Samuraj a sprawa europejska

• Autorzy: Bogdan Zemanek

Warianty tytułu

EN

Samurai and the European question

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tekst analizuje pierwotne pochodzenie grafik z Albumu Orbis: japońskich mnichów (t. I) i japońskiego łucznika (t. III). Zapożyczone przez Norwida z Le Japon illustré Aimé Humberta ilustracje są przekształconymi fotografiami autorstwa Felice Beato, przetworzonymi na grafiki drukowane w prasie i książce, a następnie przerysowane lub wycięte przez Norwida i umieszczone w nowym kontekście ilustracyjno-narracyjnym Albumu. To kilkuetapowe zapożyczanie (fotografia–grafika–rysunek) i związane z tym przekształcenia ilustrują nie-bezpośredni charakter przepływu wiedzy między Japonią a Europą w połowie XIX w. Ta wymiana kulturowa była silnie osadzona w kontekście europejskiej, w tym francuskiej, ekspansji kolonialnej w Azji. Umieszczenie przez Norwida ryciny japońskiego łucznika między obrazami z wczesnego europejskiego średniowiecza może sugerować, że stworzył on paralelę między działaniami dynastii karolińskiej względem papiestwa i działaniami pierwszych siogunów rodu Minamoto względem japońskiego dworu cesarskiego, tak jak te ostatnie opisuje A. Humbert.

EN

The article analyses the origins of the pictures in C.K. Norwid’s Album Orbis: Japanese monks from vol. I and a Japanese archer from vol. III. Norwid borrowed the illustrations from Aimé Humbert’s book Le Japon illustré; these illustrations originated as photographs by Felice Beato, transformed first into graphics printed in books and in press articles, and later cut-out or re-drawn by Norwid and placed in an entirely new illustrative and narrative context within his Album. Such multi-stage borrowing (photography-graphic-drawing) required many modifications; this process reflected the indirect and multi-stage transfer of knowledge between Japan and Europe in the 19th century and this knowledge exchange was taking place in the context of European, including French, colonial expansion in Asia. The fact that Norwid placed the Japanese archer among illustrations from early medieval Europe may suggest that he wanted to create a parallel between the actions of the Carolingian dynasty towards the papacy and the actions undertaken by the first Minamoto shoguns with regard to the Japanese emperor, as the latter were described by A. Humbert.

Słowa kluczowe

PL

Album Orbis; Japonia; wymiana kulturowa; Felice Beato; orientalizm; Aimé Humbert

EN

Album Orbis; Japan; cultural exchange; Felice Beato; orientalism; Aimé Humbert

• Wydawca: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Czasopismo: Studia Norwidiana
• Rocznik: 2018
• Tom: 36
• Strony: 235-249

Twórcy

autor

Bogdan Zemanek

• Uniwersytet Jagielloński,

Bibliografia

• Borowiec A., „Album Orbis” Cypriana Norwida – jako księga sztukmistrza, Gdańsk 2016.
• Brockey L.M., Journey to the East: the Jesuit mission to China, 1579-1724, Cambridge, Mass 2007.
• Burke P., Eyewitnessing: the uses of images as historical evidence, Ithaca–New York 2001.
• Chlebowski P., Romantyczna silva rerum. O Norwidowym „Albumie Orbis”, Lublin 2009.
• Gartlan L., Felice, Beato, [w:] Encyclopedia of nineteenth-century photography, red. J. Hannavy, New York 2008.
• Hacker A., Wakeman F., China Illustrated: Western Views of the Middle Kingdom, New York 2012.
• Hall J., The Cambridge History of Japan, t. IV, Cambridge 2006.
• Hanes W.T. i Sanello F., Opium Wars: The Addiction of One Empire and the Corruption of Another, Naperville 2002.
• High E.M., The Many Lives of Beato’s «beauties», [w:] Colonialist Photography: Imag(in)ing Race and Place, red. E.M. High, G.D. Sampson, London 2005.
• Humbert A., Le Japon illustré, t. I-II, Paris 1870.
• Norwid C.K., Pisma wszystkie. Aneksy, t. XI, red. J.W. Gomulicki, Warszawa 1976.
• Tubielewicz J., Historia Japonii, Wrocław 1984.

Identyfikatory

DOI

10.18290/sn.2018.36-11