Ochrona życia w prawie kanonicznym i polskim

• Autorzy: Ryszard Pankiewicz

Warianty tytułu

EN

Protection of Life in Canon and Polish Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego z 1983 r. ochrona i obrona życia człowieka wraz z poczęciem została uregulowana w przepisach obejmujących przestępstwa przeciwko życiu i wolności człowieka. Ponadto, Kościół katolicki w Katechizmie Kościoła Katolickiego oraz dokumentach kościelnych wyraża jednoznaczne stanowisko ochrony i obrony życia człowieka. W prawie polskim zgodnie z art. 38 Konstytucji RP z 1997 r. Rzeczpospolita Polska zapewnia prawną ochronę życia każdemu człowiekowi. Określenia dolnej granicy temporalnej życia człowieka ustawodawca dokonał w ustawie o Rzeczniku Praw Dziecka z 2000 r. Zgodnie z jej treścią: „w rozumieniu ustawy dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do osiągnięcia pełnoletniości”, a Rzecznik Praw Dziecka działa na rzecz ochrony praw dziecka, w szczególności prawa do życia i jego ochrony. Ponadto, w prawie polskim ustawodawca w ustawie o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży z 1993 r. określił sytuacje, w których może być legalnie dokonany zabieg aborcji.

EN

In accordance with the 1983 Code of Canon Law, protection and defense of human life along with conception has been regulated in provisions covering crimes against human life and freedom. Furthermore, the Catholic Church in the Catechism provides a clear position about protection and defense of human life. According to art. 38 of the Constitution of 1997 the Republic of Poland provides the legal protection of the life of every human being. The lower temporal limit of human life was determined by the legislator in the Act on the Ombudsman for Children of 2000. According to it “within the meaning of the Act, a child is every human being from conception to the age of majority,” and the Ombudsman for Children works to protect the rights of the child, in particular the right to life and its protection. In addition, in Polish law, the legislator in the Act on family planning, protection of the human fetus and conditions for the admissibility of termination of pregnancy of 1993, specified the situations in which abortion may be legally performed.

Słowa kluczowe

PL

prawo kanoniczne; prawo do życia; ochrona prawna; osobowość prawna

EN

canon law; right to life; legal protection; legal personality

• Wydawca: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Czasopismo: Kościół i Prawo
• Rocznik: 2020
• Tom: 9 (22)
• Numer: 1
• Strony: 27-47

Twórcy

autor

Ryszard Pankiewicz

• Instytut Nauk Społecznych, Uczelnia Państwowa im. Szymona Szymonowica w Zamościu; adres do korespondencji: ul. Hrubieszowska 24, 22-400 Zamość, Polska,

Bibliografia

• Arias, Juan. 2011. „Komentarz do kan. 1398 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r.” W Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 983-1046. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Biskup, Marian. 1995. „Eutanazja dramatem człowieka.” W Życie – dar nienaruszalny. Wokół encykliki Evangelium vitae, red. Antoni Młotek, i Tadeusz Reronia, 91-95. Wrocław: Papieski Fakultet Teologiczny.
• Czelny, Michał. 2014. „Odpowiedzialność prawnokarna lekarza za realizację obowiązków ustawowych zawartych w art. 39 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty.” Roczniki Nauk Prawnych 24, nr 3:79-97.
• Grześkowiak, Alicja. 1990. Zagadnienia prawnokarnej ochrony dziecka poczętego w pracach Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990-1991. Szczecin: Ottonianum.
• Grześkowiak, Alicja. 2017. „Ochrona życia w nauczaniu Jana Pawła II.” Studia Prawnicze KUL 4 (72): 125-67.
• Kaczmarek, Tadeusz. 2006. Wolność dysponowania życiem a prawo do godnej śmierci. Rozważania o przestępstwie i karze. Warszawa: Wydawnictwo Kodeks.
• Królikowski, Michał. 2007. „Wprowadzenie.” W Konstytucyjna formuła ochrony życia. Druk Sejmowy Nr 993, 3/2007, red. Michał Królikowski, Małgorzata Bajor-Stańczyk, i Wojciech Odrowąż-Sypniewski, 5-6. Warszawa: Biuro Analiz Sejmowych Kancelaria Sejmu.
• Młotek, Antoni. 1995. „Życie ludzkie – cenny dar Boży.” W Życie – dar nienaruszalny. Wokół encykliki Evangelium vitae, red. Antoni Młotek, i Tadeusz Reronia, 71-73. Wrocław: Papieski Fakultet Teologiczny.
• Piechowiak, Marek. 2010. „Wokół konstytucyjnej ochrony życia. Próba oceny propozycji nowelizacji Konstytucji RP.” Przegląd Sejmowy 1 (96): 5-47.
• Pryba, Andrzej. 2017. „Odpowiedzialność rodziny za dar życia ludzkiego.” Teologia i Moralność 12, nr 2 (22):232.
• Safian, Marek, i Leszek Bosek. 2016. Konstytucja RP. T. 1: Komentarz – Art. 1-86. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Sitarz, Mirosław. 2019. „Prawa dziecka w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku. Wybrane zagadnienia.” Kościół i Prawo 8 (21), nr 1:85-99.
• Sitarz, Mirosław, Michał Grochowina, Mariola Lewicka, i in., red. 2012. Kościelne prawo publiczne. Wybór źródeł. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Słowikowska, Anna. 2016. „After-birth abortion – critical analysis of the legal aspect.” Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie 9:218-26.
• Smyczyński, Tadeusz. 2007. „Opinia prawna o poselskim projekcie zmiany (art. 38) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Druk Sejmowy Nr 993).” W Konstytucyjna formuła ochrony życia. Druk Sejmowy Nr 993, 3/2007, red. Michał Królikowski, Małgorzata Bajor-Stańczyk, i Wojciech Odrowąż-Sypniewski, 16-19. Warszawa: Biuro Analiz Sejmowych Kancelaria Sejmu.
• Szczot, Elżbieta. 2019. „Dziecko.” W Leksykon Prawa Kanonicznego, red. Mirosław Sitarz, 649-54. Lublin: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Sztafrowski, Edward. 1986. Podręcznik prawa kanonicznego. T. 4. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Świto, Lucjan. 1997. „Osobowość prawna «nasciturusa» w prawie kanonicznym i polskim.” Prawo Kanoniczne 40, nr 1-2:233-48.
• Tacikowska, Magdalena. 2012. „Przestępstwo eutanazji w prawodawstwie Kościoła katolickiego.” Kościół i Prawo 1 (14): 209-18.
• Tokarczyk, Roman. 1997. Prawo narodzin życia i śmierci. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
• Wenz, Wiesław. 2016. „Ochrona życia dziecka poczętego w prawie kanonicznym.” Kościół i Prawo 5 (18), nr 2:127-65.
• Wiak, Krzysztof. 2001. Ochrona dziecka poczętego w polskim prawie karnym. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Wiak, Krzysztof. 2017. „Pojęcie «dziecko» w Kodeksie karnym na tle wzorców międzynarodowych i konstytucyjnych.” Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie 10:261-73.
• Wiak, Krzysztof. 2018. „Ochrona karna prawa człowieka do życia w polskim prawie.” Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie 11, nr 2:475-94.
• Wróbel, Włodzimierz. 2007. „Opinia prawna o poselskim projekcie zmiany (art. 38) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Druk Sejmowy Nr 993).” W Konstytucyjna formuła ochrony życia. Druk Sejmowy Nr 993, 3/2007, red. Michał Królikowski, Małgorzata Bajor-Stańczyk, i Wojciech Odrowąż-Sypniewski, 20-24. Warszawa: Biuro Analiz Sejmowych Kancelaria Sejmu.
• Zielińska, Eleonora. 2007. „Opinia prawna o poselskim projekcie zmiany (art. 38) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Druk Sejmowy Nr 993).” W Konstytucyjna formuła ochrony życia. Druk Sejmowy Nr 993, 3/2007, red. Michał Królikowski, Małgorzata Bajor-Stańczyk, i Wojciech Odrowąż-Sypniewski, 11-15. Warszawa: Biuro Analiz Sejmowych Kancelaria Sejmu.

Identyfikatory

DOI

10.18290/kip2091-2