Opieka nad osobą z chorobą Alzheimera – perspektywa opiekunów

• Autorzy: Semków Jerzy

Abstrakty

PL

Wiele zdaje się wskazywać na to, że choroba Alzheimera staje się w XXI wieku wyzwaniem nie tylko o charakterze medycznym, ale w jeszcze większym stopniu, o charakterze społecznym. Wciąga bowiem w orbitę swoich toksycznych wpływów środowisko rodzinne chorego. I właśnie ukazanie zakresu i charakteru oddziaływania tej choroby na opiekunów jest celem niniejszego artykułu. Uciekając się do metody obiektywnej hermeneutyki objęto wywiadem otwartym, pogłębionym 8 osób pełniących rolę opiekunów (osoby te należały do grona moich bliskich znajomych). Podmiotem opieki było 5 osób chorujących na chorobę Alzheimera. Wnioski płynące z badań nie pozostawiają wątpliwości, iż opieka nad chorym na Alzheimera odciska się negatywnym piętnem na kondycji psychofizycznej opiekuna, generując sytuację daleko idącego współuzależnienia. Dało to podstawę do stworzenia terminu „kompleks Alzheimerowski”, który oddaje ten szczególny stan swoistej symbiozy chorego i opiekuna. W oparciu o odpowiedzi na podstawowe pytanie wywiadu – „co w długotrwałej opiece nad chorym na Alzheimera jest najbardziej obciążające i najtrudniejsze?” – można wyodrębnić 4 kategorie objaśniające ową szczególną trudność: 1. Brak wiedzy na temat choroby Alzheimera oraz idąca w ślad za tym niepewność opiekunów co do prawidłowości podejmowanych działań; 2. Nieuchronność postępów choroby budowana na świadomości braku lekarstw zapobiegających pogarszaniu się stanu chorego; 3. Długotrwałość procesu pogarszania się stanu zdrowia chorego połączona z rosnącym zagrożeniem dla zdrowia opiekuna; 4. Niemal całkowita, stopniowa izolacja opiekuna prowadząca do poczucia samotności i wyrastających na jej tle schorzeń psychicznych.

Słowa kluczowe

PL

choroba Alzheimera, opiekun osoby z chorobą Alzheimera, „kompleks Alzheimerowski”,; skutki długotrwałej opieki nas osobą z chorobą Alzheimera

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Akademii WSB
• Czasopismo: EXLIBRIS Biblioteka Gerontologii Społecznej
• Rocznik: 2021
• Numer: 2 (21)/2021 Exlibris. Biblioteka Gerontologii Społecznej
• Strony: 34–50

Daty

wydano

2021-12-31

Twórcy

autor

Semków Jerzy

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Bottomley, J.M. (1990). Rehabilitation. W: J.L. Cummings & B.L. Miller (eds.). Alzheimer’s disease:
• Treatment and long-term management. Neurological disease and therapy. New York: Marcel Dekker.
• Bredesen, D.E. (2017). The end of Alzheimer’s. The first programme to prevent and reverse the cognitive decline of dementia. Wydawnictwo: Ebury Press.
• Carper, J. (2011). 100 sposobów zapobiegania chorobie Alzheimera. Wydawnictwo Vesper.
• Corrada, M., Brookmeyer R., Kawas C. (1995). Sources of variability in prevalence rates of Alzheimer’s disease. International Journal of Epidemiology 24, 1000–1005.
• Dale, B. (2018). Wygraj z Alzheimerem. Pierwszy skuteczny program w profilaktyce i leczeniu zaburzeń funkcji poznawczych. Warszawa: Wydawnictwo Galaktyka.Follador, M. (2012). Jestem matką swojej teściowej. Życie u boku chorej na Alzheimera. Pelplin.
• Genovy, L. (2014). Motyl. Poznań: Wydawnictwo Filia.
• Goffman, E. (2006). Rytuał interakcyjny, przeł. A. Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hide, G. (2016). Usypiając ojca. Piaseczno: Agencja Literacka Furia.
• Leszek, J. (2016). Choroba Alzheimera – wybrane zagadnienia biologiczne i kliniczne. Wydawnictwo Continuo.
• Mace, N.L., Rabins, P.V. (2005). 36 godzin na dobę – poradnik dla opiekunów osób z chorobą Alzheimera oraz innymi chorobami otępiennymi i zaburzeniami pamięci w późnym okresie życia. Warszawa: Wydawnictwo Medipage.
• Raskind, M.A., Peskind, E.R. (1992). Alzheimer’s disease and other dementing disorders. W:
• J.E. Birren, R.B. Sloane, G.D., Cohen (eds.). Handbook of mental health and aging, (wydanie 2), s. 478–515, San Diego: CA Academic Press.
• Reber, A.S., Reber, E.S. (2005). Słownik Psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Rockwood, K., Stadnyk, K. (1994). The prevalence of dementia in the elderly: A review. Canadian Journal of Psychiatry 29, 253–257.
• Rose, R.J.(1995). Genes and human behavior. Annual Review of Psychology 56, 625–654.
• Sakowicz, A. (2019). Listy do A. Mieszka z nami Alzheimer. Wydawnictwo Poradnia K.
• Sherzai, D., Sherzai, A. (2018). Sposób na Alzheimera. Wydawnictwo Albatros.
• Small, G.W., La Rue, A., Komo, S., Kaplan, A., Mandekern, M.A. (1995). Predictors of cognitive change in middle-aged and older adults with memory loss. American Journal of Psychiatry 152, 1757–1764.
• Szluz, B. (2017). Rodzinny wymiar troski – rola opiekuna osoby z chorobą Alzheimera. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin-Polonia, Vol. XXX, 4, s. 147–157.
• Tife, B. (2008). Jak pokonać Alzheimera, Parkinsona, SM i inne choroby neurogeneracyjne. Wydawnictwo: Vital.
• Turner, J.S., Helms, D.B. (1999). Rozwój człowieka. Warszawa: WSiP.
• Urbaniak-Zając, D. (2014). Studia w doświadczeniu biograficznym absolwentów pedagogiki. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, vol. 2.
• Netografia
• Hide, G. Długofalowe konsekwencje dla osób opiekujących się chorym na Alzheimera i inne choroby otępienne. http://bizneszklasa.pl/2017/07/06/dlugofalowe-konsekwencje-dla-osob- opiekujacych-sie-chorym-na-alzheimera-i-inne-choroby-otepienne/ (dostęp: 11.02.2020).
• Warchoł-Bidermann, K. (2010). Wybrane czynniki wpływające na poczucie straty u opiekunów rodzinnych osób z chorobą Alzheimera. Poznań http://www.wbc.poznan.pl/Content/ 245838/PDF/index.pdf (dostęp: 20.01.2020).
• Weyna-Szczepańska, J., „Demon” zwany alzheimerem- reportaż https://www.medonet. pl/zdrowie/wiadomosci,demonzwanyalzheimerem,artykul,1705483.html (dostęp: 11.02.2020).

Identyfikatory

DOI

10.24917/27199045.202.3