Polisemia regularna – między semantyką a kontekstem

• Autorzy: Czelakowska Anna

Warianty tytułu

EN

Regular polysemy − between semantics and context

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper attempts to answer the question whether the fact that a semantic difference is solely determined by its context, suffices to justify forgoing it in a dictionary, or whether lexicographers should also take other factors into account. The author points out that a considerable part of regular semantic oppositions of nouns follow predictable patterns – which is not to say that all of the products that they might potentially generate must actually appear in the language. The article seeks to answer two questions: 1. where might be the blockages located that disallow certain products of such shifts to operate in the language, and leave others a derivational potential, and 2. is context merely a tool of disambiguation through fixed patterns, or are new meanings constantly created afresh based on it? Definitive answers are not given, but it is shown that it might be unsuitable for a lexicographer to strictly demarcate semantics and pragmatics. In some cases, extralinguistic factors will trigger mechanisms of semantic derivation and accelerate lexicalization, while in others, presumably, they will inhibit the derivational potential of certain regular types of semantic shifts.

Słowa kluczowe

EN

regular polysemy; meaning shifts; semantics; pragmatics; context; nouns

• Wydawca: Księgarnia Akademicka
• Czasopismo: LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
• Rocznik: 2014
• Numer: 17
• Strony: 45-58

Twórcy

autor

Czelakowska Anna

• Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków

Bibliografia

• Apresjan Ju. D. 11980, 22000, Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Bogusławski A., 1988, Język w słowniku. Desiderata semantyczne do wielkiego słownika polszczyzny, Wrocław.
• Bogusławski A., 2008, Semantyka, pragmatyka. Leksykografa głos demarkacyjny, Warszawa.
• Czelakowska A., 2012a, Marginalia do opisu leksykograficznego polisemii regularnej, [w:] E. Kislova, K. Knapik-Gawin, E. Kubicka, K. Szafraniec, M. Tomancova, S. Ulrich (red.),
• Beiträge der Europäischen Slavistischen Linguistik (POLYSLAV), 15, München−Berlin−Washington, s. 55−62.
• Czelakowska A., 2012b, Wielki słownik języka polskiego PAN jako słownik elektroniczny, „Język Polski” XCII, s. 336−347.
• Grzegorczykowa R., 1986, Warianty tekstowe znaczeń leksykalnych wyrazów, „Prace Filologiczne” 33, s. 113−120.
• Grzegorczykowa R., 1988, Problem derywatów i wyrazów polisemicznych w opisie słownikowym [w:] W. Lubaś (red.), Wokół słownika współczesnego języka polskiego, Wrocław, s. 63−77.
• Grzegorczykowa R., 2001, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa.
• ISJP: M. Bańko (red.), Inny słownik języka polskiego, Warszawa 2000.
• NKJP: Narodowy Korpus Języka Polskiego, www.nkjp.pl
• Nunberg G.V., 1978, The pragmatics of reference, Bloomington.
• SWJP: B. Dunaj (red.), Współczesny słownik języka polskiego, Warszawa 2009, [wersja elektroniczna].
• USJP: S. Dubisz (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego, Warszawa 2004, [wersja elektroniczna].
• WSJP: Wielki słownik języka polskiego PAN, www.wsjp.pl
• Żmigrodzki P., 2008, Słowo – słownik – rzeczywistość. Z problemów leksykografii i metaleksykografii, Kraków.

Identyfikatory

DOI

10.12797/LV.09.2014.17.03