Hannibal ante portas. Interpretacja fabuły z 21 rozdziału III księgi Kroniki polskiej Anonima tzw. Galla

• Autorzy: Pełech Tomasz

Warianty tytułu

EN

Hannibal ante portas. Interpretation of the plot from the 21st chapter of the 3rd volume of the “Chronica Polonorum” by Gallus Anonymous

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The aim of this paper is to interpret the fable from the third Book of the “Chronica Polonorum” of Gallus Anonymus. The chronicler created an image of Boleslaus the Wrymouthed as a great warrior. He emphasized this feature by referring to an excellent role model which was Hannibal. Anonymous presented the crossing of the mountain range of Sudetes by the Polish army conducted by Boleslaus as an extraordinary, almost epic, action that could be compared with the crossing of the Alps by the army under the command of the famous Carthaginian. The symbolic content used in the fable also shows that in the creation of the Wrymouthed made by Gallus there is a possibility of interpretation of the ruler as a leader capable to overcome the power of Rome, represented by the Czechs – the great enemies of the Poles and members of the Empire.

• Wydawca: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
• Rocznik: 2016
• Tom: 1(4)
• Strony: 5-13

Twórcy

autor

Pełech Tomasz

• Uniwersytet Wrocławski / Université Blaise-Pascal Clermont-Ferrand II,

Bibliografia

• Annae Comnenae Alexias (2001). Recensuerunt D.R. Reinsch, A. Kambylis. P. 1. Berolini et Novi Eboraci: Walter De Gruyter et Socios.
• Anna Komnena (2005). Aleksjada. Przekł. O. Jurewicz. T. 1–2. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Anonim tzw. Gall (1952). Cronica et gesta ducum sive principum Polonorum. Wyd. K. Maleczyński. Kraków: PAU (= MPH. Series Nova. 2).
• Apollodorus (1999). Th e Library. Translated by J.G. Frazer. Vol. 1–2. New York – London: Oxford University Press.
• Cicero M. Tullius (1942). De oratore in two volumes. Translated by E.W. Sutton, completed with an introduction by H. Rackham. London–Cambridge–Massachusetts: Harvard University Press.
• Gall Anonim (2003). Kronika polska. Wstęp i oprac. M. Plezia. Przekł. R. Grodecki. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich; Warszawa: De Agostini Polska.
• Herodianus (1855). Ab excessu divi Marci libri octo. Ab I. Bekkero recogniti. Lipsiae: Teubner.
• Livy (1935). History of Rome. Books XXXV–XXXVII. Translated by E.T. Sage. Vol. X. London–Cambridge–Massachusetts: Harvard University Press.
• Plutarchus (1921). Flamininus. W: Plutarch’s Lives. Translated by B. Perrin. Vol. X (s. 322–387). London–Cambridge–Massachusetts: Oxford University Press.
• Plutarchus (1920). Pyrrhus. W: Plutarch’s Lives. Translated by B. Perrin. Vol. IX (s. 346–461). London–Cambridge–Massachusetts: Oxford University Press.
• Sextus Aurelius Victor (1970). Liber de caesaribus, praecedunt Origo gentis Romanae et Liber de viris illustribus urbis Romae subsequitur Epitome de cesaribus. Recensuit F. Pichlmayr. Editio stereotypa correctior editionis primae addenda et corrigenda iterum collegit et adiecit R. Gruendel. Leipzig:Teubner
• Titi Livi Ab urbe condita libri XXI–XXII (1971). Recognovit T.A. Dorey, Leipzig: Teubner.
• Titi Livi Ab urbe condita libri XXVI–XXVII (1982). Recognovit P.G. Walsh. Leipzig: Teubner.
• Banaszkiewicz, J. (1999). Młodzieńcze gesta Bolesława Krzywoustego, czyli jak zostaje się prawdziwym rycerzem i władcą. W: M. Markiewicz, R. Skowron (red.), Theatrum ceremoniale na dworze królów i książąt polskich (s. 11–29). Kraków: Zamek Królewski na Wawelu.
• Banaszkiewicz, J. (2008). Gall jako historyk poważny, czyli dlaczego dzieje i Bolesława Chrobrego, i Bolesława Krzywoustego są prawdziwe i niegroteskowe. Przegląd Historyczny, 99 (3), 399–410.
• Barański, M.K. (2006). Dynastia Piastów w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Borawska, D. (1965). Gallus Anonim czy Italus Anonim? Przegląd Historyczny, 56 (1), 111–119.
• Burck, E. (1992). Das Geschichtswerk des Titus Livius. Heidelberg: Carl Winter Verlag.
• Curtius, E.R. (2009). Literatura europejska i łacińskie średniowiecze. Tłum., oprac. A. Borowski. Kraków: TAiWPN Universitas.
• Deptuła, C. (2006). Krajobrazy, bestie, sąsiedzi i bohaterowie. Wokół kwestii postrzegania przyrody w narracji historiografi cznej polskiego średniowiecza. Teka Komisji Historycznej, 3, 7–30.
• Fried, J. (2010). Czy Gall Anonim pochodził z Bambergu? Przegląd Historyczny, 101 (3), 483–502.
• Jasiński, K. (2004). Rodowód pierwszych Piastów. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
• Jasiński, T. (2006). Rozwój średniowiecznej prozy rytmicznej a pochodzenie i wykształcenie Galla Anonima. W: D.A. Sikorski, A.M. Wyrwa (red.), Cognitioni gestorum. Studia z dziejów średniowiecza dedykowane Profesorowi Jerzemu Strzelczykowi (s. 185–193). Poznań–Warszawa: Wydawnictwo DiG.
• Jasiński, T. (2008). O pochodzeniu Galla Anonima. Kraków: Wydawnictwo Avalon.
• Kętrzyński, S. (1899). Gall-Anonim i jego kronika. Kraków: Akademia Umiejętności.
• Kras, R.J. (2002). Dzieła Sallustiusza w warsztacie Anonima zw. Gallem. Roczniki Humanistyczne, 50 (2), 5–33.
• Kreucher, G. (2003). Der Kaiser Marcus Aurelius Probus und seine Zeit. Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
• Krzyżaniakowa, J. (2004). Wizerunek Czechów w polskich źródłach średniowiecznych. W: W. Iwańczak, R. Gładkiewicz (red.), Polaków i Czechów wizerunek wzajemny (s. 23–43). Wrocław–Warszawa: Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych UWr – Wydawnictwo Instytutu Historii PAN.
• Lausberg, H. (2002). Retoryka literacka. Przeł. A. Gorzkowski. Bydgoszcz: Wydawnictwo Homini.
• Leeming, D. (2005). The Oxford Companion to World Mythology. Oxford: Oxford University Press.
• Maleczyński, K. (1934). Źródła literackie kroniki tzw. Galla Anonima. W: P. Dąbkowski (red.), Sprawozdania Towarzystwa Naukowego we Lwowie (s. 54–58). Lwów: Towarzystwo Naukowe we Lwowie.
• Maleczyński, K. (1975). Bolesław III Krzywousty. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Matusiak, P. (2009). Alter Hannibal. Z problematyki badań nad obrazem Hannibala w literaturze antycznej. W: R. Sajkowski, M. Wolny (red.), Grecja, Kartagina, Rzym (s. 67–84). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
• Matusiak, P. (2015). Obraz Hannibala w kulturze antycznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Michałowski, R. (1985). Restauratio Poloniae w ideologii dynastycznej Galla Anonima. Przegląd Historyczny, 76 (3), 457–480.
• Nikodem, J. (2010). Parens tanti pueri. Władysław Herman w Gallowej wizji dziejów dynastii. Kwartalnik Historyczny, 67 (1), 5–22.
• Pełech, T. (2013). Normanowie u bram Cesarstwa Bizantyńskiego w XII wieku. Interpretacja figury retorycznej z VIII księgi „Gesta Tancredi”. W: M. Goliński, S. Rosik (red.), Z badań nad historią Śląska i Europy w wiekach średnich (s. 247–259). Wrocław: Chronicon (= Scripta Historica Medievalia. 3)
• Plezia, M. (1947). Kronika Galla na tle historiografii XII wieku. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
• Plezia, M. (1984). Nowe studia nad Gallem-Anonimem. W: H. Chłopocka, B. Kürbis (red.), Mente et litteris. O kulturze i społeczeństwie wieków średnich (s. 111–120). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• Plezia, M. (2003). Wstęp. W: Gall Anonim, Kronika polska (s. I–CXX). Wstęp, oprac. M. Plezia. Przekł. R. Grodecki. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Reynolds, L.D., Wilson, N.G. (2008). Skrybowie i uczeni. O tym, w jaki sposób antyczne teksty przetrwały do naszych czasów. Przekł. P. Majewski. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Rosik, S. (2013). Bolesław Krzywousty. Wrocław: Chronicon.
• Rossi, A. (2004). Parallel Lives: Hannibal and Scipio in Livy’s Th ird Decade. Transactions and Proceedings of the American Philological Association, 134 (2), 359–381.
• Skibiński, E. (2009). Przemiany władzy. Narracyjna koncepcja Anonima tzw. Galla i jej podstawy. Poznań: Instytut Historii UAM.
• Skibiński, E. (2012a). Antyk w „Kronice polskiej” Anonima tzw. Galla i w „Translacji św. Mikołaja” tzw. mnicha z Lido jako problem badawczy. Studia Europaea Gnesnensia, 6, 345–359.
• Skibiński, E. (2012b). Udowodnić Czechom. Historia Slavorum Occidentis, 2 (3), 152–163.
• Skibiński, E. (2012c). Uniwersalistyczne klucze i stare metody. Na marginesie pracy – Paweł Kozioł, Historia i porządek. Szkice retoryczne i historyczne, Przemyśl 2010, Wydawnictwo Naukowe Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu, ss. 126. Kwartalnik Historyczny, 119 (3), 541–553.
• Skomiał, J. (1988). Ideał władcy w „Kronice polskiej” Galla-Anonima. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica, 38, 29–40
• Sobiesiak, J. (2014). Znaczenie bitwy pod Chlumcem (1126) dla relacji politycznych między władcą niemieckim Lotarem III a czeskim księciem Sobiesławem I. Res Historica, 38, 43–59.
• Van Gennep, A. (2006). Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii. Przekł. B. Biały. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Vaníček, V. (2007). Soběslav I. Přemyslovci v kontextu evropských dějin v letech 1092–1140. Praha–Litomyšl: Nakladatelství Lidové noviny.
• Wiszewski, P. (2008). Domus Bolezlai. W poszukiwaniu tradycji dynastycznej Piastów (do około 1138 roku). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Wojtowicz, W. (2010). Galla Anonima causae scribendi. Śląskie Studia Polonistyczne, 2 (4), 7–19.
• Ziomek, J. (2000). Retoryka opisowa. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolinskich.
• Żmudzki, P. (2008). Władca i wojownicy. Narracje o wodzach, drużynie i wojnach w najdawniejszej historiografi i Polski i Rusi. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.