Teatralne kino Alaina Resnais

• Autorzy: Tadeusz Lubelski

Warianty tytułu

EN

Alain Resnais’ Theatrical Cinema

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Alain Resnais był teatromanem i nic dziwnego, że już w „Hiroszimie, mojej miłości” (1959) zwracała uwagę nienaturalna deklamacja aktorów, a w „Zeszłego roku w Marienbadzie” (1961) – cytaty teatralne. Jednak dopiero od połowy lat 80. poetyka spektaklu teatralnego wyszła w jego filmach na plan pierwszy. Z jednej strony były to adaptacje sztuk angielskiego dramaturga Alana Ayckbourna „Palić/Nie palić” (1993) i „Prywatne lęki w miejscach publicznych” (2006), z drugiej – czyste inscenizacje przedstawień scenicznych, pomijające nawet fazę scenariusza: „Mélo” (1986) Henry’ego Bernsteina oraz operetka André Barde’a i Maurice’a Yvaina „Tylko nie w usta” (2003). Uwieńczeniem tych poszukiwań są dwa ostatnie filmy reżysera – „Jeszcze nic nie widzieliście” (2012, wg Jeana Anouilha) oraz „Kochać, pić i śpiewać” (2013, wg Ayckbourna) – łączące powyższe cechy i dodające jeszcze temat nowy: przenikanie się teatru i życia na przykładzie biografii aktorów. Lubelski podejmuje próbę usystematyzowania form obecności teatru w kinie Alaina Resnais oraz refleksję nad ich związkiem z poetyką kina.

EN

Alain Resnais was an avid theatregoer and it is no wonder that in Hiroshima, mon amour (1959) actors’ unnatural declamation stood out, and in the “Last Year at Marienbad” (1961) – the theatrical quotes. However, it is only since the mid 1980s that the poetics of the theatre in his films came to the fore. On the one hand, these were the adaptations of the plays of the English playwright Alan Ayckbourn – “Smoking/No Smoking” (1993) and “Private Fears in Public Places” (2006), on the other – straightforward performances on stage, omitting even the phase of the scenario: “Mélo” (1986) by Henry Bernstein and André Barde and Maurice yvain’s operetta “Not on the Lips” (2003). The culmination of this artistic search are the director’s last two films – “You Ain’t Seen Nothin’ Yet!” (2012, based on a play by Jean Anouilh), and “Life of Riley” (“Aimer, boire et chanter”, 2013, based on a play by Ayckbourn) – that combine the above features and add new subject yet: the intermingling of theatre and life in the biography of the actors. Lubelski attempts to systematise the forms of presence of theatre in Resnais’ films and reflects on their relationship with the poetics of cinema.

Słowa kluczowe

PL

Resnais Alain; teatr

EN

Resnais Alain; theatre

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2014
• Numer: 87-88
• Strony: 70-82

Twórcy

autor

Tadeusz Lubelski

• Instytut Sztuk Audiowizualnych, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków,

Bibliografia

• Bourdieu, Pierre. 2001. Reguły sztuki. Tłum. Andrzej Zawadzki. Kraków: Universitas.
• Liandrat-Guigues, Suzanne, Jean-Louis Leutrat. 2006. Alain Resnais. Liaisons secrètes, accords vagabonds. Paris: Cahiers du cinéma.
• Lubelski, Tadeusz. 2011. Alain Resnais: co zrobić ze swoją przeszłością? W: Helman, Alicja, Andrzej Pitrus (red.). Autorzy kina europejskiego. VI. Warszawa: Fundacja KINO.
• Oms, Marcel. 1988. Alain Resnais. Paris: Rivages.
• Prédal, René. 1968. Alain Resnais. Paris: Lettres Modernes.
• Prédal, René. 2003. Un jeu de l’oie à cases musicales. W: Tourret, Franck (red.). Alain Resnais. «Contre Band» nr 9. Paris: Université de Paris I.