„Rzeczy – słowo” Norwida w przekładzie na język angielski

• Autorzy: Agata Brajerska-Mazur

Warianty tytułu

EN

Norwid’s “Rzeczy – Słowo” in English Translation

FR

« À une chose – un mot » de Norwid dans la traduction en anglais

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The autor of the article shows difficulties in rendering the last verse of Norwid’s “Ogólniki” [“Generalities”] in which the poet expressed his artstic credo. Various researchers differently interpret every single word constituing the poem’s punchline: “odpowiednie dać rzeczy – słowo!” which impedes maintainng its polysemy in translation. Multiple commentaries on Norwid’s text are discussed in the article as well as seven different English renditions of the poem’s last verse.

EN

Autorka artykułu omawia trudności związane z przekładem końcowej linijki Ogólników Norwida, która zawiera poetyckie credo poety. Norwidolodzy różnie interpretują każde pojedyncze słowo składające się na pointę wiersza: „odpowiednie dać rzeczy – słowo!”, co ogromnie utrudnia jej przekład, który powinien dawać odbiorcy taką samą możliwość wielorakiej interpretacji tekstu, jaką ma czytelnik oryginału. W artykule najpierw zostają przedstawione różne komentarze do utworu Norwida, potem zaś siedem angielskich przekładów ostatniego wersu Ogólników, które w mniejszym bądź większym stopniu zachowują polisemię pierwowzoru.

FR

L’auteur de l’article présente les difficultés de la traduction en anglais du dernier verset de Norwid Ogólniki (‘Généralités’) qui est son credo poétique. Les spécialistes de Norwid interprètent différemment chaque mot de la conclusion de ce poème : « odpowiednie dać rzeczy – słowo! », (« donner un mot exact à une chose »), ce qui rend difficile sa traduction qui devrait donner au lecteur la même possibilité d’interpréter différemment le texte qu’a le lecteur du texte original. Dans la première partie de l’article sont présentés différents commentaires de ce poème, et dans la deuxième – les sept traductions en anglais du dernier verset de Ogólniki qui gardent plus ou moins la polysémie des mots polonais.

Słowa kluczowe

PL

poezja; słowo; przekład; polisemia; Norwid

FR

poésie; traduction; polysémie; Norwid

EN

poem; word; translation; polysemy; Norwid

• Wydawca: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Czasopismo: Roczniki Humanistyczne
• Rocznik: 2018
• Tom: 66
• Numer: 8: Lingwistyka korpusowa i translatoryka
• Strony: 81-92

Twórcy

autor

Agata Brajerska-Mazur

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie,

Bibliografia

• Alexander Luis G., 2009, Longman English Grammar, Longman, London.
• Borchardt Danuta, 2011, Cyprian Norwid. Poems, translated by Danuta Borchardt (in collaboration with Agata Brajerska-Mazur), New York, Archipelago Books.
• Brajerska-Mazur Agata, 2008, «Ten Commandments for the Translation of the Works of Cyprian Norwid (and what came from them, or, on the translations of Danuta Borchardt)» [in:] The Polish Review LIII, no. 4, 495-540.
• Brajerska-Mazur Agata, 2009, «O przekładach Danuty Borchardt i dziesięciu przykazaniach w tłumaczeniu utworów Cypriana Norwida» [in:] Przekładaniec 21, 114-134.
• Brajerska-Mazur Agata, 2013, «Strange Poet» [in:] The Sarmatian Review, XXXIII, no 1, 1723-1727.
• Brajerska-Mazur Agata, 2014, «Translating Cyprian Kamil Norwid’s „Generalities” A Case Study of Cooperation» [in:] Sarmatian Review, XXXIV, No. 3, September, 1875-1877.
• Brajerska-Mazur Agata, 2015, «Translating Cyprian Kamil Norwid’s „Generalities” A Case Study of Cooperation. Part II» [in:] Sarmatian Review, XXXV, No. 1, January, 1900-1903.
• Czerniawski Adam, 1986, Cyprian Kamil Norwid. Poezje/Poems, Kraków, Wydawnictwo Literackie.
• Czerniawski Adam, 2004, Cyprian Kamil Norwid. Selected Poems, London, Anvil Press.
• Fert Józef, 2004, Norwid C.K. Vade-mecum, Lublin, TN KUL.
• Głowiński Michał, 2000, «Odpowiednie dać rzeczy słowo» [in:] idem, Intertekstualność, groteska, parabola. Prace wybrane, t. 5, Kraków, Universitas, 347-351; pierwotnie w: Tygodnik Powszechny 1971, nr 44.
• Jastrun Mieczysław, 1971, Gwiaździsty diament, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, 91-92.
• Karpowicz Tymoteusz, 1983, «Generalities» [in:] The Polish Review, XXVIII, No. 2, 77.
• Kubiak Zygmunt, 1969, Wędrówki po stuleciach, Kraków, Wydawnictwo Literackie, 159-166.
• Makowski Stanisław, 1983, «Najogólniejsze prawdy o sztuce słowa» [in:] Polonistyka, nr 9, 786-788.
• Mikoś Michael J., 2002, Polish Romantic Literature. An Anthology, Bloomington, Indiana, 2002.
• Norwid Cyprian, 1966, Dzieła zebrane, oprac. Juliusz Wiktor Gomulicki, t. 2, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, komentarz 194, 747-748.
• Norwid Cyprian, 1968, Pisma wybrane, wybrał i objaśnił Juliusz Wiktor Gomulicki, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Norwid Cyprian, 1971-1976, Pisma wszystkie, t. I-XI, zebrał, tekst ustalił, wstępem i przypisami opatrzył Juliusz Wiktor Gomulicki, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy. Skrót: PWsz.
• Norwid Cyprian, 2011, Poems, translated from the Polish by Danuta Borchardt in collaboration with Agata Brajerska-Mazur, Archipelago Books, New York.
• Przyboś Julian, 1955, «Odpowiednie dać rzeczy słowo» [in:] idem, Najmniej słów, Kraków, Wydawnictwo Literackie, 145-147.
• Siewierski Henryk, 1981, «“Architektura słowa”. Wokół Norwidowskiej teorii i praktyki słowa» [in:] Pamiętnik Literacki LXXII, z. 1, 181-207.
• Śliwiński Marian, 1995, «Wokół „ogólników” Norwida» [in:] Czytając Norwida, red. Sławomir Rzepczyński, Słupsk, Wyższa Szkoła pedagogiczna, 121-139.
• Ulicka Danuta, 1990, «„Odpowiednie dać rzeczy słowo” » [in:] Twórczość, nr 1, 86-96.
• The Oxford English Dictionary, 1991, prepared by J.A. Simpson, E.S.C. Weiner, 2nd edition, Oxford, Clarendon Press, vol. I-XXII.

Identyfikatory

DOI

10.18290/rh.2018.66.8-5