Zimna hermeneutyka Tadeusza Różewicza

• Autorzy: Szaj Patryk

Warianty tytułu

EN

Tadeusz Różewicz’s Cold Hermeneutics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Autor podejmuje próbę wpisania poezji Tadeusza Różewicza w kontekst hermeneutyki radykalnej Johna D. Caputo. Artykuł rozpoczyna interpretacja problematyki fragmentu w dziele Różewicza wyciągająca jej radykalnohermeneutyczne implikacje, do których należą m.in. przekonanie o rozpadzie metafizycznej wykładni świata, sprzeciw wobec jakichkolwiek ujęć całościowych, bycie poddanym „upływowi” (flux). Poezja Różewicza realizuje podstawowy imperatyw hermeneutyki Caputo, aby przywrócić życiu jego pierwotną trudność: cechuje ją swoista „uczciwość” polegająca na wytrwaniu w stanie niepewności, chwiejności i płynności, nieneutralizowaniu ich za pomocą metafizycznych podpórek służących zabezpieczeniu gry znaczeń i upewnieniu podmiotu. Z tej perspektywy odczytane zostają m.in. wiersze Różewicza podejmujące problem fragmentu i całości, nihilizmu jako specyficznej diagnozy kulturowej, niemożności jednoznacznej rekonstrukcji sensu. W artykule opisane jest także „radykalne koło hermeneutyczne” poezji Różewicza, które okazuje się kołem zwichniętym – brak mu bowiem perspektywy całościowej, porusza się jedynie od fragmentu do fragmentu. Na koniec wydobyte zostają pozytywne implikacje postawy Różewicza, skupione wokół zagadnień poetyckich, ontologicznych i etycznych.

EN

The author of the article attempts to set Tadeusz Różewicz’s poetry into the context of John D. Caputo’s radical hermeneutics. The paper opens with an interpretation of problems of Różewicz’s fragmentary work which reveals its radical hermeneutic implications that include e.g. conviction about the collapse of metaphysical interpretation of the world, objection to any complete encompassment, being subject to flux. Różewicz’s poetry realises Caputo’s hermeneutics basic imperative “restoring life to its original difficulty”; the poetry is characterised by peculiar “honesty” consisting in retaining the state of uncertainty, instability and liquidity, and non-neutralising them with metaphysical support the aim of which is protecting the play of meanings and reassuring the subject. That perspective allows to interpret, inter alia, Różewicz’s poems touching upon the problem of part and whole, nihilism as a peculiar cultural diagnosis, and impossibility of unambiguous sense reconstruction. The article also describes Różewicz’s poetry ”radical hermeneutic circle” which proves to be a crooked circle since it lacks in completeness and moves only from a fragment to a fragment. Ultimately, the paper exploits positive implications of Różewicz’s stance, focusing on poetical, ontological and ethical problems.

Słowa kluczowe

EN

Tadeusz Różewicz; John D. Caputo; Różewicz's hermeneutics

• Wydawca: Instytut Badań Literackich PAN
• Czasopismo: Pamiętnik Literacki
• Rocznik: 2017
• Tom: 108
• Numer: 1
• Strony: 49-75

Daty

wydrukowano

2017-03-24

Twórcy

autor

Szaj Patryk

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań

Identyfikatory

ISSN

0031-0514