The attempt to introduce specialist military training in Vilnius in the last years of the 18th century

• Autorzy: PIŁATOWICZ Józef , ROGUSKI Rafał
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The beginnings of a stable system of technical troops in the Polish-Lithuanian Commonwealth date back to the second half of the 18th century, and the key role in this process was played by the artillery general Alois Friedrich von Brühl. The first specialist technical schools were established in Warsaw and Vilnius. General Brühl gathered a team of eminent specialists, thus guaranteeing the highest professional standard of the future graduates. The Aim of the Article is to present attempts at introducing specialist military education in Vilnius in the last years of the 18th century.

Słowa kluczowe

EN

History; Vilnius; Artillery School; School of Military Engineering; technical schools

• Wydawca: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
• Czasopismo: Historia i Świat
• Rocznik: 2021
• Tom: 10
• Strony: 269-282

Daty

wydano

2021-09-08

Twórcy

autor

PIŁATOWICZ Józef

• Siedlce University, Poland,

autor

ROGUSKI Rafał

• Siedlce University, Poland,

Bibliografia

• Etat woyska obojga narodow. Octobris 1789, in Prawa, konstytucye y przywileie Królestwa Polskiego, Wielkiego Xięstwa Litewskiego y wszystkich prowincyi należących na walnych seymiech koronnych od Seymu Wiślickiego roku pańskiego 1347 aż do ostatniego Seymu uchwalone. Volumina Legum, VOL. IX, Kraków: Akademia Umiejętności, 1889, p. 130.
• ‘Officerowie awansowani na szarże i rangi aktualne w Woysku W. X. Lit. od początku roku 1792’, Gazeta Narodowa y Obca, 1792, No. XIII (of 15th February), p. 74.
• ‘Ustęp z dziejów narodowych. Przez naocznego świadka, porucznika z 1812 z gwardii narodowej batalionu Igo, kompanii 1ej grenadierów’, Ruch Literacki [Lviv] 1876, No. 23, pp. 367-369, No. 24, pp. 384-386, No. 25, pp. 399-400.
• BUNIEWICZÓWNA, J. (1937) ‘Fryderyk Wilhelm Cronemann generał major artylerii Wielkiego Księstwa Litewskiego (1739-1799)’, Przegląd Artyleryjski 3: 307-341.
• BUNIEWICZÓWNA, J. (1938) ‘Jasiński Jakub (1739-1799)’, Polski Słownik Biograficzny 4: 106.
• DUDZIAK, J. (2010) Alojzy Fryderyk von Brühl (1739-1793). Zielona Góra: Drukarnia Braci Dadyńskich.
• GDAŃSKI, J., MACHYNIA, M. (2003) Oficerowie Rzeczypospolitej Obojga Narodów 1777-1794. Spisy. VOL. I. Oficerowie Wojska Koronnego. Part 4. Formacje Targowicy. Szkolnictwo wojskowe. Varia, uzupełnienia. Kraków: Księgarnia Akademicka.
• GIERGIELEWICZ, J. (1929a) ‘Szkoły korpusów inżynierów i rozwój literatury wojskowo-technicznej w epoce Stanisława Augusta’, in Księga pamiątkowa ku uczczeniu dwudziestopięcioletniej działalności naukowej prof. Marcelego Handelsmana wydana staraniem uczniów. Warszawa: Druk. Wł. Łazarskiego, 125-138.
• GIERGIELEWICZ, J. (1929b) ‘Wyszkolenie korpusów inżynierów i wojskowa literatura techniczna w epoce Stanisława Augusta’, Przegląd Wojskowo-Techniczny 5.3: 169-170 (435-436 double pagination).
• GIERGIELEWICZ, J. (1930) ‘Przyczynki i materiały do dziejów kartografii wojskowej w epoce stanisławowskiej’, Wiadomości Służby Geograficznej 2: 141-151.
• GIERGIELEWICZ, J. (1933) Zarys historii korpusów inżynierii w epoce Stanisława Augusta. Warsaw: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy.
• GIERGIELEWICZ, J. (1939) Wybitni polscy inżynierowie wojskowi. Warsaw: Główna Księgarnia Wojskowa.
• HERBST, S., LIBERA, Z. (1964) ‘Jasiński Jakub (1761-1794)’, Polski Słownik Biograficzny 11: 42-45.
• HNIŁKO, A. (1926) ‘Generał Alojzy Fryderyk Brühl jako wychowawca żołnierza polskiego’, Bellona 23.1: 201-214.
• JAKLEWICZ, J. (1930) ‘Zarys historii szkół artyleryjskich w dawnej Polsce’, Przegląd Artyleryjski 2: 100-101.
• KĄDZIELA, Ł. (1992) ‘Sapieha Franciszek (1772-1829)’, Polski Słownik Biograficzny 34: 605-611.
• KĄDZIELA, Ł.(1994) ‘Sapieha Kazimierz Nestor (1757-1798)’, Polski Słownik Biograficzny 35: 52-67.
• KALINKA, W. (1991) Sejm Czteroletni, Vol. 1, Warsaw: Oficyna Wydawnicza Volumen (reprint 1895).
• KNOT, A. (1938) Dzieje szkolnictwa wojskowego w Polsce. Lviv: Wydawnictwo Książek Szkolnych.
• KORZON, T. (1886) Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta (1764-1794), T. IV, Part II,. Cracow: Akad. Umiejętności.
• LEVITTOUX, J. (1924) ‘Generał Jakób Jasiński’, Saper i Inżynier Wojskowy 7: 7-15.
• LEVITTOUX, J. (1923) ‘Wojskowe szkoły techniczne w dawnej Polsce’, Saper i Inżynier Wojskowy 6: 219-224.
• LIEBFELD, A. (1964) ‘Generał Michał Sokolnicki inżynier wodny’, Wynalazczość i Racjonalizacja 3: 22-24.
• ŁOŚ, R. (2001) Z dziejów i kart chwały artylerii polskiej. Warsaw: Bellona.
• MACHYNIA, M., RAKUTIS, V., SRZEDNICKI, C. (1999) Oficerowie wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego 1777-1794. Spisy. Sztab, kawaleria, artyleria, wojska inżynierskie i piechota. Kraków: Księgarnia Akademicka. Wydawnictwo Naukowe.
• MACHYNIA, M. (2002) ‘Spensberger (Spensberger-Wiarogórski) Mikołaj h. własnego’, Polski Słownik Biograficzny 41: 70.
• MOŚCICKI, H. (1911) Dzieje porozbiorowe Litwy i Rusi. Wilno: Gebethner i Wolff.
• MOŚCICKI, H. (1917) Generał Jasiński i powstanie kościuszkowskie. Warszawa: Gebethner i Wolff.
• MOŚCICKI, H. (1948) Jakub Jasiński. Kraków: Wydawnictwo M. Kot.
• NOWAK, M., WIMMER, J. (1981) Historia oręża polskiego 963-1795. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• PIŁATOWICZ, J. (2015) ‘Szkolnictwo wojskowe I Rzeczypospolitej’, in 250. rocznica powołania Szkoły Rycerskiej, eds. W. WŁODARKIEWICZ, Warsaw: Wojskowa Akademia Techniczna, 107-130.
• PIŁATOWICZ, J. (2018) Szkolnictwo wojskowe na ziemiach polskich do 1795 roku. Siedlce: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego.
• PUCHOWSKI, K. (2004) ‘Collegium Nobilium Stanisława Konarskiego a elitarne instytucje wychowawcze zakonów nauczających w Europie, Wiek Oświecenia 20, 11-70.
• PUCHOWSKI, K. (2007) Jezuickie kolegia szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Gdańsk: Uniwersytet Gdański.
• RYŚ, J. (2004) ‘Zobowiązania oświatowe królów elekcyjnych (w świetle pactarum conventorum)’, in Historia. Społeczeństwo. Wychowanie. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Józefowi Miąso, ed. K. BARTNICKA. Pułtusk-Warsaw: Wyższa Szkoła Humanistyczna, 483-491.
• SOKOLNICKI, M. (1912) Generał Michał Sokolnicki 1760-1815. Warsaw: Druk W.L.Anczyca i Spółki.
• TOMCZAK, E., WYSZYŃSKI, K., PONICHTERA, H. (1992) Oficerska Szkoła Artylerii w Toruniu 1923-1992 : zarys dziejów – tradycje, historia, współczesność. Toruń: Oficyna Wydawnicza "Troja".
• WALTER-JANKE, Z. (1999) Artyleria Koronna w obronie niepodległości Polski 1792-1794. Lublin: TN KUL.
• ZACHMACZ, Z. (1995) Jakub Jasiński. Generał i poeta. Warsaw: Instytut Badań Literackich PAN.
• ŻYTKOWICZ, L. (1938) ‘From Jasiński’s relations with the Targowica Confederation’, Vilnius Ateneum 1: 170-182.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.34739/his.2021.10.12