Zastosowanie metod taksonomicznych w badaniu warunków życia w gminach wiejskich województwa zachodniopomorskiego

• Autorzy: Iwona Bąk , Beata Szczecińska

Warianty tytułu

EN

Application of taxonomic methods in study of living conditions in rural communes of zachodniopomorskie voivodeship

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Research in the area of the living conditions of the cities and communes is important, both from the point of view of residents and local authorities. To improve the residents’ satisfaction with the standard of life in a given unit, fi rst the most important areas have to be diagnosed. The article attempts to compare the living conditions of the rural communes of the Zachodniopomorskie voivodeship. Linear organisation and building of similar typological groups was conducted using the unitarisation zeroed method. Construction of synthetic indicators was performed using two separate sets of diagnostic variables characterising social and economic aspects of rural communes. In addition, rural communes were divided into similar typological groups, both in terms of the highlighted aspects, using a multi-criteria taxonomy. It turned out that in the majority of communes (76%) living conditions were similar. Apart from that the living conditions in various communes dependence on their position in space.

PL

Badania dotyczące warunków życia miast i gmin są istotne zarówno z punktu widzenia mieszkańców, jak i władz samorządowych. Aby poprawić zadowolenie mieszkańców z życia w konkretnej jednostce, samorząd musi najpierw zdiagnozować obszary, które są pod tym względem najistotniejsze. W artykule podjęto próbę porównania warunków życia ludności mieszkającej w gminach wiejskich województwa zachodniopomorskiego. Liniowe porządkowanie i ustalenie grup typologicznych podobnych pod względem badanego zjawiska przeprowadzono metodą unitaryzacji zerowanej. Wskaźniki syntetyczne skonstruowano za pomocą dwóch odrębnych zestawów cech diagnostycznych, charakteryzujących aspekty społeczne i gospodarcze badanych gmin. Ponadto gminy wiejskie podzielono na grupy typologiczne, podobne jednocześnie pod względem wyróżnionych aspektów, wykorzystując w tym celu taksonomię wielokryterialną. Okazało się, że w większości gmin (76%) warunki życia mieszkańców są zbliżone. Widoczna była również zależność warunków życia w poszczególnych gminach od ich położenia w przestrzeni.

Słowa kluczowe

PL

gminy wiejskie; warunki życia; unitaryzacja zerowana; taksonomia wielokryterialna

EN

rural communes; living conditions; unitarisation zeroed method multi-criteria; taxonomy

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
• Czasopismo: Journal of Agribusiness and Rural Development
• Rocznik: 2015
• Numer: 1(35)
• Strony: 7-15p

Twórcy

autor

Iwona Bąk

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie,

autor

Beata Szczecińska

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Bibliografia

• Borys, T., Rogala, P. (red.). (2008). Jakość życia na poziomielokalnym – ujęcie wskaźnikowe. Warszawa: Program NarodówZjednoczonych ds. Rozwoju.
• Heffner, K., Klemens, B. (2012). Warunki życia i aktywność społeczno-gospodarcza mieszkańców na obszarach wiejskich (na przykładzie województwa opolskiego). Barom.Region., 4(30), 81-88.
• Kobylińska, U. (2010). Inicjatywy lokalne na rzecz jakości życia na obszarach wiejskich Podlasia – formy wsparcia. Zarz. Publ., 4(12), 43-49.
• Kukuła, K. (2000). Metoda unitaryzacji zerowanej. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.
• Malina, A. (2004). Wielowymiarowa analiza przestrzennego zróżnicowania struktury gospodarki Polski według województw. Kraków: Wyd. AE w Krakowie.
• Młodak, A. (2006). Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej.Warszawa: Difin.
• Nowak, E. (1990). Metody taksonomiczne w klasyfi kacji obiektów społeczno-gospodarczych. Warszawa: PWE.
• Panek, T. (2009). Statystyczne metody wielowymiarowej analizy porównawczej. Warszawa: Ofi c. Wyd. SGH.
• Stanisz, A. (2006). Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny. T. 1. Statystyki podstawowe. Kraków: StatSoft Polska.
• Województwo Zachodniopomorskie 2013. Podregiony, Powiaty,Gminy. Szczecin: US w Szczecinie.