Bluźnierczy ojczenasz Stanisława Maykowskiego (i corpus delicti)

• Autorzy: Choroszy Jan A.

Warianty tytułu

EN

Stanisław Maykowski’s Blasphemous Pater-Noster (and Corpus Delicti)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Opracowanie jest rekonstrukcją zdarzeń wywołanych przez publikację w lwowskiej „Gazecie Wieczornej” blasfemicznego wiersza „Ojcze nasz”. Jego autorem był popularny poeta, a zarazem nauczyciel gimnazjalny Stanisław Maykowski (1880–1961), późniejszy twórca cenionych czytanek do nauki języka polskiego. Historia konfiskaty numeru pisma, zwolnienia autora z pracy i postawienia go w stan oskarżenia przed sądem karnym we Lwowie została odnotowana w kilku źródłach historycznoliterackich. Na podstawie rękopisów Maykowskiego, wzmianek w książkach pamiętnikarskich, a przede wszystkim wielu tekstów prasowych autor artykułu prezentuje epizod z 1914 roku jako element życia literackiego i zdarzenie odsłaniające splot zjawisk społeczno-politycznych powtarzalnych w różnych czasach, szerokościach geograficznych i formacjach kulturowych. Artykuł kończy się pełnym tekstem wiersza „Ojcze nasz”.

EN

The paper is a reconstruction of events caused by a publication of a blasphemous poem “Ojcze nasz” (“The Lord’s Prayer”) in a Lvov “Gazeta Wieczorna” (“Evening Newspaper”). Its creator was a popular poet and middle school teacher Stanisław Maykowski (1880–1961), later an author of highly valued readings used to teach Polish. A few literary historical sources include mentions about the history of the newspaper’s confiscation, the author’s dismissal from work and charging him in the Lvov Criminal Court of Justice. Based on Maykowski’s handwritings, on remarks placed in memoir books, but primarily on numerous press articles, Jan A. Choroszy presents this 1914 issue as an element of literary life and an incident that reveals a chain of socio-political phenomena repeatable in various times, regions, and cultural formations. In its coda, the article contains the full text of “The Lord’s Prayer”.

Słowa kluczowe

PL

Stanisław Maykowski; „Ojcze nasz” („Pater noster”); trawestacja; blasfemia; Lwów; 1914 rok; Kościół katolicki; szkolnictwo gimnazjalne w Galicji; prasa polska

EN

Stanisław Maykowski; „Ojcze nasz” („Pater noster”) („The Lord’s Prayer”); travesty; blasphemy; Lvov; year 1914; Catholic Church; Galician middle schooling; Polish press

• Wydawca: Instytut Badań Literackich PAN
• Czasopismo: Pamiętnik Literacki
• Rocznik: 2024
• Tom: 115
• Numer: 2
• Strony: 167-185

Daty

wydrukowano

2024-06-27

Twórcy

autor

Choroszy Jan A.

• Uniwersytet Wrocławski

Identyfikatory

ISSN

0031-0514

e-ISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2024.2.12