Kapitał społeczny dorosłych osób z lekką niepełnosprawnością intelektualną

• Autorzy: Bąbka Jarosław

Warianty tytułu

EN

Social capital of adults with light intellectual disability

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper presents the results of research on the symptoms of social capital in relation to people with light intellectual disability. The article takes up the problem of social capital values that are pro-inclusive. The theoretical background of the author’s own research is made up of the selected concepts of social capital and social inclusion coverage. The research was carried out by means of a dialogue method involving 10 people with a light intellectual disability. The obtained research material was then developed following the assumptions of the hermeneutical-phenomenological method. The selected analytical categories show that the research participants are positively received by the community, establish social contacts, know about the available forms of institutional support, yet are still not dependent on it. Only involvement in cultural life and social-political participation have been found to be an area which is not available to all. The research results prove that intellectual disability is not a factor that constrains social capital, especially good relations with the community and social participation which, in consequence, contributes to social inclusion of the researched group members.

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczące przejawów kapitału społecznego w odniesieniu do osób z lekką niepełnosprawnością intelektualną. W opracowaniu przyjęto założenie na temat proinkluzyjnych walorów kapitału społecznego. Teoretyczne podstawy badań własnych stanowią wybrane koncepcje kapitału społecznego oraz ujęcia społecznej inkluzji. W badania zrealizowanych z wykorzystaniem metody dialogowej udział wzięło dziesięć osób z lekką niepełnosprawnością intelektualną. Uzyskany materiał badawczy opracowano zgodnie z założeniami metody hermetyczno-fenomenologicznej. Wyodrębnione kategorie analityczne świadczą o tym, że badani są pozytywnie odbierani przez otoczenie, nawiązują kontakty w środowisku, wiedzą o dostępnych formach wsparcia instytucjonalnego, ale nie są jeszcze od niego uzależnieni, uczestniczą na miarę możliwości w życiu kulturalnym. Jedynie partycypacja społeczno-polityczna okazała się obszarem nie dla wszystkich badanych dostępnym. Niepełnosprawność intelektualna nie jest czynnikiem ograniczającym kapitał społeczny, a w szczególności dobre relacje z otoczeniem oraz społeczną partycypację, co sprzyja społecznej inkluzji badanej grupy osób.

Słowa kluczowe

PL

dorosłość; kapitał społeczny; niepełnosprawność intelektualna; społeczna inkluzja

EN

adulthood; social capital; intellectual disability; social inclusion

• Wydawca: Zielona Góra University Press
• Czasopismo: Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses
• Rocznik: 2022
• Tom: 23
• Strony: 243-259

Daty

wydano

2022

Twórcy

autor

Bąbka Jarosław

• Uniwersytet Zielonogórski,

Bibliografia

• Ablewicz, K. (1994) Hermeneutyczno-fenomenologiczna perspektywa badań w pedagogice. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Amado, A.N., Stancliffe, R.J., McCarron, M., McCallion, P. (2013) Social inclusion and community participation of individuals with intellectual/developmnental disabilities. Intellectual and Developmental Disabilities 51, 360-375, DOI: 10.1352/1934-9556-51.5.360.
• Baczała, D., Kamecka-Antczak, C. (2020) Aktywność obywatelska młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną. Społeczno-kulturowe bariery inkluzji. Teksty Drugie, 2, 124-139, DOI: 10.12775/PBE.2021.023.
• Bąbka, J. (2019) Proinkluzyjne walory kapitału społecznego. Kwartalnik Pedagogiczny, 4, 104-119, DOI: 10.5604/01.3001.0013.8462.
• Bąbka, J. (2020) Style życia jako kategorie opisu realizacji zadań rozwojowych przez dorosłe osoby z lekką niepełnosprawnością intelektualną. Wychowanie w Rodzinie, 1, 205-226, DOI: 10.34616/wwr.2020.1.205.226.
• Bąbka, J., Korzeniowska, R. (2021) Społeczna inkluzja osób w okresie wczesnej dorosłości z lekką niepełnosprawnością intelektualną. Pedagogika Społeczna, 1-2, 103-124, DOI: 10.35464/1642-672X.PS.2021.1-2.14.
• Bourdieu, P. (1986) The Forms of Capital. W: J.C. Richardson (red.), Handbook of Theory and Research of Sociology of Education. New York: Greenwood, 241-258.
• Broda-Wysocki, P. (2012) Wykluczenie i inkluzja społeczna. Paradygmaty i próby definicji. Warszawa: Wydawnictwo IPiSS.
• Chodyniecka, A.M., Rycielski, P. (2008) Inni czy podobni? Charakterystyka osób z ograniczeniami sprawności. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii.
• Coleman, J.C. (1988) Social Capital in the Creation of Human Capital. American Journal of Sociology, 94, 95-120.
• Diener, E., Lucas, R.E., Oishi, S. (2004) Dobrostan psychiczny. Nauka o szczęściu i zadowoleniu z życia. W: J. Czapiński (red.) Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 35-50.
• Emerson, E., Hatton, C. (2014) Health Inequalities and People with Intellectual Disabilities. Cambridge: University Press.
• Firkowska-Mankiewicz, A. (2000) Does Exclusive Education Contribute to a Good Quality Life? Dostępny na http: www.isec2000.org.uk/abstract/papers [15.02.2021].
• Fukuyama, F. (2003) Kapitał społeczny. W: L.E. Harrison, S.P. Huntington (red.) Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństwa. Poznań: Zysk i S-ka,169-187.
• Growiec, K. (2011) Kapitał społeczny. Geneza i społeczne konsekwencje. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”.
• Hall, S. (2016) Community Involvement of Young Adults with Intellectual Disabilities: Their Experiences and Perspectives on Inclusion. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 859-871. Dostępny na http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.469.5761&rep=rep1&type=pdf [25.05.2021], DOI:org/10.1111/jar.12276.
• Huxley, P., Evans, S., Munroe, M., Webber, M., Burchardt, T., Knapp, M., McDais, D. (2006) Development of a ‘Social Inclusion Index’ to capture subjective and objective life domains (Phase I). Final report to the NCCRM. Dostępny na http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.469.5761&rep=rep1&type=pdf.
• Kirenko, J., Łaba-Hornacka, A. (2018) Niepełnosprawność intelektualna – wyuczona bezradność.Uwarunkowania. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Krause, A., Żyta, A., Nosarzewska, S. (2010) Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
• Kuchta, E. (2016) Budowanie kapitału społecznego poprzez kształtowanie postaw na przykładzie małych miast i obszarów wiejskich Małopolski. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 46, 385-395, DOI: 10.15584/nsawg.2016.2.23.
• Lin, N. (2001) Buliding a network of social capital. W: N. Lin, K. Cook, R.S. Burt (red.), Social Capital. A Theory and Research. New York: Aldine de Gruyter, 3-29.
• Lin, N. (2004) Social Capital. A Theory of social Structure and Action. Cambridge: Cambridge University.
• Łukasiewicz, P. (1979) Dialog jako metoda. Teksty 5, 105-121.
• Marciniak-Madejska, N. (red.) (2015) Obiektywna i subiektywna jakość życia dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną zamieszkujących województwo wielkopolskie. Uwarunkowania środowiskowe oraz poziom wsparcia realizatorów polityki społecznej. Raport z badania. Dostępny na http://www.wrot.umww.pl/wp-content/uploads/2016/02/Jako%C5%9B%C4%87-%C5%BCycia-doros%C5%82ych-os%C3%B3b-z-niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bci%C4%85-intelektualn%C4%85-raport-2014.pdf [3.03.2022].
• Merrelles, J., Buchanan, A., Walters R. (2017) “We feel left out”: Experiences of social inclusion from the perspective of young adults with intellectual disability. Journal of Intellectual & Developmental Disability, 44, 13-22, DOI: org/10.3109/13668250.2017.1310822.
• Muras, M., Ivanov, A. (2006) Wykluczenie i społeczna integracja a rozwój zrównoważony. W: M. Muras, A. Ivanov (red.) Wykluczenie społeczne i integracja społeczna w Polsce. Ujęcie wskaźnikowe. Warszawa: CeDeWu, 13-30.
• Pietkiewicz, I., Smith, J.A. (2012) Praktyczny przewodnik interpretacyjnej analizy fenomenologicznej w badaniach jakościowych w psychologii. Czasopismo Psychologiczne, 2, 361-369.
• Putnam, R.D. (1995) Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech. Tłum. J. Szacki. Kraków: Znak.
• Putnam, R.D. (2008) Samotna gra w kręgle: upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych. Tłum. P. Sadura, S. Szymański. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Radziszewski, M. (2019) Kapitał społeczny jako czynniki rozwoju społeczeństwa i państwa. Atheaneum. Polskie Studia Politologiczne, 2, 7-31, DOI: 10.15804/athena.2019.62.01.
• Ramik-Mażewska, I. (2018) Style życia kobiet z niepełnosprawnością intelektualną. Studium socjopedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe FREL.
• Stankiewicz, E. (2016) Kapitał społeczny w perspektywie interdyscyplinarnej. Kwartalnik Prawo –Społeczeństwo – Ekonomia, 4, 44-65.
• Szatur-Jaworska, B. (2005) Uwagi o ekskluzji i inkluzji na przykładzie polityki społecznej wobec osób starszych. W: J. Grotowska-Leder, K. Faliszek (red.), Ekskluzja i inkluzja społeczna. Diagnoza – uwarunkowania – kierunki działań. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, 63-72.
• Sztompka, P. (2016) Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Wilson, N.J., Jaques, H., Johnson, A., Brotherton, M.L. (2017) From Social Exclusion to Supported Inclusion: Adults with Intellectual Disability Discuss Their Lived Experiences of a Structured Social Group. Journal of Applied Research in Intellectual, 30, 847-858, DOI: 10.1111/jar.12275.
• Wiszejko-Wierzbicka, D. (2010) Niewykorzystana sfera. Partycypacja społeczna i obywatelska osób z ograniczeniami sprawności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Ziemen, K. (2012) Inklusion. Dostępny na http://www.inklusion-lexikon.de/Inklusion_Ziemen.pdf [25.05.2021].

Identyfikatory

ISSN

2084-2740

DOI

doi.org/ 10.34768/dma.vi23.656