WYDATKI SOCJALNE W POLSCE NA TLE UE

• Autorzy: Żukowski Maciej

Warianty tytułu

EN

SOCIAL EXPENDITURE AND ITS EFFECTS IN POLAND AGAINST THE BACKGROUND OF EU

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Taking social protection expenditure as a percentage of GDP as an indicator, Poland is one of the least „social” EU member states – in 2014 at the level of 2/3 of the EU average. Due to a higher economic growth in Poland during the crisis, the distance between Poland and EU average became even larger during this period. However, taking the level of development into account, Poland is as “social” as many more developed countries. It is the lower GDP per capita which explains the lower real level of social benefits in Poland. Poland has high expenditure on pensions, which indicates a strong orientation of social expenditure towards the oldest part of the society. On the other hand, Poland’s health care expenditure is among the lowest in the EU. Expenditure on education as a percentage of GDP dropped below the EU average, mainly due to decreasing numbers of pupils and students. Both in terms of reducing risk of poverty or social exclusion, as well as decreasing income inequalities, Poland experienced between 2005 and 2015 the biggest progress in the EU. From this perspective, effectiveness and efficiency of social expenditure in Poland durng this period were high.

PL

Według wydatków na zabezpieczenie społeczne w relacji do PKB Pol­ska jest jednym z najmniej „socjalnych” państw UE – w roku 2014 wydatki te stanowiły 2/3 średniej unijnej. Ze względu na szybszy wzrost gospodarczy w Polsce, w okresie kryzysu, dystans między Polską a średnią unijną w omawianym okresie jeszcze się zwiększył. Jednak w stosunku do poziomu rozwoju, Polska jest podobnie „socjalna” jak wiele zamożniejszych państw. Niższy realny poziom świadczeń socjalnych w Polsce wynika przede wszystkim właśnie z niższego PKB. Polska ma bardzo wysokie wydatki na emerytury i renty, co wskazuje na silną orientację wydatków socjalnych na najstarszą część społeczeństwa. Natomiast wydatki na opiekę zdrowotną należą do najniższych w UE. Wydatki na edukację w relacji do PKB spadły do poziomu nieco poniżej średniej unijnej, głównie w związku ze zmniejszaniem się liczby uczniów i studentów. Zarówno pod względem zmniejszania skali zagrożenia ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, jak i zmniejszania nierówności dochodowych, Polska zanotowała w latach 2005–2015 największy postęp w całej UE. Z tego punktu widzenia skuteczność i efektywność wydatków socjalnych w Polsce w omawianym okresie była wysoka.

Słowa kluczowe

PL

wydatki socjalne; zabezpieczenie społeczne; edukacja; Polska; Unia Europejska

EN

social expenditure; social protection; education; Poland; European Union

• Wydawca: Institute of Labor and Social Studies, Warsaw
• Czasopismo: Polityka Społeczna
• Rocznik: 2017
• Tom: 44
• Numer: 8(521)
• Strony: 10–17

Twórcy

autor

Żukowski Maciej

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Anioł W., Duszczyk M., Zawadzki P.W., red. (2011), Europa Socjalna: Iluzja czy rzeczywistość?, IPS UW, Warszawa.
• Barr N. (2016), Ekonomia polityki społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Bąba W. (2016a), Modele europejskiej polityki społecznej i ich skuteczność – teoria i praktyka, „Polityka Społeczna”, nr 3, s. 1–7.
• Bąba W. (2016b), Zmiany skuteczności krajowych polityk społecznych w Europie w okresie 2004–2012, „Polityka Społeczna”, nr 5–6, s. 14–21.
• Bednarski M., Szatur-Jaworska B., red. (1999), Wskaźniki społeczne jako narzędzia pomiaru skuteczności i efektywności polityki społecznej, IPiSS i IPS UW, Warszawa.
• Castro V. (2017), The impact of fiscal consolidations on the functional components of government expenditures, „Economic Modelling”, Vol. 60, Issue 1, p. 138–150.
• European Commission (2016a), Employment and Social Developments in Europe 2016, Annual Review 2016, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
• Eurostat (2016), European system of integrated social protection statistics – ESSPROS. Manual and user guidelines, 2016 edition, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
• Eurostat (2017), Database, http://epp.eurostat.ec.europa. eu/portal/page/portal/statistics/search_database [dostęp 6.02.2017; 8.02.2017; 17.02.2017; 20.02.2017; 6.03.2017; 13.03.2017].
• Firlit-Fesnak G., Szylko-Skoczny M., red. (2007), Polityka społeczna. Podręcznik akademicki, PWN, Warszawa.
• Gabryszak R., Magierek D., red. (2011), Europejska polityka społeczna, Difin, Warszawa.
• Golinowska S., Hengstenberg P., Żukowski M., red. (2009), Diversity and Commonality in European Social Policies: The Forging of a European Social Model, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Friedrich Ebert Stiftung, Warszawa.
• Jończyk J. (2006), Prawo zabezpieczenia społecznego, wyd. III uaktualnione, Zakamycze, Kraków.
• Kawiński M. (2011), Ubezpieczenia publiczne i prywatne w polityce społecznej. Skuteczność i efektywność, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Księżopolski M. (2011), Polska polityka społeczna na tle modeli występujących w Europie, w: W. Anioł, M. Duszczyk, P.W. Zawadzki (red.), Europa Socjalna: Iluzja czy rzeczywistość?, IPS UW, Warszawa, s. 261–285.
• OECD/EU (2016), Health at a Glance: Europe 2016 – State of Health in the EU Cycle, OECD Publishing, Paris. State Reform: Is Retrenchment Really the Only Game Left in Town?, „Social Policy and Administration”, Vol. 48, No. 7, p. 883–904.
• Uścińska G. (2013), Zabezpieczenie społeczne osób korzystających z prawa do przemieszczania się w Unii Europejskiej, Wolters Kluwer, Warszawa.
• van Kersbergen K., Vis B., Hemerijck A. (2014), The Great Recession and Welfare.
• Vandenbroucke F. (2016), Comparative social policy analysis in the EU at the brink of a new era, „Journal of Comparative Policy Analysis: Research and Practice”.
• ZUS (2016), Zabezpieczenie społeczne w Polsce, Warszawa.
• Żołędowski C. (2007), Uwarunkowania polityki społecznej, w: G. Firlit-Fesnak, M. Szylko-Skoczny (red.), Politka społeczna. Podręcznik akademicki, PWN, Warszawa, s. 55–70.
• Żukowski M. (2015), Systemy zabezpieczenia społecznego w państwach członkowskich UE w okresie kryzysu, w: E. Kwiatkowski, B. Liberda (red.), Determinanty rozwoju Polski. Rynek pracy i demografia, IX Kongres Ekonomistów Polskich, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 230–240.