Das Wesen der Indexikalität im Sprachgebrauch

• Autorzy: Piotr Sulikowski

Warianty tytułu

EN

On indexicality in the use of language

PL

Indeksykalność w użyciu języka

• Języki publikacji: DE

Abstrakty

DE

In dem Beitrag wird das Problem der besonderen linguistischen Einheiten – der indexikalischen Elemente – im Sprachgebrauch analysiert, die über keine eigentliche lexikalische Bedeutung, sondern lediglich über eine relationale Bedeutung im gegebenen Kontext verfügen. Nach einer kurzen Schilderung des Forschungsstands werden die ‚Indexikalitätsskala‘ einer Äußerung entworfen, die den Unbestimmtheitsgrad dieser Äußerung auswertet, sowie bezüglich der Indexikalität unterschiedlicher Textsorten Postulate formuliert.

EN

The following article concerns the problem of indexicality as an inherent part of human language use. Sulikowski describes the term in some theoretical approaches and issues postulates on indexicality in the translation of particular text genres. He claims that indexical parts of speech possess only relational meaning, bound to its use. Sulikowski creates the indexicality scale which shows the indexicality level of a utterance.

PL

Artykuł jest analizą problemu jednostek językowych w użyciu, które nie posiadają w danym kontekście użycia znaczenia leksykalnego, lecz jedynie znaczenie relacyjne. Przedstawiono w nim pokrótce stan badań w tym zakresie oraz sformułowano postulat utworzenia skali indeksykalności wypowiedzi i sformułowano wnioski nt. indeksykalności w różnych rodzajach tekstów.

Słowa kluczowe

PL

indeksykalność; znaczenie relacjonalne; znaczenie leksykalne; przekład literacki

EN

indexicality; relational meaning; lexical meaning; literary translation

DE

Indexikalität; relationale Bedeutung; lexikalische Bedeutung; literarische Übersetzung

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Czasopismo: Colloquia Germanica Stetinensia
• Rocznik: 2016
• Numer: 25
• Strony: 231-244

Twórcy

autor

Piotr Sulikowski

• Uniwersytet Szczeciński, Wydział Filologiczny

Bibliografia

• Anscombe, Elisabeth. Intention. Oxford: Basil Blackwell, 1957.
• Balcerzan, Edward. Tłumaczenie jako „wojna światów”. W kręgu translatologii i komparatystyki. Poznań: UAM, 2009.
• Barańczak, Stanisław. Ocalone w tłumaczeniu. Kraków: A4, 2007.
• Beaugrande, Robert-Alain de, Wolfgang Dressler. Einführung in die Textlinguistik. Tübingen: de Gruyter, 1981.
• Berdychowska, Zofia. Personaldeixis. Typologie, Interpretation und Exponenten im Deutschen und im Polnischen. Kraków: Universitas, 2002.
• Cappelen, Herman, Josh Dever. The Inessential Indexical. On the Philosophica Insignificance of Perspective and the First Person. Oxford: Oxford University Press, 2013.
• Cicourel, Aaron V. „Etnometodologia“. In: Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, hrsg. v. Edmund Mokrzycki, 221–302. Warszawa: PIW, 1984.
• Diewand, Gabriele M. Deixis und Textsorten im Deutschen. Tübingen: de Gruyter, 1991.
• Garfinkel, Harold. Studies in Ethnomethodology. Englewood Cliffs: Prentice Hall, 1967.
• Goodman, Nelson. The Structure of Appearance. Massachusetts: Cambridge, 1951.
• Goodman, Nelson. Struktura zjawiska. Übers. von Michał Szczubiałka. Wissenschaftliche Redaktion Paweł Kawalec.Warszawa: PWN, 2009.
• Herbert, Zbigniew. Poezje. Gedichte. Übertragen und mit einem Nachwort von Karl Dedecius. Kraków: WL, 2000.
• Husserl, Edmund. Logische Untersuchungen. Halle: Niemeyer, 1900/1901.
• Ingarden, Roman. Das literarische Kunstwerk. Tübingen: Niemeyer, 1931, 1960, 1965, 1972.
• Kaczmarski, Jacek. Utwory Jacka Kaczmarskiego. Opole: Alba, 1990.
• Lesner, Emil, Piotr Sulikowski. Träger der (Un-)übersetzbarkeit in der künstlerischen Übersetzung. Eine kontrastive Analyse. Hamburg: Kovač, 2013.
• Lyons, John. Semantik. Übers. von Jutta Schust, Bd. 2. München: Beck, 1983.
• Majakovski, Vladimir. Простое как мычание. Petrograd: Parus, 1916.
• Peirce, Charles. The Writings of Charles Peirce: A Chronological Edition. Bände 1–6, 8. Bloomington: Indiana University Press, 1982.
• Przybyszewski, Stanisław. „Confiteor“. Życie 1/III. Kraków 1899.
• Sulikowski, Piotr. Strategie und Technik der literarischen Übersetzung an ausgewählten Beispielen aus Bertolt Brechts „Hauspostille“ im Polnischen und Englischen. Szczecin: WNUS, 2008.
• Sulikowski, Piotr. Mountains and Words. Tadeusz Różewicz’s Selected Poems in English. On Translation Techniques in the Language of Poetry. Hamburg: Kovač, 2013.
• Sulikowski, Piotr. „Das Kulturmodell in der literarischen Übersetzung“. In: Die deutsche Sprache des 20. Jahrhunderts aus polnischer Sicht, hrsg. v. Anna Nieroda-Kowal, 103–120. Hamburg: Kovač, 2015.
• Sulikowski, Piotr. I-Faktoren in der literarischen Übersetzung. Frankfurt a. M.: Lang, 2016.
• Turner, Jonathan. Struktura teorii socjologicznej. Übers. v. Grażyna Woroniecka, Jacek Szmatka, Aleksander Manterys, Andrzej Mościskier, Kinga Wysieńska, Elżbieta Zakrzewska-Manterys, Marta Bucholc, Zbigniew Karpiński. Neuaufl. Warszawa: PWN, 2004.
• Wotjak, Gerd. Untersuchungen zur Struktur der Bedeutung. Berlin: Akademie, 1977.