Ścieżki Chrisa Watsona. Afekty i performatywna sprawczość nagrań terenowych w kinie doby katastrofy ekologicznej

• Autorzy: Michnik Antoni

Warianty tytułu

EN

Chris Watson's Tracks. Affects and Performative Agency of Field Recordings in the Cinema of Climate Disaster Era

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Autor przygląda się afektywnym aspektom oraz związanej z nimi performatywnej sprawczości wykorzystania we współczesnym kinie nagrań terenowych. Wywód jest zogniskowany wokół twórczości i postaci Chrisa Watsona, specjalisty od nagrań terenowych przyrody, pracującego m.in. dla BBC, zwłaszcza przy produkcjach Davida Attenborough. Zestawiając dyskursy współczesnych afektywnych teorii kina i jego warstwy dźwiękowej (m.in. Michela Chiona, Barbary Flückiger, Caryl Flinn, Danijeli Kulezic-Wilson) z dyskursami wokół samego field recordingu (Francisco López) oraz różnymi narzędziami współczesnej humanistyki, autor pokazuje, w jaki sposób nagrania terenowe współtworzą afektywne narracje filmów oraz oddziałują na odbiorcę, budując przestrzeń światów przedstawionych, a także w jaki sposób nagrania terenowe przyrody wpisują się w szerszy krajobraz afektywny niepokojów doby katastrofy klimatycznej.

EN

The author examines affective dimensions and performative agency of field recordings used in contemporary cinema. The narrative is centred around the works of Chris Watson, a specialist in the field of nature recordings, and a long-time collaborator of David Attenborough in his BBC productions. The essay juxtaposes contemporary affective theories of cinema and its soundtrack (i.a. Michel Chion, Barbara Flückiger, Caryl Flinn, Danijela Kulezic-Wilson) with discourses of field recording itself (Francisco López) and different tools of current humanities, to show how field recordings co-create cinema’s affective narrations, as well as affecting the viewer through the creation of the space of cinematic worlds. The author also analyses the functioning of field recordings within broader affective landscape of uncertainty in the age of climate disaster.

Słowa kluczowe

PL

afekt; nagrania terenowe; Chris Watson; design dźwiękowy; dźwięk; dokumenty przyrodnicze; katastrofa klimatyczna

EN

affect; field recording; Chris Watson; sound; nature documentaries; climate disaster; sound design

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2020
• Numer: 111 Zmysły i afekty
• Strony: 105-122

Twórcy

autor

Michnik Antoni

• Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk

Bibliografia

• Brown, S. T. (2018). Japanese Horror and the Transnational Cinema of Sensations. London: Palgrave Macmillan.
• Chion, M. (1994). Audio-vision: Sound on Screen (tłum. C. Gorbman). New York: Columbia University Press. (Publikacja oryginału: 1990).
• Chion, M. (1995). David Lynch (tłum. R. Julian). London: British Film Institute. (Publikacja oryginału: 1992).
• Cohen, A. J. (2000). Film Music: Perspectives from Cognitive Psychology. W: J. Buhler, C. Flinn, D. Neumeyer (red.), Music and Cinema (ss. 360-377). Hanover: Wesleyan University Press.
• Donnelly, K. J. (2009). Saw Heard: Musical Sound Design in Contemporary Cinema. W: W. Buckland (red.), Film Theory and Contemporary Hollywood Movies (ss. 103-123). New York – London: Routledge.
• Donnelly, K. J. (2016). Emotional Sound Effects and Metal Machine Music: Soundworlds in Silent Hill Games and Films. W: L. Greene, D. Kulezic-Wilson (red.), The Palgrave Handbook of Sound Design and Music in Screen Media: Integrated Soundtracks (ss. 73-88). London: Palgrave Macmillan.
• Dunn, D. (2001). Nature, Sound Art and the Sacred. W: D. Rothenberg, M. Ulvaeus (red.), The Book of Music and Nature (ss. 95-107). Middleton: Wesleyan University Press.
• Fischer-Lichte, E. (2008). Estetyka performatywności (tłum. M. Borowski, M. Sugiera). Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Flinn, C. (2010). Affect and Film Music in Wildly Uncaring Circumstances. W: D. Diederichsen, C. Ruhm (red.), Utopia of Sound (ss. 89-113). Vienna: Schlebrügge Editor.
• Flückiger, B. (2010). Sound Design. W: D. Daniels, S. Neumann (red.) See This Sound: Audiovisuology Compendium (ss. 307-314). Köln: Verlag der Buchhandlung Walther König.
• Gorbman, C. (1987). Unheard Melodies: Narrative Music Film. Indianapolis: Indiana University Press.
• Hempton, G. (2020). Cisza na wyginięciu. Gordon Hempton w rozmowie z Marią Hawranek. Przekrój, 3568. https://przekroj.pl/spoleczenstwo/cisza-na-wyginieciu-gordon-hempton
• Jordan, R. (2007). The Work of Hildegard Westerkamp in the Films of Gus Van Sant: An Interview with the Soundscape Composer (and Some Added Thoughts of My Own), Off Screen, 11 (8-9). https://offscreen.com/view/jordan_westerkamp
• Jordan, R. (2012). The Ecology of Listening While Looking in the Cinema: Reflective Audioviewing in Gus Van Sant’s „Elephant”, Organised Sound, 17 (3), ss. 248-256. https://doi.org/10.1017/S1355771811000458.
• Kulezic-Wilson, D. (2020). Sound Design Is the New Score: Theory, Aesthetics, and Erotics of the Integrated Soundtrack. New York: Oxford University Press.
• Lanza, J. (1994). Elevator Music: A Surreal History of Muzak, Easy-Listening, and Other Moodsong. New York: Picador.
• Lefebvre, H. (1991). The Production of Space (tłum. D. Nicholson-Smith). Cambridge: Blackwell. (Publikacja oryginału: 1974).
• Lejeune, P. (2007). Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii (red. R. Lubas-Bartoszyńska, tłum. W. Grajewski i in.). Kraków: Universitas.
• López, F. (2010). Słuchanie dogłębne i otaczająca nas materia dźwiękowa. W: C. Cox, D. Warner (red.), Kultura dźwięku. Teksty o muzyce nowoczesnej (tłum J. Kutyła i in.) (ss. 113-119). Gdańsk: słowo/obraz terytoria. (Publikacja oryginału: 2001).
• Petzold, C. (2010). You Can Only Narrate Loneliness Acoustically: An Interview with Diedrich Diederichsen and Constanze Ruhm. W: D. Diederichsen, C. Ruhm (red.), Immediacy and Non-Simultaneity: Utopia of Sound (ss. 219-243). Vienna: Schlebrügge Editor.
• Rachubińska, K. (2019). To jest (prawdziwa) opowieść. Dwutygodnik.com, 258 (6). https://www.dwutygodnik.com/artykul/8316-to-jest-prawdziwa-opowiesc.html
• Schafer, R. M. (1994). The Soundscape: Our Sonic Environment and the Tuning of the World. Rochester: Destiny Books.
• Shackleford, T. (2019). Score for HBO’s “Chernobyl” Was Recorded Using Sounds From Inside a Nuclear Power Plant. LiveForLiveMusic. com. https://liveforlivemusic.com/news/chernobyl-nuclear-power-plant/
• Stasiowska, J. (2019). Lubrykant do rzeczywistości. Dwutygodnik.com, 258 (6). https://www.dwutygodnik.com/artykul/8330-brak-dyscypliny-lubrykant-do-rzeczywistosci.html
• Strachan, R., Leonard, M. (2015). More Than Background Ambience and Sound-Design in Contemporary Art Documentary Film. W: H. Rogers (red.), Music and Sound In Documentary Film (s. 166-179). New York – London: Routledge.
• Szałasek, F. (2017). Nagrania terenowe. Gdańsk: Wydawnictwo w podwórku.
• Westerkamp, H. (2010). Soundtracks Everywhere. W: D. Diederichsen, C. Ruhm (red.), Utopia of Sound (ss. 151-168). Vienna: Schlebrügge Editor.
• Whittington, W. (2014). Horror Sound Design. W: H. M. Benshoff (red.), A Companion to the Horror Film (ss. 168-185). Chichester: Wiley Blackwell.