Zmiany pozycji ekonomicznej miast Europy Środkowo-Wschodniej w przypadku kryzysu dominującego sektora

• Autorzy: Raźniak Piotr , Dorocki Sławomir , Winiarczyk-Raźniak Anna , Płaziak Monika , Szymańska Anna I.

Warianty tytułu

EN

Changes in the Economic Position of Central Eastern European Cities in Case of the Crisis of the Dominating Sector

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wielkie korporacje są ważnym tematem w analizach funkcji kontroli i zarządzania w światowych systemach miast. Jest to jedna z ważnych koncepcji pozwalających zrozumieć rolę miast w procesie globalizacji. Szczególną rolę w procesie kontroli i zarządzania miasta odgrywa lokalizacja siedzib zarządów największych firm. W badaniu opisanym w artykule autorzy analizują zmiany pozycji ekonomicznej dużych miast w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, w których mają siedzibę wielkie korporacje. Starano się określić dynamikę zmian pozycji miasta w przypadku głębokiego kryzysu dominującego sektora w danym ośrodku. Do tego celu utworzono wskaźnik Centrum Ekonomicznego Europy Środkowo-Wschodniej (CEEŚW), który pokazuje potencjał każdego analizowanego miasta oraz jego kompleksowy rozwój lub silną specjalizację. Największą stabilność wielkich korporacji zauważono w Warszawie, Pradze i Budapeszcie. Wpływ na ich lokalizację ma odległość od bardziej rozwiniętych krajów Unii Europejskiej, jak również kwestie historyczno- ekonomiczne związane z wpływem Rosji na ten region oraz konflikty zbrojne, które miały miejsce w krajach byłej Jugosławii.

EN

Large corporations form an important part of the analyses of the control and management functions in the global city systems. It is one of the most important conceptions which allow us to understand the roles of the city in the process of globalization. A particular role in the process of control and management of the city is played by the large corporation’s headquarters localization. In the study presented in the article, the authors analyze the changes of the economic position of cities in central and Eastern Europe having at least one headquarter of large international corporation. The authors try to specify the dynamics of the cities’ position in case of a deep crisis of the dominating sector in each city. In order to achieve this aim, the indicator CEEŚW was constructed, showing the potential of the city, its complex development or its specialization. The largest stability of large corporations is noticed in Warsaw, Prague and Budapest. Their localization is influenced i.a. by the geographical distance to the most developed countries of EU and historical factors including political and economic impact of Russia on the Central and Eastern European region and military conflicts in former Yugoslavia.

RU

При анализе функций контроля и управления в мировых системах городов важной темой являются крупные корпорации. Это одна из важных концепций, позволяющих понять роль городов в процессе глобализации. Особую роль в процессе контроля и управления городом играет местонахождение штаб квартир крупнейших фирм. В своем исследовании авторы анализируют изменения экономической позиции больших городов Центральной и Восточной Европы, в которых имеются штаб квартиры больших корпораций. Авторы предприняли попытку определить динамику изменений позиции города в случае глубокого кризиса доминирующего сектора в данном городе. С этой целью был придуман «показатель Экономического центра Центральной и Восточной Европы», который характеризует потенциал каждого анализируемого города, его комплексное развитие или сильную специализацию. Самая большая стабильность больших корпораций отмечается в Варшаве, Праге и Будапеште. На размещение управленческих центров корпораций влияет несколько факторов: расстояние от более развитых стран Евросоюза, историко‑экономические вопросы, связанные с влиянием России на этот регион, а также вооруженные конфликты, которые происходили в странах бывшей Югославии.

Słowa kluczowe

EN

globalization; corporation; economic crisis; Central and Eastern Europe; headquarters

• Czasopismo: Ekonomista
• Rocznik: 2017
• Numer: 1
• Strony: 67-83

Twórcy

autor

Raźniak Piotr

• Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie

autor

Dorocki Sławomir

• Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie

autor

Winiarczyk-Raźniak Anna

• Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie

autor

Płaziak Monika

• Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie

autor

Szymańska Anna I.

• Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie

Bibliografia

• CEED Report, 2012, Partners or Rivals? Chinese Investments in CEE, http://ceedinstitute.org/report/1650
• Chojnicki Z., Czyż T., Podstawy metodologiczne zastosowania analizy czynnikowej, w: Badanie przestrzennej struktury społeczno-ekonomicznej Polski metodami czynnikowymi, red. Z. Chojnicki, T. Czyż, J. Parysek, W. Ratajczak, Geografia t. 2. PWN, Poznań–Warszawa, s. 7–20.
• Claessens S., van Horen N., Foreign Banks: Trends and Impact, „Journal of Money, Credit and Banking” 2014, nr 46(1), DOI: 10.1111/jmcb.12092
• Confronting Suburbanization: Urban Decentralization in Postsocialist Central and Eastern Europe, red. K. Stanilov, L. Sýkora, Wiley & Sons 2014, DOI: 10.1002/978111829586Deloitte, www.deloitte.com (dostęp: 03.12.2014).
• Dimitrovska Andrews K., Mastering the Post-socialist City: Impacts on Planning the Built Environment, w: Transformation of Cities in Central and Eastern Europe: Towards Globalization, red. F.E.I. Hamilton, K. Dimitrovska Andrews, N. Pichler-Milanović, United Nations University Press, Tokyo–New York–Paris 2005, s. 153–188.
• Dorocki S., Boguś M., Regional Variety of Biotechnology Development in Asia, „Procedia – Social and Behavioral Sciences” 2014, nr 120, DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.02.097
• Dorocki S., Jastrzebski J.P., Boguś M., Biotechnology as an Example of High Technology Development in Small and Medium Towns, w: Small and Medium Towns’ Attractiveness at the Beginning of the 21st Century, red. A. Kwiatek-Soltys, H. Mainet, K. Wiedermann, J.-C. Edouard, CERAMAC 34, Presses Universitaires Blaise Pascal, Clermont-Ferrand 2014, s. 249–266.
• Europe Feels Sting in the Tail of Russia Sanctions, 2014, http://www.reuters.com/article/2014/11/26/us-ukraine-crisis-eu-sanctions-insight-idUSKCN0JA0B620141126 (dostęp: 29.12.2014).
• EU Strengthens Sanctions against Separatists in Eastern Ukraine, 2014, Council of the European Union, http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/EN/foraff/145967.pdf (dostęp: 29.12.2014).
• Froot K.A., Foreign Direct Investment in Eastern Europe: Some Economic Considerations, w: Transition in Eastern Europe, red. O. Blanchard, K. Froot, J. Sachs, t. 2, s. 293–318, University of Chicago Press, Chicago 1994, s. 293–318.
• Gorynia M., Ewolucja pozycji gospodarki polskiej w gospodarce światowej, „Ekonomista” 2012, nr 4.
• Gorynia M., Kowalski T., Globalne i krajowe uwarunkowania funkcjonowania polskich przedsiębiorstw, „Ekonomista” 2008, nr 1.
• Haberly D., Wójcik D., Regional Blocks and Imperial Legacies: Mapping the Global Offshore FDI Network, „Economic Geography” 2015, nr 91(3), DOI: 10.1111/ecge.12078.
• Hamilton I.F.E., The External Forces: Towards Globalization and European Integration, w: Transformation of Cities in Central and Eastern Europe: Towards Globalization, red. F.E.I. Hamilton, K. Dimitrovska-Andrews, N. Pichler-Milanović, United Nations University Press, Tokyo–New York–Paris 2005, s. 79–115.
• Jacoby W., Different Cases, Different Faces: Chinese Investment in Central and Eastern Europe, „Asia Europe Journal” 2014, nr 12, 199–214, DOI:10.1007/s10308–014–0380-z
• Krätke S., How Manufacturing Industries Connect Cities across the World: Extending Research on ‘Multiple Globalizations’, „Global Networks” 2014, nr 14(2), s. 121–147, DOI: 10.1111/glob.12036
• Kurek S., Rachwał T., Wójtowicz M., Industrial and Commercial Suburbanization in Post-socialist City: the Kraków Metropolitan Area (Poland), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, Studia Geographica” 2014, nr 5, s. 55–76.
• Langbein J., European Union Governance towards the Eastern Neigbourhood: Transcending or Redrawing Europe’s East–West Divide?, „Journal of Common Market Studies” 2014, nr 52(1), s. 157–174, DOI: 10.1111/jcms. 12083
• Maćkiewicz A., Ratajczak W., Principal Components Analysis (PCA), „Computers & Geosciences” 1993, nr 19(3), s. 303–342 doi:10.1016/0098–3004(93)90090-R
• Morrison D.F., Multivariate Statistical Methods, McGrawHill, New York 1967.
• Parysek J., Ratajczak W., Analiza składowych głównych, jej korzyści i ograniczenia z punktu widzenia badań geograficznych, w: Możliwości i ograniczenia zastosowania metod badawczych w geografii i gospodarce przestrzennej, red. H. Rogacki, Bogucki Wyd. Nauk., Poznań 2002, 61–73.
• Płaziak M., Szymańska A.I., Construction Sector in the Czech Republic and Poland: Focus on the Housing Segment in Selected Regions, „Entrepreneurial Business and Economics Review” 2014, nr 2(2), s. 47–63.
• Poland and Czech dominate CEE Investment, 2014, Resource Ingatlan Infó, http://www.resourceinfo.hu/en/cikk/iroda/28775.html (dostęp: 29.12.2014).
• Raźniak P., Nowotnik D., Pozycja gospodarcza miast Europy Środkowo-Wschodniej na tle świata, „Ekonomia Międzynarodowa” 2015, nr 9, s. 23–39.
• Raźniak P.,Winiarczyk-Raźniak A., Did the 2008 Global Economic Crisis affect Large Firms in Europe? „Acta Geographica Slovenica” 2015, nr 55(1), s. 127–139.
• Raźniak P., Winiarczyk-Raźniak A., Influence of the Societal Security Level on Population Migrations in Poland, „Procedia – Social and Behavioral Sciences” 2014, nr 120, s. 2–12, doi: 10.1016/j.sbspro.2014.02.075
• Raźniak P., Winiarczyk-Raźniak A., Sytuacja finansowa korporacji europejskich w dobie kryzysu, „Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego” 2014, nr 27, s. 99–117.
• Russian Sanctions ‘de facto against European business’, http://rt.com/business/189648-sanctions-russia-de-facto-alstrom/ (dostęp: 29.12.2014).
• Stanilov K., Sýkora L., Confronting Suburbanization: Urban Decentralization in Postsocialist Central and Eastern Europe, Willey & Sons, Chichester 2014, DOI: 10.1002/978111829586
• Taylor P.J., Csomós G., Cities as Control and Command Centres: Analysis and Interpretation, „Cities” 2012, nr 29(6), 408–411.
• Transformation of Cities in Central and Eastern Europe: Towards Globalization, red. F.E.I.
• Hamilton, K. Dimitrovska Andrews, N. Pichler-Milanović, United Nations University Press, Tokyo–New York–Paris 2005.
• Tsenkova S., Managing Change: the Comeback of Post-socialist Cities, „Urban Research & Practice” 2008, nr 3(1).
• World Development Report 2009: Reshaping Economic Geography, World Bank, Washington 2009.
• Wójtowicz M., Dorocki S., Regional Differences in the Development of the Biotechnology Industry in Latin America, with Particular Emphasis on Brazil and Mexico, w: Environmental and Socio-economic Transformations in Developing Areas as the Effect of Globalization, red. M. Wójtowicz, A. Winiarczyk-Raźniak, Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków 2014, s. 111–135.