Korzyści i problemy wynikające z „nadmiaru” danych językowych i z wielości metod ich analizy

• Autorzy: Bańko Mirosław

Warianty tytułu

EN

The “overload” of linguistic data and the abundance of data analysis methods – benefits and problems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ilość i rozmaitość danych, z jakich może korzystać językoznawca dziś, jest nieporównanie większa niż w przeszłości. Nowe dane wpisują się w schemat znany od dawna: obejmuje on dane systemowe, meta-językowe, elicytacyjne, introspekcyjne, tekstowe, a także inne przekazy kulturowe istotne dla badań nad językiem, np. dane ikonograficzne. Nowe źródła danych i nowe narzędzia do ich analizy znacząco jednak wzbogacają warsztat badawczy językoznawcy. Pociąga to za sobą korzyści, ale też rodzi problemy, m.in. problem „nadmiaru” danych, których nie sposób zinterpretować tradycyjnymi metodami, oraz problem interpretacji wyników, gdy dane czerpane z różnych źródeł prowadzą do różnych wniosków. Obfitość danych, zwłaszcza cyfrowych, jest też wyzwaniem dla dydaktyki akademickiej. Niektóre umiejętności wymagane dziś do badań nad językiem daleko odbiegają od tradycyjnego modelu kształcenia filologów.

EN

The amount and variety of data that linguists have at their disposal are incomparably vaster now than in the past. New data fit into the schema known for a long time: this encompasses systemic data, metalinguistic data, elicitation data, introspective data, textual data, and other cultural messages relevant to the study of language, e.g. iconographic data. However, new data sources and new analytic tools significantly enrich linguistic research methodology. This brings benefits but also causes problems: the problem of data “overload” where traditional analytic techniques prove inadequate, and the problem of data interpretation in cases where data drawn from different sources yield different results. The abundance of data is also a challenge to academic training: some research skills now necessary in linguistic studies are far from the traditional model of philological training.

Słowa kluczowe

PL

dane językowe; korpusy językowe; humanistyka cyfrowa; edukacja językoznawcza

EN

linguistic data; language corpora; digital humanities; linguistic training

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Językoznawcze; UNIVERSITAS Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych; Wydawnictwo LEXIS
• Czasopismo: Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
• Rocznik: 2018
• Tom: 74
• Strony: 23-30

Twórcy

autor

Bańko Mirosław

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• APPROVAL: Adaptacja, percepcja i recepcja wyrazów obcych w języku polskim i czeskim. Uwarunkowania językowe, psychologiczne i historyczno-kulturowe, http://www.approval.uw.edu.pl.
• BAŃKO Mirosław (2001): Z pogranicza leksykografii i językoznawstwa. – Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Wydział Polonistyki.
• BAŃKO Mirosław (2012): NKJP w oczach leksykografa. – [w:] Adam PRZEPIÓRKOWSKI i in. (red.): Narodowy Korpus Języka Polskiego. – Warszawa: PWN, 283–290.
• BAŃKO Mirosław, SVOBODOVÁ Diana, RĄCZASZEK-LEONARDI Joanna, TATJEWSKI Marcin (2016): Nie całkiem obce. Zapożyczenia wyrazowe w języku polskim i czeskim. – Warszawa: PWN. Korpus Języka Młodzieży XXI wieku, http://kjm.polon.uw.edu.pl/.
• KURCZ Ida, LEWICKI Andrzej, SAMBOR Jadwiga, WORONCZAK Jerzy (1974–1977): Słownictwo współczesnego języka polskiego. Listy frekwencyjne. – Warszawa: PAN.
• KWAŚNICKA-JANOWICZ Agata, PAŁKA Patrycja (2017): Przewodnik po elektronicznych zasobach językowych dla polonistów (słowniki, kartoteki, korpusy, kompendia). – Kraków: Wydawnictwo JAK, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, http://tmjp.pl/images/pdf/przewodnik_po_elektronicznych_zasobach.pdf. Laboratorium Cyfrowe Humanistyki UW, http://lach.edu.pl/.
• LAROSE Daniel T. (2006): Odkrywanie wiedzy z danych. Wprowadzenie do eksploracji danych. – Warszawa: PWN.
• Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego, http://nfjp.pl/.
• Narodowy Korpus Języka Polskiego, http://nkjp.pl.
• NKJP, zob. Narodowy Korpus Języka Polskiego.
• OGRODNICZUK Maciej, DERWOJEDOWA Magdalena, ŁAZIŃSKI Marek, PĘZIK Piotr (2017): Narodowy Korpus Języka Polskiego – co dalej? – Prace Filologiczne LXXI, 237–246.
• PĘZIK Piotr (2012): Wyszukiwarka PELCRA dla danych NKJP. – [w:] Adam PRZEPIÓRKOWSKI i in. (red.): Narodowy Korpus Języka Polskiego. – Warszawa: PWN, 253–273.
• PĘZIK Piotr (2013): Paradygmat dystrybucyjny w badaniach frazeologicznych. Powtarzalność, reprodukcja i idiomatyzacja. – [w:] Piotr STALMASZCZYK (red.): Metodologie językoznawstwa. Ewolucja języka, ewolucja teorii językoznawczych. – Łódź: Wydawnictwo UŁ, 143–160.
• PRZEPIÓROWSKI Adam, BAŃKO Mirosław, GÓRSKI Rafał, LEWANDOWSKA-TOMASZCZYK Barbara, red. (2012): Narodowy Korpus Języka Polskiego. – Warszawa: PWN.
• Słowosieć, http://plwordnet.pwr.wroc.pl/wordnet/.
• STUBBS Michael (1996): Text and Corpus Analysis. – Oxford: Blackwell Publishers.
• TOKARSKI Ryszard (1988): Konotacja jako składnik treści słowa. – [w:] Jerzy BARTMIŃSKI (red.): Konotacja. – Lublin: UMCS, 35–54.
• WIERZBICKA Anna (1993): Nazwy zwierząt. – [w:] Jerzy BARTMIŃSKI, Ryszard TOKARSKI (red.): O definicjach i definiowaniu. – Lublin: UMCS, 251–267.