Warmia and Masuria in the face of the rebirth of the republic of Poland in 1918

• Autorzy: Chłosta Jan
• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

niniejszym artykule ujęte zostały starania Polaków z Prus Wschodnich o włączenie tych ziem do odrodzonej Rzeczypospolitej w 1918 roku. Na początku omówiono aktywizację narodową, podjętą z pomocą działaczy z innych części zaboru pruskiego, zwłaszcza na Mazurach. Sprowadzały się one do utworzenia polskich gazet („Gazeta Ludowa”, „Mazur”, „Mazurski Przyjaciel Ludu), banków, towarzystw kulturalno-oświatowych. Z kolei Polacy z południowej Warmii byli pewni, że po zakończeniu I wojny światowej ta ziemia, znajdzie się w Rzeczypospolitej. Rozważano tylko jak daleko na północ od Olsztyna sięgać będzie granica z Niemcami. Utworzone Polskie Rady Ludowe przygotowywały się do przyjęcia władzy, ich delegaci brali udział w Sejmie Dzielnicowym Rad Ludowych w Poznaniu (3–5 XII 1918 r), przygotowywali się do wyborów polskiego Sejmu Ustawodawczego. Tymczasem na Konferencji Pokojowej w Paryżu postanowiono, że o przynależności państwowej jedenastu powiatów południowych Prus Wschodnich zdecydować maja plebiscyty. Polska te głosowania 11 lipca 1920 r. przegrała, ale podjęte przed plebiscytami działania kulturalno-oświatowe wpłynęły na ukształtowanie się zastępu działaczy, którzy podejmą w okresie międzywojennym pracę narodową w takich organizacjach jak: Związek Polaków w Niemczech, Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich, Związku Polskich Towarzystw Szkolnych w Niemczech.

Słowa kluczowe

PL

Warmia; Mazury; XX wiek

• Wydawca: Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
• Czasopismo: Komunikaty Mazursko-Warmińskie
• Rocznik: 2018
• Numer: 4(302)
• Strony: 703-728

Twórcy

autor

Chłosta Jan

• Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie