Konstytucyjne swobody obywatelskie wobec dyskrecjonalnych działań służb specjalnych

• Autorzy: Kuć Tomasz

Warianty tytułu

EN

CONSTITUTIONAL CIVIL LIBERTIES AND SECRET SERVICES’ CONFIDENTIAL ACTIVITY

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W artykule omówione zostały uprawnienia operacyjno-rozpoznawcze służb specjalnych w kontekści ich ingerencji w konstytucyjne prawa i wolności obywatelskie. Autor podejmuje próbę definicyjnej systematyzacji pojęcia "czynności operacyjno-rozpoznawcze" oraz ich podziału. Poszczególne środki i metody dyskrecjonalnej pracy służb specjalnych podlegają różnym reżimomprawnym dotyczącym ich stosowania. Różnią się stopniem ingerencji w swobody obywateli, jak również zakresem ochrony praw i wolności obywatelskich przed ich nieuzasadnionym stosowaniem. Część z nich objęta jest kontrolą sądów i prokuratury, natomiast część pozostaje jedynie w kompetencji kierownictwa służb. W istotny sposób problem ten dotyczy nieobjętych żadną kontrolą zewnętrzną retencji i pobierania danych telekomunikacyjnych. Precyzyjny system rozwiązań prawnych, regulujących stosowanie niejawnego instrumentarium służb, ma szczególne znaczenie dla zachowania równowagi pomiędzy koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa a prawem obywateli do prywatności i swobody komunikowania się.

EN

The article discusses secret services’ operational and investigative powers from the perspective of their interference in the constitutional rights and civil liberties. The author makes an attempt at defining the operational and investigative activities and drafting a classification thereof. Particular measures and methods of secret services’ confidential activities are governed by various legal regimes. They differ in terms of the degree of interference in civil liberties as well as the scope of protection of civil rights and liberties against unjustified use. Some operational methods remain under the supervision of courts and public prosecutor’s office, while others are used only at the discretion of secret services’ management. It is a burning issue in the context of retaining and obtaining telecommunications data without any external supervision. A comprehensive system of legal solutions that regulates the set of secret methods used in secret services is fundamental for maintaining a balance between the need to safeguard security and the citizens’ rights to privacy and the freedom of communication.

Słowa kluczowe

PL

służby specjalne; czynności operacyjno-rozpoznawcze; prawa i wolności obywatelskie

EN

secret services; operational and investigative activities; civil rights and liberties

• Wydawca: Instytut Nauk Społecznych i Bezpieczeństwa Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach / Oficyna Wydawnicza RYTM
• Czasopismo: SECRETUM. Służby specjalne, bezpieczeństwo, informacja
• Rocznik: 2014
• Numer: 1(1)
• Strony: 126 - 142

Twórcy

autor

Kuć Tomasz

• Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach Wydział Humanistyczny,

Bibliografia

• Adamski, A. (2004). Problem retencji danych o ruchu na tle przepisów ustawy – Prawo telekomunikacyjne. Retreived from: http://www.cert.pl/PDF/secure2004/adamski.pdf.
• Biernacki, M. (2007). Mętna woda słuŜb specjalnych. Retreived from: http://www.marekbiernacki.pl/wpcontent/uploads/2007/08/marek_biernacki_-_metna_woda_sluzb_specjalnych.pdf.
• Cempura, A. (2011). Czynności operacyjno-rozpoznawcze prowadzone w aresztach śledczych i zakładach karnych. Prokuratura i prawo, (nr 10).
• Druk Sejmowy nr 1570 z dnia 26 stycznia 2007 r. Retreived from: http://orka.sejm.gov.pl/Druki5ka.nsf/0/7F6BC7C9825EC3A7C12572AE0038B231/$file/1570.pdf.
• Hanausek, T. (2004). Kryminalistyka. Zarys wykładu. Kraków: Wyd. Zakamycze.
• Jałoszewski, M. (2014). Wyrok na CBA i IV RP: Agent Tomek przekroczył granicę prowokacji [Ostateczne rozstrzygnięcie sprawy Beaty Sawickiej]. Retreived from: http://wyborcza.pl/1,75478,15651866,Wyrok_na_CBA_i_IV_RP__Agent_Tomek_przekroczyl_granice.html.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz. U. 1997, nr 78, poz. 483.
• Kowalczyk, B. (2010). Czynności operacyjno-rozpoznawcze. Retreived from: http://www.edukacjaprawnicza.pl/aktualnosci/a/pokaz/c/aktualnosc/art/czynnoscioperacyjno-rozpoznawcze.html.
• Kublik, A. (2010). Służby wciskają ciemnotę. Gazeta Wyborcza, 22.10.2010.
• Kulicki, M. (1994). Kryminalistyka. Wybrane zagadnienia teorii i praktyki śledczo-sądowej. Toruń: Wyd. UMK.
• Larecki, J. (2007). Wielki leksykon służb specjalnych świata: organizacje wywiadu, kontrwywiadu i policji politycznych świata, terminologia profesjonalna i żargon operacyjny. Warszawa: Wyd. Książka i Wiedza.
• Pikulski, S. (1996). Działania operacyjne Policji. Wojskowy Przegląd Prawniczy, (nr 2).
• Prusak, F. (2012). Służby specjalne. W: M. Paździor, B. Szmulik (ed.), Instytucje bezpieczeństwa narodowego, Warszawa: Wyd. C.H. Beck.
• Raport dotyczący retencji danych telekomunikacyjnych. Propozycje wprowadzenia nowych regulacji ograniczających ingerencję organów państwowych w prywatność obywateli oraz wzmacniających mechanizmy kontroli nad służbami specjalnymi w kontekście prac nad zmianą przepisów dotyczących dostępu do danych telekomunikacyjnych. (2011). Retreived from: bip.kprm.gov.pl/download.php?s=75&id=2814.
• Siedlecka, E. (2010). Lipowicz: Rezygnacja z prywatności na rzecz bezpieczeństwa poszła za daleko. Rozmowa z Ireną Lipowicz, rzecznikiem praw obywatelskich. Gazeta Wyborcza, 15.10.2010.
• Składanowski, H. (2012). Polityka a służby specjalne w Polsce – historia przemian i rzeczywistość. Toruń: Wyd. Zup Druk-Tor.
• Taracha, A. (2006). Czynności operacyjno-rozpoznawcze. Aspekty kryminalistyczne i prawnodowodowe. Lublin: Wyd. UMCS.
• Ustawa z dnia 21 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy – Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw. Dz. U. 2012, poz. 1445.
• Ustawa z dnia 4 lutego 2011r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw. Dz. U. 2011, nr 53, poz. 272.
• Ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu. Dz. U. 2002, nr 74, poz. 676 z późn. zm..
• Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym. Dz. U. 2006, nr 104, poz. 708.
• Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz SłuŜbie Wywiadu Wojskowego. Dz. U. 2006, nr 104, poz. 709.
• Wojtaszczyk, K. A. (red.). (2012). Polskie służby specjalne. Słownik. Warszawa: Wyd. ASPRA-JR.
• Zalewski, S. (2005). Służby specjalne w państwie demokratycznym. Warszawa: Wyd. AON.

Identyfikatory

ISSN

2391-9957