Instytucje finansowe a autonomia jednostki– rozważania z perspektywy praw człowieka

• Autorzy: Łukasz Szoszkiewicz , Rafał Świergiel

Warianty tytułu

EN

Financial Institutions and the Protection of Individuals’ Autonomy – a Human Rights Perspective

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy jest przedstawienie ewolucji relacji zachodzących pomiędzy instytucjami finansowymi, w szczególności bankami, a jednostką w XX i XXI w. (oraz, w niezbędnym zakresie, również z państwem jako regulatorem sektora finansowego, a zarazem podmiotem na którym spoczywa pierwszorzędna odpowiedzialność za zagwarantowanie praw człowieka ustanowionych w traktatach). Pierwsza część pracy przedstawia historię rozwoju relacji pomiędzy państwem, instytucjami finansowymi a jednostką w XX w. Druga część poświęcona jest zmianom, jakie w tym zakresie zaszły w XXI w. na płaszczyźnie międzynarodowej – w działalności podmiotów niepaństwowych, w tym instytucji finansowych, coraz częściej akcentuje się bowiem zobowiązania w zakresie ochrony praw człowieka. Przypisanie takiej odpowiedzialności wskazuje, że społeczność międzynarodowa dąży do wzmocnienia ochrony autonomii jednostki. Potwierdza to również poczyniona w pracy analiza uwag końcowych organów traktatowych funkcjonujących w ramach ONZ-owskiego systemu ochrony praw człowieka.

EN

This paper seeks to provide a systematic analysis of the changing relations between the financial institutions (mainly banks) and individuals throughout the XX and XXI centuries. The topic requires, however, to address the role of the state as well – it is the government which acts as a regulator of the financial markets and remains bound by the human rights treaties. The first part of the paper is sketching necessary historical context while the second part investigets some of the recent developments within the international human rights law. The threats to the enjoyment of human rights posed by non-state actors, including financial institutions, provoke a question over their responsibility in this matter. Endorsement given to the UN Guiding Principles on Business and Human Rights (2011) indicates the direction of evolution towards strengtening the protection of the individual.

Słowa kluczowe

PL

biznes; prawa gospodarcze; ONZ; bank

EN

business; economic rights; United Nations; banks

• Wydawca: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Czasopismo: Roczniki Nauk Prawnych
• Rocznik: 2018
• Tom: 28
• Numer: 4
• Strony: 125-139

Twórcy

autor

Łukasz Szoszkiewicz

• Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,

autor

Rafał Świergiel

• Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,

Bibliografia

• Bank Rozrachunków Międzynarodowych, Semiannual OTC derivatives statistics, [w:] http://www.bis.org/statistics/derstats.html [dostęp: 16.06.2017].
• Bank Światowy, Global Monitoring Report 2010: The MDGs after the Crisis, Waszyngton DC 2010.
• BankTrack, Banking With Principles? Benchamrking Banks Against the UN Guiding Principles on Business And Human Rights (06.2016), [w:] https://www.banktrack.org/download/5412388/ bwp_ii_final.pdf [dostęp: 18.06.2017].
• Baxi Upendra: Too many, or too few, Human Rights?, Human Rights Law Review 1 (2001), nr 1, s. 1-10.
• Bayulgen Oksan: Giving Credit Where Credit Is Due: Can Access to Credit Be Justified as a New Economic Right?, Journal of Human Rights 12 (2013), nr 4, s. 491-510.
• Beck Thosten, Brown Martin: Which Households Use Banks, Frankfurt am Main: European Central Bank 2011.
• Boczoń Wojciech: 85 proc. Polaków ma konto w banku, [w:] http://www.bankier.pl/wiadomosc/85 -proc-Polakow-ma-konto-w-banku-7410187.html [dostęp: 17.06.2017].
• Buhmann Karin: The Development of the ‘UN Framework’: A pragmatic Process Towards a Pragmatic Output, [w:] The UN Guiding Principles on Business and Human Rights. Foundations and Implementation, red. R. Mares, Leiden–Boston: Martinus Nijhoff Publishers 2012, s. 85-105.
• De Hert Paul, Kloza Dariusz: Internet (access) as a new fundamental right. Inflating the current rights framework?, European Journal of Law and Technology 3 (2012), nr 3, [w:] http://ejlt.org// article/view/123/268 [dostep: 18.06.2017].
• De Schutter Olivier: International Human Rights Law: Cases, Materials, Commentary, Cambridge: Cambridge University Press 2014.
• EarthRights International, Community-Driven Operational Grievance Mechanisms, [w:] https:// www.earthrights.org/sites/default/files/documents/ogm_discussion_paper.pdf [dostęp: 17.06.2017].
• Henry Jackson Society, Human Rights Inflation: Why the International Human Rights Regime Risks Impoverishing Liberty, [w:] http://henryjacksonsociety.org/2013/07/16/human-rights-inflation-why-the-international-human-rights-regime-risks-impoverishing-liberty-2/ [dostęp: 18.06.2017].
• Jaworek Małgorzata, Kuzel Marcin, Transnational Corporations in the World Economy: Formation, Development and Present Position, Copernican Journal of Finance & Accounting 4 (2015), nr 1, s. 55-70.
• Kaliński Janusz: Historia gospodarcza XIX i XX wieku, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 2008.
• Lane Melissa: Autonomy as a central human right and its implications for the moral responsibilities of corporations, [w:] Human rights and the moral responsibilities of corporate and public sector organisations, red. T. Campbell, S. Miller, Dordrecht: Springer Netherlands 2004, s. 145-163.
• Majka Przemysław: Krótka Historia Domu Saudów, [w:] http://www.almaszrik.uni.lodz.pl/Dom_ Saudow.pdf [dostęp: 16.06.2017].
• Morawski Wojciech: Zarys powszechnej historii pieniądza i bankowości, Warszawa: Wydawnictwo Trio 2002.
• Nieborak Tomasz: Polskie prawo bankowe a międzynarodowe standardy przeprowadzenia i egzekwowania bankowości czynnych nadzorczych, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1 (2002), s. 123-132
• Queralt Jahel: A Human Right to Financial Inclusion, [w:] Ethical Issues in Poverty Alleviation, red. H.P. Gaisbauer, G. Schweiger, S. Sedmak, [b.m.w.] Springer International Publishing 2016, s. 77-92.
• Raz Joseph: The Morality of Freedom, Oxford: Clarendon Press 1986.
• Rutkowski Witold: Międzynarodowy System Walutowy – możliwości nowych rozwiązań, Warszawa: Biuro Studiów i Ekspertyz 2000.
• Tully Stephen: The Human Right to Access Electricity, The Electricity Journal 19 (2006), nr 3, s. 30-39.

Identyfikatory

DOI

10.18290/rnp.2018.28.4-8