O odmianie czasowników o podstawach „mleć” i „pleć”

• Autorzy: Czerepowicka Monika , Saloni Zygmunt

Warianty tytułu

EN

On the inflection of the verbs with the stems “mleć” and “pleć”

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest dyskusja nad paradygmatami czasowników o podstawach: mleć – mielić, pleć – pielić oraz ich derywatów leksykalnych. Współczesne słowniki języka polskiego podają z reguły paradygmaty hybrydalne. Ich trzon stanowią tradycyjne formy utworzone od podstaw mleć i pleć, jednak imiesłowy bierne oraz gerundia zaczerpnięte są z nowych wariantów – mielić, pielić. Autorzy badają obecność obu typu form w tekstach. Stare warianty form powszechnie występują w NKJP, ale po analizach danych korpusowych okazuje się to wynikiem automatycznego znakowania morfosyntaktycznego, sprzyjającego wariantom akceptowanym przez słowniki normatywne. W rzeczywistości nowe warianty form okazują się częstsze. W podsumowaniu autorzy proponują podzielić paradygmaty zgodnie z rozwojem form i uznać czasowniki „mielić”, „pielić” za niezależne warianty neutralne. Rozwiązanie to zostało już wprowadzone do nowej edycji (online) „Słownika gramatycznego języka polskiego”.

EN

The article discusses the contemporary situation of the lexical variants of two Polish verbs: “mleć” : “mielić”, “pleć” : “pielić” (and their prefixed derivatives). As a rule Polish dictionaries give the hybrid paradigms with the majority forms built from the traditional variants “mleć” and “pleć”, but the participle and the gerund are taken from the new variants “mielić” and “pielić”, belonging to the productive conjugational pattern (“mielony”, “mielenie”; “pielony”, “pielenie” instead of the old forms “mlety”, “mlecie”; “plety”, “plecie”, now completely obsolete). In Polish text corpora the old variants are seemingly prevalent, but this is the result of automatic tagging, favoring the variants accepted by traditional normative dictionaries. In fact, new variants are more frequent. In conclusion, the authors propose to divide the paradigms according to their history and to recognize “mielić” and “pielić” as neutral variants. This solution has been introduced in the new on-line edition of the “Grammatical Dictionary of Polish”.

Słowa kluczowe

PL

czasowniki; odmiana; fleksja; paradygmat

EN

Verbs; inflection; paradigm

• Wydawca: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Czasopismo: Język Polski
• Rocznik: 2017
• Tom: 97
• Numer: 1
• Strony: 94-106

Twórcy

autor

Czerepowicka Monika

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie,

autor

Saloni Zygmunt

• Uniwersytet Warszawski,