Względy etyczne dotyczące przemianowań urbanonimów spowodowanych dekomunizacją (na przykładzie zielonogórskich nazw)

• Autorzy: Iwona Żuraszek-Ryś

Warianty tytułu

EN

Ethical Considerations Regarding Renaming ofurbanonyms Caused by De-communization (on the Example ofZielona Góra Names)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł traktuje o względach etycznych towarzyszących przemianowaniom urbanonimów wkontekście dekomunizacji. Skupiono się w nim na kilku kwestiach, dotyczących zwłaszcza uzasadniania zmian nazw ulic i placów, a także traktowania onimów jako nośników wartości, mogących służyć władzy i jej propagowaniu. Zwrócono ponadto uwagę na udział lokalnej społeczności w usuwaniu niepożądanych symboli komunistycznych. Ustalono, że naruszenie norm etycznych dotyczy: nieuwzględniania opinii środowisk lokalnych, zwłaszcza mieszkańców danej ulicy, w kwestii zmiany nazwy oraz wykorzystywania przez władzę swojej uprzywilejowanej w tym względzie pozycji, narzucania przez nią określonego światopoglądu i systemu wartości, a także posługiwania się nieprawdziwymi argumentami.

EN

This article deals with ethical considerations accompanying the reorganization of urbanonyms in the context of de-communization. It is focused on several issues, in particular concerning the justification of changes in the names of streets and squares, as well as the treatment of onyms as carriers of values that could serve the authority and its propagation. Attention was also paid to the participation of the local community in removing unwanted communist symbols. Based on the observations made, it was established that the violation of ethical norms concerns: disregarding the opinions of local communities, especially residents of a given street, regarding the change of name and the use of its privileged position by the authority, the imposition of a particular worldview and value system, and the use of untrue arguments.

Słowa kluczowe

PL

urbanonimy; dekomunizacja; względy etyczne; prawda i fałsz

EN

urbanonyms; de-communization; ethical considerations; truth and falsehood

• Wydawca: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Czasopismo: Roczniki Humanistyczne
• Rocznik: 2019
• Tom: 67
• Numer: 6: Językoznawstwo
• Strony: 173-184

Twórcy

autor

Iwona Żuraszek-Ryś

• Uniwersytet Zielonogórski,

Bibliografia

• Bieńkowska D., Umińska-Tytoń E.: O niektórych mechanizmach zmian urbonimów (nazwy pośrednio motywowane w nazewnictwie łódzkim), „Studia Językoznawcze” Uniwersytet Szczeciński 11(2012), s. 37-46.
• Chludziński A.: Motywacje zmian nazw ulic w Polsce od 1989 roku (na przykładzie kilku miast pomorskich), „Studia Językoznawcze” Uniwersytet Szcczeciński 3(2004), s. 397-404.
• Czyżniewski T.: Ulica Stalina i Hindenburga, „Łącznik Zielonogórski” 12.12.2014.
• Grzelak E.: Białe kłamstwo – narzędzie komunikacji społecznej, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” 2012, t. 24: Kultura komunikacji językowej 2. Etyka i etykieta w komunikacji językowej, (red. A. Piotrowicz, M. Witaszek-Samborska, K. Skibski), s. 35-45.
• Handke K.: Słownik nazewnictwa Warszawy, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy 1998.
• Jaracz M.: Nazwy a polityka (na przykładzie nazewnictwa miejskiego Bydgoszczy), w: Prace Komisji Językoznawczej Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego: Język, historia, polityka, red. E. Laskowska i M. Jaracz, Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe 2007, s. 51-59.
• Listy od czytelników (Zdzisław Piotrowski), „Tygodnik Zielonogórski” 10-11.02.2007, nr 41.
• Lizak A.: Prawne aspekty nadawania i zmiany nazw ulic i placów, „Rocznik Samorządowy” 2017, nr 6, s. 130-146 (http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Rocznik_Samorzadowy/Rocz nik_Samorzadowy-r2017-t6/ Rocznik_Samorzado wy-r2017-t6-s130-146/Rocznik_Samorza dowy-r2017-t6-s130-146.pdf).
• Łagutko T.: https://pl-pl.facebook.com/wiadomoscizg/photos/mieszka%C5%84cy-ul-ii-armii-nie-s%C4%85-ani-ofiarami-komunizmu-ani-te%C5%BC-ofiarami-losu-dotyc/17982407102 91633/.
• Myszkiewicz W.: Ulice Zielonej Góry, w: Wokół niemieckiego dziedzictwa kulturowego na Ziemiach Zachodnich i Północnych, red. Z. Mazur, Poznań: Instytut Zachodni 1997, s. 433-469.
• Pojnar M.: Młodzi dekomunizują: Mamy swoich bohaterów, Inka zamiast Anieli Krzywoń, „Gazeta Wyborcza” 26.04.2016 (http://zielonagora.wyborcza.p1/zie lonagora/l.35182.19976695.mlo dzi-dekomunizuia-mamy-swoich-bohaterow-inka-zamiast-anieli.html [dostęp: 01.10.2018].
• Puzynina J., Pajdzińska A.: Etyka słowa, w: O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny, red. J. Miodek, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej 1996, s. 35-45.
• Rutkowski M.: Nazwy w dyskursie – w kontekście koncepcji wtórnej oralności, „Poznańskie Studia Polonistyczne”. Seria Językoznawcza 24(2017), nr 1, s.145-158.
• Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (Dz.U. 2016, poz. 744).
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. 1990, nr 16, poz. 95 i Dz.U. 2016, poz. 446 z późn. zm.).
• Woźniak K.: Zielonogórzanie nie chcą mieszkać przy ul. Ofiar Komunizmu, „Gazeta Wyborcza” 14.12.2017 (http://zielonagora.wyborcza.pl/zielonagora/7,35182,22782206,zielonogo rzanie-nie-chca-mieszkac-przy-ul-ofiar-komunizmu.html [dostęp: 01.10.2018]).
• Zarządzenie zastępcze NK-I.4131.205.2017.AHOR wojewody lubuskiego z dnia 13 grudnia 2017 r., „Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego” 2017, poz. 2700.
• Zarządzenie zastępcze NR NK-I.4131.265.2017. AHOR wojewody lubuskiego z dnia 13 grudnia 2017 r., „Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego” 2017, poz. 2701.
• Zarządzenie zastępcze NR NK-I.4131.266.2017. AHOR wojewody lubuskiego z dnia 13 grudnia 2017 r., „Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego” 2017, poz. 2702.
• Zarządzenie zastępcze NR NK-I.4131.267.2017. AHOR wojewody lubuskiego z dnia 13 grudnia 2017 r., „Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego” 2017, poz. 2703.

Identyfikatory

DOI

10.18290/rh.2019.67.6-10