowiańskich, Warszawa 1996.
• Павличко C., Дискурс модернізму в українській літературі, «Либідь», Київ 1999.
• Skwara M., Szaleniec, Głupiec – jedna postać?, w: Obraz głupca i szaleńca w kulturach słowiańskich, red. T. Dąbek-Wirgowa, A.Z. Makowiecki, Warszawa 1996.