„Ja” odnalezione. Wybrane językowe wyznaczniki obrazu narratora we francuskim przekładzie Baltazara Sławomira Mrożka

• Autorzy: Magdalena Mitura

Warianty tytułu

EN

The ’I’ Rediscovered. Selected Linguistic Determinants of the Narrator in the French Translation of Sławomir Mrożek’s Baltazar

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The article is grounded in the conviction that linguistic means used to model the authorial “I,” which evade systemic interpretations, are crucial for the autobiography and can be considered its translation dominant. The comparative analysis focuses on the phenomena constructing the narrator’s perspective in the Polish original and the translator’s decisions which resulted in a shift in the French version. The translator’s interference, involving the sentence syntax, inclusive and exclusive forms of pronouns, or the neutralization of the grammatical category of the person (through changed realization of semantic functions or abandoning of non‑finite verbal forms) all modify the narrator’s relation, in the act of writing, to the world of words in statu nascendi but also, primarily, to the factual world of memories.

Słowa kluczowe

EN

literary translation; translation dominant; first‑person autobiography; narrator’s perspective

• Wydawca: Księgarnia Akademicka
• Czasopismo: Między Oryginałem a Przekładem
• Rocznik: 2012
• Tom: 18
• Strony: 349-363

Twórcy

autor

Magdalena Mitura

• Uniwersytet Marii Curie‑Skłodowskiej, Lublin

Bibliografia

• Mrożek S. [2006], Baltazar. Autobiografia, Oficyna Literacka Noir sur Blanc, Warszawa.
• Mrożek S. [2007], Balthazar. Autobiographie, tłum. M. Laurent, Les Éditions Noir sur Blanc, Lausanne.
• Bednarczyk A. [2005], Wybory translatorskie. Modyfikacje tekstu literackiego w przekładzie i kontekst asocjacyjny, Oficyna Wydawnicza Leksem, Łask.
• Borges J.L. [1991], Księga piasku, tłum. Z. Chądzyńska, Prószyński i S‑ka, Warszawa.
• Combette B. [1988], Pour une grammaire textuelle, la progression thématique, De Boeck‑Duculot, Paris‑Gembloux.
• Genette G. [1983], Nouveau discours du récit, Éditions du Seuil, Paris.
• Karolak S. [1999], Aktualne rozczłonkowanie zdania, [w:] Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Ossolineum, Wrocław, s. 31‑34.
• Lejeune P. [1971], L’autobiographie en France, Armand Colin, Paris.
• Lejeune P. [1986], Moi aussi, Éditions du Seuil, Coll. Poétique, Paris.
• Lejeune P. [1996], Le pacte autobiographique, Éditions du Seuil, Paris.
• May G. [1979], L’autobiographie, PUF, Paris.
• Miraux J.‑P. [1996], L’autobiographie. Écriture de soi et sincérité, Nathan Université, Paris.
• Okopień‑Sławińska A. [2001], Semantyka „ja” literackiego („Ja” tekstowe wobec „ja” twórcy), [w:] eadem, Semantyka wypowiedzi poetyckiej, Universitas, Kraków, s. 117‑135.
• Skubalanka T. [2000], Funkcje stylistyczne w zakresie kategorii osoby (personalności), [w:] eadem, Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, Lublin, s. 55‑77.
• Starobinski J. [1970], Le style de l’autobiographie, [w:] L’oeil vivant II. La relation critique, Gallimard, Paris, s. 83‑98.