Staropołabskie teonimy *Svętovitъ, *Jarovitъ, *Rujevitъ, *Borovitъ: deadiectiva czy comp osita?

• Autorzy: Łuczyński Michał

Warianty tytułu

EN

Old Polabian theonyms *Svętovitъ, *Jarovitъ, *Rujevitъ, *Borovitъ: deadjectival nouns or compounds?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The article reinterpretes the morphological structure of a series of Old Polabian theonyms: *Svętovitъ, *Jarovitъ, *Rujevitъ, *Borovitъ. In the literature, they are quite unanimously considered to be nominal compounds with the element *vitъ ‘dominus, potens’ but this author shows, based on a distribution analysis of the formant *-(o/e)vitъ in the Slavonic languages, that they should be viewed as suffixal derivatives in *-ov-itъ (in the attributive-possessive function), and from the formal point of view, as nouns coined from adjectival bases. The paper concludes with the supposition that theonyms created using this formula were a dialectal innovation and were most likely limited to Old Polabian mythological nomenclature. Probably, they were substitute names and, being appellative epithets, they only became independent in the function of theonyms.

Słowa kluczowe

EN

Slavic theonymy; antroponymy; deadjectival word; compound; mythological names

• Wydawca: Księgarnia Akademicka
• Czasopismo: LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
• Rocznik: 2015
• Numer: 20
• Strony: 109-119

Twórcy

autor

Łuczyński Michał

• Uniwersytet Jagielloński, Kraków

Bibliografia

• Brückner A., 1974, Kultura, piśmiennictwo, folklor, Warszawa.
• Brückner A., 1985, Mitologia słowiańska i polska, Warszawa.
• Cieślikowa A., 1997, Staropolskie antroponimy przezwiskowe w świetle słownictwa gwarowego, [w:] H. Popowska-Taborska, J. Duma, Onomastyka i dialektologia. Prace dedykowane
• Pani Profesor Ewie Rzetelskiej-Feleszko, Warszawa, s. 49–54.
• Ernest E., Fleischer W., Superanskaja A.V. (red.), 1975, Russische onomastische Terminologie, Berlin.
• Godecki Ł., 2010, Zachodniosłowiańskie teonimy z drugim członem *-vitъ, [w:] Т. Балкански и др. (red.), Състояние и проблеми на българската ономастика, t. 11, Велико Търново, s. 545–558.
• Grimm J., 1836, Slawische götter, [w:] M. Haupt, H. Hoffmann (red.), Altdeutsche blatter, 1 Bd., Leipzig, s. 295–296.
• Jakobson R., 1985, Selected Writings, t. VII: Contributions to Comparative Mythology. Studies in Linguistics and Philology, 1972–1982, The Hague–Paris.
• Kaleta Z., 1997, Świat ludzkich wartości odzwierciedlony w nazwach własnych osób (imiona staropolskie z członem Dobr(o)- na tle indoeuropejskim i wartości w nich wyrażone), Slavia
• Occidentalis” 54, Poznań, s. 29–38.
• Karpluk M., 1961, Słowiańskie imiona kobiece, Wrocław.
• Katičić R., 2010, Vidova gora i sveti Vid, „Studia Mythologica Slavica” 13, s. 15–32.
• Meyer H., 1931, Fontes historiae religionis slavicae, Berlin.
• Miklosich F., 1860, Die Bildung der slavischen Personennamen, Wien.
• Milewski T., 1969, Indoeuropejskie imiona osobowe, Wrocław.
• Moszyński L., 1993, Przedchrześcijańska religia Słowian na Pomorzu na tle ogólnosłowiańskim, „Studia Gdańskie” IX, s. 11–43.
• Moszyński L., 1995, Współczesne językoznawcze metody (etymologiczna i filologiczna) rekonstruowania prasłowiańskich wierzeń, „Światowit” XL, s. 100–112.
• Nahtigal R., 1956, Svętovit, „Slavistična Revija” IX 1–4, s. 1–9.
• Parczewski M., 1900, Swanty wid. Żywa nazwa w mowie ludu kaszubskiego, Poznań.
• Perwolf B., 1884, Slawische Volkernamen, „Archiv für Slavische Philolgie” VII, s. 593.
• Profous A., 1960, Místni jména v Čechach, Praha.
• Reiter N., 2009, Glaubensgut der Slawen im europäischen Verbund, Wiesbaden.
• Rospond S., 1968 (rec.), J. Svoboda, Staročeská osobní jména a naše příjmeni; J. Beneš, O českých příjmeních; F. Cuřín, Historický vývoj označování rodíny a rodinné příslušností v českých nářecích, „Slavia” 35, s. 282–292.
• Rozwadowski J., 1897, Quaestiones grammaticae et etymologicae, 7. Slav. vitъ ‘dominus, potens’, „Rozprawy Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności” XXV, s. 423–424.
• Rudnicki M., 1926, Sufiksy: -man, tuch, -van, vit, „Slavia Occidentalis” 5, s. 421–590.
• Rymut K., 1993, Zasób leksemów w prasłowiańskich imionach złożonych, „Onomastica” 38, s. 5–19.
• Rymut K., 2003, Szkice onomastyczne i historycznojęzykowe, Wrocław.
• Schildgen T., 1881, St. Vitus und der slavische Swantovit in ihrer Beziehung zu einander, Munster.
• Schlimpert G., 1978, Slawische Personennamen in mittelalterlichen Quellen zur deutschen Geschichte, Berlin.
• Schmittlein R., 1960, Les noms des dieux des Slaves de la Baltique, „Revue Internationale d’Onomastique” 12, s. 42–52.
• Šimundić M., 1970, Tvorba osobnih imena u hrvatskome ili srpskom jeziku, „Zbornik Pedagoške akademije v Mariboru”, s. 159–188.
• Šimunović P., Lukenda M., 1995, Osobno ime Vid, „Rasprave Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovije” 21, s. 213–225.
• Taszycki W., 1958, Najdawniejsze polskie imiona osobowe, [w:] idem, Rozprawy i studia polonistyczne, I. Onomastyka, Wrocław–Kraków, s. 32–148.
• Unbegaun B.O., 1946, L’Ancienne Religion des Slaves de la Baltique, „Revue d’Histoire et de Philosophie Religieuses” t. 1, s. 211–234.
• Urbańczyk S., 1991, Dawni Słowianie. Wiara i kult, Wrocław.
• Vasmer M., 1941, Die Slaven in Griechenland, Berlin.
• Vondrák W., Vergleichende slavische Grammatik, 2., wyd. I, II, Göttingen 1924–1928.
• Vyncke F., 2000, La religion des Ancien Slaves. Essai de Synthèse, „Slavica Gandensia” 27, s. 351–370.
• Warchoł S., 1989, Imiona własne osobowe w sześciotomowym dziele S.B. Lindego, „Onomastica” 34, s. 201–236.
• Георгиевски Г., 2001, Македонистички студии, Скопjе.
• Займов Й., 1967, Заселване на българските славяни на балканския полуостров, София.
• Зализняк А. А., 2004, Древненовгородский диалект, Москва.
• Соболевский А., 1929, Заметки по славянской мифологии, „Slavia” 7, 1928/1929, s. 174–178.
• Топоров В.Н., 1995, Святость и святые в русской духовной культуре, т. 1, Москва.
• Трубачев О.Н., 2002, Этногенез и культура древнейших славян. Лингвистические исследования, Москва.

Identyfikatory

DOI

10.12797/LV.20.2015.20.09