Ten serwis zostanie wyłączony 2025-02-11.
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Czasopismo
2023 | 2(175) | 97-118
Tytuł artykułu

Korpusy językowe jako narzędzie w procesie tworzenia prawa

Treść / Zawartość
Warianty tytułu
EN
Language Corpora as a Tool in the Law-Making Process
Języki publikacji
PL EN
Abstrakty
EN
The article discussed linguistic corpora as a tool in the law-making process. First, the authors explained the concept of a linguistic corpus, i.e. an electronic set of texts used for linguistic research. Then they discussed the previous applications of linguistic corpora in legal contexts. The authors then presented possible applications of linguistic corpora in the law-making process. They indicated that not only practical but also normative reasons speak for their use. These tools may contribute to a more effective implementation of the principles of legislative technique, regulated in the binding Zasady techniki prawodawczej [Principles of legislative technique], that is most of all the principle of communicativeness (in this context the basic role is played by general corpora) and the principle of terminological consistency (in this context, it is necessary to build a specialised corpus of texts of binding legal acts).
Czasopismo
Rocznik
Numer
Strony
97-118
Opis fizyczny
Twórcy
  • Prof. dr hab. Zygmunt Tobor Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Prawa i Administracji, Polska University of Silesia in Katowice, Faculty of Law and Administration, Poland zygmunt.tobor@us.edu.pl, https://orcid.org/0000-0001-6541-8502
  • Dr Mateusz Zeifert Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Prawa i Administracji, Polska University of Silesia in Katowice, Faculty of Law and Administration, Poland mateusz.zeifert@us.edu.pl, https://orcid.org/0000-0003-3266-3397
Bibliografia
  • Corpus of Contemporary American English, <https://www.english-corpora.org/>.
  • Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, <https://dziennikustaw.gov.pl/DU>.
  • Eurolect, <https://www.unint.eu/en/research/research-projects/33-page/490-eurolect-observatory-project.html>.
  • Google Books Ngram, <http://books.google.com/ngrams/>.
  • Internetowy System Aktów Prawnych, <https://isap.sejm.gov.pl/>.
  • Narodowy Korpus Języka Polskiego, <http://www.nkjp.pl/>, <http://nkjp.pl/poliqarp/nkjp300/query/>, <http://nkjp.uni.lodz.pl/collocations.jsp?qfield=reprezentacja**&dummystring=%C4%85%C4%84%C4%87%C4%86%C4%99%C4%98%C5%82%C5%81%C5%84%C5%83%C3%B3%C3%93%C5%9B%C5%9A%C5%BA%C5%B9%C5%BC%C5%BB>.
  • Strona internetowa Słownika Języka Polskiego PWN, <https://sjp.pwn.pl/doroszewski/reprezentacja;5489765.html>.
  • Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 2003 r., I KZP 8/03, OSNKW 2003, nr 5–6, poz. 41.
  • Ustawa z dnia 16 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1426, ze zm.
  • Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1406, ze zm.
  • Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim, tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 672.
  • Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 stycznia 2012 r., II FSK 1445/10, LEX nr 1102780.
  • Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 26 czerwca 2015 r., I ACa 230/15, LEX nr 1765926.
  • Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 13 listopada 2014 r., I ACa 709/14, LEX nr 1554764.
  • [Wyrok Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych z dnia 1 marca 2011 r. w sprawie FCC vs.AT&T, Inc. 562 U.S. [2011]].
  • [Wyrok Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych z dnia 21 czerwca 2018 r. w sprawie Lucia vs. SEC 138 U.S. [2018]].
  • [Wyrok Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych z dnia 26 czerwca 2018 r. w sprawie Carpenter vs. United States 585 U.S. [2018]].
  • [Wyrok Sądu Najwyższego stanu Utah z dnia 14 sierpnia 2015 r. w sprawie State vs. Rasabout 356 P.3d 1258, 1260 [Utah 2015]].
  • Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 22 sierpnia 2018 r., X Ka 721/18, LEX nr 2566284.
  • Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 marca 2019 r., VI SA/Wa 1895/18, LEX nr 2696759.
  • Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 czerwca 2020 r., III SA/Wa 2042/19, LEX nr 3064883.
  • Załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 283.
  • Biel Ł., Corpus-Based Studies of Legal Language for Translation Purposes: Methodological and Practical Potential, [w:] Reconceptualizing LSP. Online Proceedings of the XVII European LSP Symposium 2009, red. C. Heine, J. Engberg, Aarhus School of Business, Aarhus University, Aarhus 2010.
  • Biel Ł., Lost in the Eurofog: the Textual Fit of Translated Law, Peter Lang, Frankfurt 2014.
  • Bielska-Brodziak A., Interpretacja tekstu prawnego na podstawie orzecznictwa podatkowego, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
  • Błachut M., Kaczor J., Typy uzasadnień obowiązywania zasad techniki prawodawczej w polskim porządku prawnym, [w:] Folia Iuridica Wratislaviensis, red. L. Górnicki, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wrocław 2012.
  • Choduń A., Aspekty językowe derywacyjnej koncepcji wykładni prawa, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2018.
  • Degórski Ł., Przepiórkowski A., Ręcznie znakowany milionowy podkorpus NKJP, [w:] Narodowy Korpus Języka Polskiego, red. A. Przepiórkowski, M. Bańko, R. Górski, B. Lewandowska-Tomaszczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
  • Dębska M., Zasady techniki prawodawczej. Komentarz, Lexis Nexis, Warszawa 2013.
  • Ehrett J., Against Corpus Linguistics, „The Georgetown Law Journal Online” 2017, nr 108.
  • Filipczyk H., Koszty reprezentacji w rozumieniu art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Glosa do wyroku NSA z dnia 25 stycznia 2012 r., II FSK 1445/10, „Glosa” 2012, nr 4.
  • Goldfarb N., A Lawyer’s Introduction to Meaning in the Framework of Corpus Linguistics, „Brigham Young University Law Review” 2017, nr 6, <https://doi.org/10.2139/ssrn.2907485>.
  • Grabowski A., Siła argumentu interpretacyjnego z prawniczego domniemania języka (znaczenia) potocznego, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 2016, nr 3(209), <https://doi.org/10.24425/118016>.
  • Hamann H., Vogel F., Evidence-Based Jurisprudence Meets Legal Linguistics – Unlikely Blends Made in Germany, „Brigham Young University Law Review” 2017, nr 6.
  • Höfler S., Bünzli A., Sugisaki K., Detecting Legal Definitions for Automated Style Checking in Draft Laws, „Technical Reports in Computational Linguistics” 2011, <https://doi.org/10.5167/uzh-61648>.
  • Höfler S., Sugisaki K., Constructing and Exploiting an Automatically Annotated Resource of Legislative Texts, „Zurich Open Repository and Archive” 2014, <https://doi.org/10.5167/UZH-96172>.
  • Höfler S., Sugisaki K., From Drafting Guideline to Error Detection: Automating Style Checking for Legislative Texts, [w:] In Proceedings of the Second Workshop on Computational Linguistics and Writing (CL&W 2012): Linguistic and Cognitive Aspects of Document Creation and Document Engineering, 2012, <https://aclanthology.org/W12-0302>.
  • Iluk Ł., Iluk J., Szwajcarski sposób na jasność i komunikatywność aktów normatywnych na przykładzie procedury redagowania konstytucji kantonu Zurych z 2005 r., „Państwo i Prawo” 2020, nr 3.
  • Kida I., Introduction to Corpus Linguistics, „Linguistica Silesiana” 2013, nr 34.
  • Kubicka E., Grec K., Leszczak W., Mitrew M., Wykorzystanie słowników w interpretacji praw-niczej – implikacje praktyczne, „Kwartalnik Sądowy Apelacji Gdańskiej” 2015, nr 1.
  • Lewandowska-Tomaszczyk B., Podstawy językoznawstwa korpusowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2005.
  • Lewandowska-Tomaszczyk B., Bańko M., Górski R., Łaziński M., Pęzik P., Przepiórkowski A., Narodowy Korpus Języka Polskiego: geneza i dzień dzisiejszy, [w:] Narodowy Korpus Języka Polskiego, red. A. Przepiórkowski, M. Bańko, R. Górski, B. Lewandowska-Tomaszczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
  • Malinowski A., Pomiar czytelności polskiego tekstu prawnego, „Państwo i Prawo” 2017, nr 5.
  • Malinowski A., Rozdział X. Jednoznaczność i precyzja słów w tekście prawnym, [w:] Zarys metodyki pracy legislatora. Ustawy – akty wykonawcze – prawo miejscowe, red. A. Malinowski, Lexis Nexis, Warszawa 2009.
  • Mouritsen S., Hard Cases and Hard Data: Assessing Corpus Linguistics as an Empirical Path to Plain Meaning, „Columbia Science and Technology Law Review” 2011, nr 13.
  • Patkowski B., Rozwój Systemów Informacji Prawnej oraz ich rola w kształtowaniu gospodarki opartej na wiedzy (na przykładzie Polski), „Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego” 2013, nr 21.
  • Prieto Ramos F., The Use of Corpora in Legal and Institutional Translation Studies: Directions and Applications, „Translation Spaces” 2019, nr 8, <https://doi.org/10.1075/ts.00010.pri>.
  • Slocum B., Ordinary Meaning: a Theory of the Most Fundamental Principle of Legal Interpretation, University of Chicago Press, Chicago–London 2016.
  • Solan L., Can Corpus Linguistics Help Make Originalism Scientific?, „The Yale Law Journal Forum” 2016, nr 126.
  • Solan L., The Language of Statutes, University of Chicago Press, Chicago–London 2010.
  • Solan L., Gales T., Corpus Linguistics as a Tool in Legal Interpretation, „Brigham Young University Law Review” 2017, nr 6.
  • Solan L., Rosenblatt T., Osherson D., False Consensus Bias in Contract Interpretation, „Columbia Law Review” 2008, nr 5(108).
  • Steinberger R., Ebrahim M., Poulis A., Carrasco-Benitez M., Schlüter P., Przybyszewski M., Gilbro S., An Overview of the European Union’s Highly Multilingual Parallel Corpora, „Language Resources & Evaluation” 2014, nr 48, <https://doi.org/10.1007/s10579-014-9277-0>.
  • Steinberger R., Pouliquen B., Widiger A., Ignat C., Erjavec T., Tufis D., Varga D., The JRC-Acquis: a Multilingual Aligned Parallel Corpus with 20+ Languages, [w:] Conference Proceedings: the 5th International Conference on Language Resources and Evaluation – Proceedings, Paris (France), European Language Resources Association (ELRA), Paris 2006, <https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC32786>.
  • Szafrański D., Komentarz do § 8, [w:] Zasady techniki prawodawczej w zakresie aktów prawa miejscowego. Komentarz praktyczny z wzorami oraz przykładami, red. D. Szafrański, W. Białończyk, A. Bielecki, Ł. Kasiak, J. Piecha, C.H.Beck, Warszawa 2016, <https://sip-1legalis-1pl-1lp6svawk0089.han.bg.us.edu.pl/document-view.seam?documentId=mjxw62zogiztkmjtgi2dqmjoobqxalrtgqytgmzvge4q#tabs-metrical-info>.
  • Tobor Z., Zeifert M., Korpusy językowe jako narzędzie interpretacji prawa. Amerykańska teoria i praktyka, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2020, nr 4(25), <https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.4.80>.
  • Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 3, red. S. Dubisz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
  • Vogel F., Hamann H., Gauer I., Computer-Assisted Legal Linguistics: Corpus Analysis as a New Tool for Legal Studies, „Law & Social Inquiry” 2018, nr 43/4, <https://doi.org/10.1111/lsi.12305>.
  • Wierczyński G., Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
  • Wojtczak S., Zasady techniki prawodawczej – luka w prawie?, „Państwo i Prawo” 2005, nr 1.
  • Wronkowska S., Zasady techniki prawodawczej, czy rzeczywiście luka w prawie?, „Państwo i Prawo” 2005, nr 2.
  • Zdunek U., Rola kryterium frekwencyjnego w ocenie poprawności leksykalnej w słownikach poprawnej polszczyzny, niepublikowana rozprawa doktorska obroniona na UW, Warszawa 2013, <https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/626/Doktorat%20ca%C5%82o%C5%9B%C4%875.pdf?sequence=1>.
  • Zeifert M., Tobor Z., Linguam novit curia? Analiza korpusowa w prawie karnym – przyczynek do dyskusji, „Forum Polityki Kryminalnej” 2021, nr 1, <https://doi.org/10.31261/FPK.2021.01.04>.
  • Żmigrodzki P., Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.desklight-836db563-5cce-485e-b817-a9362a64e885
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.