Ratownictwo górskie jako specjalistyczna forma ratownictwa

• Autorzy: Andrusikiewicz Wacław

Warianty tytułu

EN

Mountain Rescue as a Specialized Form of Rescue

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ratownictwo jest działaniem polegającym na udzieleniu pomocy w sytuacji zagrożenia życia, zdrowia, mienia i środowiska. Ratownictwo górskie należy rozumieć więc jako działanie na rzecz osób wy-magających takiej pomocy na obszarach górskich. W tym zakresie państwo nie dysponuje swoimi służbami, ale korzysta z pomocy istniejących organizacji pozarządowych na podstawie obowiązujących przepisów prawa. Specyfika terenu działań powoduje, że od ratownika wymaga się, poza kwalifikacjami do udzielenia podstawowej pomocy medycznej osobom poszkodowanym, także umiejętności poruszania się w terenie gór-skim niezależnie od pory dnia, roku i stanu pogody. Ratownicy muszą posiadać szereg specyficznych kom-petencji, które pozwolą im na dotarcie do tych osób oraz ich bezpieczną ewakuację z miejsca zdarzenia. Ponieważ umiejętność poruszania się w terenach górskich, a zwłaszcza w tych najbardziej eksponowanych jak np. ściany skalne czy jaskinie, nie jest powszechna, w związku z tym można mówić o specjalistycznych formach świadczonej pomocy z uwagi na miejsce, w którym jest ona udzielana. W artykule omówiona zo-stała specyfika działań ratowniczych w zależności od okoliczności zdarzenia, w którym uczestniczą osoby poszkodowane wymagające pomocy.

EN

Rescue is an activity consisting in providing assistance in situations of threat to life, health, property and the environment. In this respect, mountain rescue should be understood as acting for the benefit of people requiring such assistance in mountain areas. In this respect, the state does not have its own services, but uses the assistance of existing non-governmental organizations on the basis of applicable law. The spec-ificity of the area of operation means that, in addition to the basic ability to provide medical assistance to injured people, a rescuer is also required to be able to move around in mountainous terrain regardless of the time of day, year and weather conditions. In this respect, rescuers must have a number of specific skills that will allow them to reach these people and safely evacuate them from the scene of the incident. Since the ability to move in mountainous areas, especially the most exposed ones such as rock walls or caves, is not a common skill, we can talk about specialized forms of assistance depending on the place where it is pro-vided. The article discusses the specificity of rescue operations depending on the circumstances of the inci-dent in which there are injured people requiring help.

Słowa kluczowe

PL

turystyka górska; narciarstwo; speleologia; ratownictwo w górach; ratownictwo jaskiniowe; kwalifikacje ratowników

EN

mountain tourism; skiing; speleology; mountain rescue; cave rescue; rescuer qualifications

• Wydawca: Instytut Nauk Społecznych i Bezpieczeństwa Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach
• Czasopismo: De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności
• Rocznik: 2024
• Numer: 1(10)
• Strony: 147-170

Daty

wydano

2024-12-10

Twórcy

autor

Andrusikiewicz Wacław

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie,

Bibliografia

• Baryła Janusz. 2006. „Jaskiniowa działalność Kazimierza Kowalskiego”. Jaskinie, 1 (42): 8-10.
• Die Geschichte der Bergwacht Oberstdorf. 19.06.2023. W https://www.heimweh.blog/oberstdorf/geschichte-bergwacht.html.
• Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, O GOPR. 10.06.2016. W https://www.gopr.pl/gopr/o-gopr.
• Grupa Ratownictwa Jaskiniowego, https://grj.com.pl.
• Jagiełło Michał, 2006. „Wołanie w górach”. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.
• Kapeniak Józef. 1973. „Sygnały z gór”. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka.
• Kapłon Jerzy. 2018. „Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie, Towarzystwo Tatrzańskie i Pol-skie Towarzystwo Tatrzańskie (1873–1950). O miscellaneach statutowych i nie tylko”, [w:] „Prawne aspekty podróży i turystyki – historia i współczesność. Prace poświęcone pamięci Profesora Janusza Sondla”. 257-270. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ja-giellońskiego.
• Kogut Bogusław. 2021. „Ratownictwo górskie, jaskiniowe i wysokościowe – służba, organiza-cja, obszary działania”. Zeszyty Naukowe Państwowej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, 39 (2): 26-37.
• Konarski Leszek. 2003. „Śmierć nad Czarnym Stawem”. Tygodnik Przegląd (6): s. 24-25.
• Krzysztof Jan, Wrona Barbara, Mańczak Piotr. Skutki, akcja ratownicza, specyfika zagrożenia. W https://archiwum.rcb.gov.pl/burza-nad-giewontem-skutki-akcja-ratownicza-specy-fika-zagrozenia/.
• Marasek Adam. 1992. „Kronika ratownicza Grupy Tatrzańskiej GOPR – 1987 rok”. Wierchy (56): 186-187.
• Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy. Jaskinie Polski. W https://jaskiniepolski.pgi.gov.pl/.
• Pawłowski Tadeusz. 1948. „Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe”. Wierchy, 18: 146-160.
• Puczyłowski Tomasz. 2019. „Turystyka jaskiniowa – kolejne wyzwanie dla ratownictwa gór-skiego”. Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka, 2: 73-83.
• Radwańska-Paryska Zofia, Paryski Witold Henryk. 1995. Wielka encyklopedia tatrzańska. Po-ronin: Wydawnictwo Górskie.
• Recco, A Global Network. RECCO detectors are use worldwide by rescue professionals, W https://recco.com/.
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 września 2021 r. w sprawie szczegółowej organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. Dz.U. 2021 poz. 1737.
• Sabała-Zielińska Beata. 2018. „TOPR. Żeby inni mogli przeżyć”. Warszawa: Wyd. Prószyński i S-ka.
• Sabała-Zielińska Beata. 2021. TOPR. Nie każdy wróci. Warszawa: Wyd. Prószyński i S-ka.
• Słownik ratownictwa. 2023. Warszawa: Wyd. Szkoła Główna Służby Pożarniczej.
• Sochacki Marian. 2008. „Ratownictwo wysokościowe w Krajowym Systemie Ratowniczo-Ga-śniczym”. Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza, 2: 47-55.
• Szkolenie lawinowe z Fundacją TOPR. W https://fundacja.topr.pl/szkolenie-lawinowe/.
• Tatrzański Park Narodowy, Odwiedzający TPN. W https://tpn.gov.pl/statystyki.
• Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Wzywanie pomocy. W https://www.e-gory.com/topr.php.
• TOPR, Statystyki TOPR. W https://stara.topr.pl/index.php/statystyka.
• Unsworth Walt. 1992. „Encyclopedia of Mountaineering”, wyd. 3. Londyn: Wydawnictwo Hodder & Stoughton.
• Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizo-wanych terenach narciarskich. Dz.U. z 2023 r. poz. 1154.
• Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej. Dz.U. z 2024 r. poz. 275.
• Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Dz.U. z 2022 r. poz. 1720 ze zm.
• Zasady organizacji ratownictwa wysokościowego w Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśni-czym. 2024. Warszawa: Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.34739/dsd.2024.01.08