„Madeinusa” Claudii Llosy, czyli ile jest czasów w peruwiańskiej wiosce

• Autorzy: Iga Łomanowska

Warianty tytułu

EN

Claudia Llosa’s „Madeinusa“, or the multiplicity of time In a peruvian village

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Autorka traktuje skromny peruwiański film jako dzieło ukazujące czas w wielości jego kulturowych interpretacji, zarówno na poziomie życia jednostki, jak i zbiorowości. Sięgając po pojęcia i koncepcje wywiedzione z rozmaitych systemów myślowych oraz obszarów kulturowych, Łomanowska osadza fikcyjne obchody Wielkanocy w filmie Llosy w licznych kontekstach: teologicznym, religioznawczym, antropologicznym, socjologicznym. Zwraca uwagę na synkretyczny charakter tego święta, realizującego schematy rytualne różnych, nierzadko skrajnie odmiennych obrzędów. Ceremonialny chaos i hybrydowość religijna, charakterystyczne dla Ameryki Południowej, stają się w „Madeinusie“ niebezpieczną plątaniną opozycyjnych wobec siebie porządków. Czas życia i czas śmierci przenikają się i mieszają na poziomie empirycznym oraz rytualnym, przez co zanegowaniu ulega binarny paradygmat ludzkiej obrzędowości i szerzej – kultury.

EN

The author considers the modest Peruvian film as a work showing time in the multiplicity of its cultural interpretations, both in the lives of individuals and in the life of the community. Reaching for terms and concepts derived from various systems of thought and cultures, Łomanowska considers the fictitious Easter celebration in Llosa’s film in numerous contexts of inquiry: theological, religious studies, anthropological and sociological. She draws attention to the syncretic nature of this festival, which follows the ritual schemas of various, often very different, rites. The ceremonial chaos and religious hybridity, characteristic of South America, in „Madeinusa“ become a dangerous tangle of opposing orders. The time of life and the time of death intertwine and mix at the empirical and ritual levels, which negate the binary paradigm of human ritual life and – more widely – of culture.

Słowa kluczowe

PL

kino peruwiańskie; Llosa Claudia

EN

Peruvian cinema; Llosa Claudia

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2014
• Numer: 86
• Strony: 134-142

Twórcy

autor

Iga Łomanowska

• Instytut Sztuk Audiowizualnych, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Jagielloński,

Bibliografia

• Bramorski, Jacek. 2003. Sacrum przestrzeni: symbolika „środka świata” w ujęciu Mircei Eliadego. Peplin: Bernardinum.
• Dudzik, Wojciech. 2005. Karnawały w kulturze. Warszawa: Sic!.
• Eliade, Mircea. 1994. Mity, sny i misteria. Tłum. K. Kocjan. Warszawa: KR.
• Eliade, Mircea. 2000. Kosmologia i alchemia babilońska. Tłum. I. Kania. Warszawa: KR.
• Eliade, Mircea. 2004. Okultyzm, czary, mody kulturalne. Tłum. I. Kania. Warszawa: KR.
• Eliade, Mircea. 2009. Obrazy i symbole: szkice o symbolice magiczno-religijnej. Tłum. M. i P. Rodakowie. Warszawa: Aletheia.
• Eliade, Mircea. 2009. Traktat o historii religii. Tłum. J. Wierusz-Kowalski. Warszawa: Aletheia.
• Gawrycki, Marcin Florian. 2009. Dzieje kultury latynoamerykańskiej. Warszawa: PWN.
• Góźdź, Krzysztof. 2009. Jezus: twórca i spełniciel naszej wiary. Lublin: KUL.
• Heers, Jacques. 1995. Święta głupców i karnawały. Tłum. G. Majcher. Warszawa: Marabut.
• Kondratow, Aleksander. 1988. Zaginione cywilizacje. Tłum. S. Michalski. Warszawa: PIW.
• Leach, Edmund. 2010. Kultura i komunikowanie. Tłum. M. Buchowski. Warszawa: PWN.
• Ozorowski, Edward. 2007. Słownik podstawowych pojęć teologicznych. Warszawa: UKSW.
• Pappalardo, Marco. 2010. Wielki Post i Wielkanoc z Ojcami Kościoła. Tłum. M. Dobosz. Warszawa: Promic.
• Pattaro, Germano. 1998. Pojmowanie czasu w chrześcijaństwie. Tłum. B. Chwedeńczuk. W: Czas w kulturze, A. Zajączkowski (red.). Warszawa: PIW.
• Rappaport, Roy. 2007. Rytuał i religia w rozwoju ludzkości. Tłum. A. Musiał i in. Kraków: Nomos.
• Zajączkowski, Andrzej. 1988. Czas Afryki Czarnej. W: Czas w kulturze, A. Zajączkowski (red.). Warszawa: PIW.