Wizualne cechy mowy „rozszczepowej”

• Autorzy: Hortis-Dzierzbicka Maria , Radkowska Elżbieta , Gonet Wiktor

Warianty tytułu

EN

Visual Aspects of Speech in Patients with Cleft Lip and Palate

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rozszczep wargi i/lub podniebienia jest jedną z najcięższych wad rozwojowych. Jej leczenie jest wieloletnie i wielospecjalistyczne, zaś stygmatyzacja – zaburzenia estetyki twarzy i/lub zaburzenia mowy – często pozostaje na zawsze, mimo długotrwałego i złożonego leczenia chirurgicznego, rehabilitacji zgryzu i żmudnego usprawniania logopedycznego. Mowa pacjenta z rozszczepem wargi i/lub podniebienia jest odbiciem miejsca i rozległości przetrwałego defektu anatomicznego. Dają się w niej wyodrębnić kompensacje czynne i bierne tychże zaburzeń strukturalnych. W obecnej pracy przedstawiamy mało znany, aczkolwiek bardzo znamienny, aspekt wizualny mowy „rozszczepowej” – kompensacyjne współruchy mimiczne twarzy podczas mowy oraz dysfunkcjonalną pracę języka, wstawiającego się międzyzębowo lub wręcz operującego na zewnątrz jamy ustnej przy realizacji głosek przednich, przy typowych dla rozszczepu znacznych zaburzeniach szczękowo-zgryzowych w postaci nasilonej progenii rzekomej.

EN

Cleft lip and palate belongs to the most severe developmental defects. Its treatment is longlasting and requires multidisciplinary approach, while its stigmatization in the form of disturbance of facial aesthetics and/or speech disorders often remains forever, despite long and complex surgical treatment, correction of occlusion and laborious speech therapy. The speech of a patient with cleft lip and/or palate (henceforth: cleft lip/palate) reflects the location and extent of the anatomical defect. In cleft palate speech, one can distinguish active and passive compensations of the structural disorders. This article presents a less widely known visual aspect of cleft lip/palate speech production, i.e. compensatory facial movements during speech, as well as dysfunctional activity of the tongue that is inserted between the teeth or even operates outside the oral cavity in the production of anterior sounds in patients with considerable maxillary hypoplasia and occlusal disorders typical of cleft lip/ palate manifested as severe pseudo-progenia.

Słowa kluczowe

PL

rozszczep wargi i podniebienia; ocena mowy; nosowanie otwarte; współruchy mimiczne; seplenienie międzyzębowe; zaburzenia zgryzowo-zębowe

EN

cleft lip and palate; speech outcome assessment; open nasalisation; compensatory facial grimacing; interdental lisping; malocclusion

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Czasopismo: Logopedia
• Rocznik: 2012
• Tom: 41
• Strony: 133-139

Daty

wydano

2012-01-01

Twórcy

autor

Hortis-Dzierzbicka Maria

• Instytut Matki i Dziecka, Warszawa

autor

Radkowska Elżbieta

• Instytut Matki i Dziecka, Warszawa

autor

Gonet Wiktor

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin Zakład Fonetyki i Fonologii, Instytut Anglistyki

Bibliografia

• Hortis-Dzierzbicka M., 2004, Nasofiberoskopia w ocenie zastosowania płata gardłowego w niewydolności podniebienno-gardłowej u pacjentów z rozszczepem podniebienia. Rozprawa na stopień doktora habilitowanego nauk medycznych, Wyd. Med. Borgis, Warszawa.
• Hortis-Dzierzbicka M., Radkowska E., Fudalej P., 2012, Speech outcomes in 10-year-old children with complete unilateral cleft lip and palate after one-stage lip and palate repair in the first year of life, “Journal Plast. Reconstr. Aesth. Surg.”, 65, 175–181.
• Hortis-Dzierzbicka M., Izdebski K., 2008, Impact of Cleft Lip and Palate (CLP) and Velopharyngeal Insufficiency (VPI) on Emotive Aspects of Voice and Speech, [w:] Emotions in the Human Voice, vol. 2: Clinical Evidence, ed. K. Izdebski, Plural Publishing, Inc. San Diego, 69–82.
• Konopska L., 2006, Wymowa osób z wadą zgryzu, Wyd. Nauk. Uniw. Szczecińskiego, Szczecin.
• Stecko E., Hortis-Dzierzbicka M., 2000, Seplenienie międzyzębowe – norma wiekowa czy patologia? „Nowa Pediatria, 18, 30–33.
• Warren D. W., Dalston R. M., Morr K. E., Hairfield W. M., Smith L. R., 1989, The speech regulating system: Temporal and aerodynamic responses to velopharyngeal inadequacy, „J. Speech Hear Res”, 32, 566–575.
• Witzel M. A., 1995, Communicative impairment associated with clefting, [w:] Cleft Palate Speech Management, A Multidisciplinary Approach, eds. R. Shprintzen, J. Bardach, Mosby Inc., Saint Louis, 137–166.
• Zdunkiewicz-Jedynak D., Hortis-Dzierzbicka M., 2000, Lingwistyczne podstawy oceny i dokumentacji zaburzeń mowy u dzieci z wadą rozszczepową twarzy, Wyd. Uniw. Warszawskiego, Warszawa.