Praktyka oparta na dowodach w postępowaniu logopedycznym

• Autorzy: Krzeszewska Paulina

Warianty tytułu

EN

Evidence-Based Practice (EBP) in Speech-Language Therapy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praktyka oparta na dowodach (ang. evidence-based practice – EBP) winna ze sobą łączyć: kompetencje kliniczne, dane z badań naukowych oraz preferencje osoby obejmowanej terapią. W toku postępowania terapeutycznego, po wnikliwym zbadaniu pacjenta, uwzględnia ona następujące kroki, nazwane w artykule formułą „5Z”: zadać pytanie kliniczne, zdobyć dowody naukowe, zaopiniować zgromadzone dowody, zastosować wnioski do terapii i zweryfikować wdrożoną na podstawie dowodów strategię. Celem artykułu jest opisanie idei praktyki opartej na dowodach naukowych w logopedii oraz jej mocnych i słabych stron w konfrontacji z rzeczywistością. Przedstawiono znaczenie kluczowych elementów, na które składa się charakteryzowany paradygmat, hierarchię dowodów naukowych, źródła wyników wiarygodnych badań istotnych dla logopedii, jak również etapy postępowania logopedycznego według kryteriów EBP. Zgromadzone wnioski do działań praktyków i badaczy mogą stanowić przyczynek do rozwijania praktyki opartej na dowodach w polskiej logopedii.

EN

Evidence-based practice (EBP) is supposed to integrate: Clinical Expertise, External Clinical Evidence and Patient Preferences. In the process of speech-language therapy after precise clinical assessment it refers to following steps, named in literature ‘5A’ formula: ask clinical question, acquire evidences, appraise the evidences, apply the strategy based on gathered evidenced, assess results from the incorporated strategy. The aim of the article is to describe the idea of evidence-based practice in speech-language pathology and its strengths and weaknesses in confrontation with reality. There have been essential elements of EBP presented, as well as hierarchy of evidence, sources of evidence-based publications which are important for speech-language pathology, and speechlanguage therapy steps according to EBP criteria. Conclusions for clinicians and researchers may contribute to development of evidence-based practice in Polish speech-language pathology.

Słowa kluczowe

PL

praktyka oparta na dowodach; terapia logopedyczna; postępowanie logopedyczne

EN

evidence-based practice; speech-language therapy; speech-language pathology

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Czasopismo: Logopedia
• Rocznik: 2020
• Tom: 49
• Numer: 2
• Strony: 233-248

Daty

wydano

2021-06-02

Twórcy

autor

Krzeszewska Paulina

• Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Humanistyczny

Bibliografia

• Dodd B., 2007, Evidence-Based Practice and Speech-Language Pathology: Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats, „Folia Phoniatrica et Logopedia”, 59, s. 118–129.
• Eddy D.M., 1990, Practice policies: Where do they come from?, JAM, 263, s. 1265–1272.
• Gajewski P., Jaeschke R., Mrukowicz J., 2003, Evidence based medicine (EBM) współczesną sztuką lekarską: cele Polskiego Instytutu Evidence Based Medicine, „Medycyna Praktyczna – Ginekologia i położnictwo”, 3, s. 31–34.
• Greenhalgh T., 2010, How to read a paper – the basics of evidence-based medicine, WILEY-BLACKELL & BMJ Books.
• Jaeschke R., Cook D., Guyatt G., 1999, Evidence based medicine (EBM) – czyli praktyka medyczna oparta na wiarygodnych i aktualnych publikacjach (POWAP), Kraków.
• Langdon H.W., Tsai P.T., Węsierska K., 2015, Evidence-Based Practice in Stuttering: Views from American and Polish Clinical Perspectives, „Forum Logopedyczne”, 23, s. 8–16.
• Masic I., Miokovic M., Muhamedagic B., 2008, Evidence Based Medicine, „New Approaches and Challenges”, 16(4), s. 219–225.
• Olswang, L., Bain, B., 1994, Data collection: Monitoring children’s treatment progress, „American Journal of Speech-Language Pathology”, 3(3), s. 55–65.
• Ostapiuk B., Pluta-Wojciechowska D., Grabias S., Woźniak T., 2018, Dyskusja po dyskusji na konferencji w Chorzowie, czyli o niektórych problemach logopedii w Polsce, „Logopedia”, 47(1), s. 369–398.
• Pluta-Wojciechowska D., 2019, Efektywność terapii dyslalii. Logopedyczno-lingwistyczna analiza wyników badań, Katowice.
• Roulstone S., 2011, Evidence, expertise, and patient preference in speech-language pathology, „International Journal of Speech-Language Pathology”, 13(1), s. 43–48.
• Sackett D., Rosenberg W.M., Gray J.A., Haynes R.B., Richardson W.S., 1996, Evidence based medicine: What it is and what it isn’t, BMJ, 312, s. 71–2.
• Sackett D., Richardson W., Rosenberg W., Haynes R., 1997, Evidence Based Medicine, London.
• Woźniak T., 2017, Między dowodami a mitami. Zasady Evidence Based Practice w diagnozie i terapii osób jąkających się, [w:] Neuropsychologia, neurologopedia i neurolingwistyka in honorem Maria Pąchalska, red. G. Jastrzębowska, J. Góral-Półrola, A. Kozołub, Opole.
• Woźniak T., 2018, Zaburzenia płynności mowy – stan badań i praktyki logopedycznej na początku XXI wieku, „Logopedia”, 47–2, s. 141–156.
• American Speech-Language-Hearing Association, 2004, Evidence-based practice in communication disorders: an introduction [Technical Report], www.asha.org/policy.
• American Speech-Language-Hearing Association, 2005, Evidence-based practice in communication disorders [Position Statement], www.asha.org/policy.
• Higginbotham J., Satchidanand A., 2019, From triangle to diamond: Recognizing and using data to inform our evidence-based practice. Academics and Research in Context. https://academy.pubs.asha.org/2019/04/from-triangle-to-diamond-recognizing-and-using-data-to-inform-ourevidence-based-practice/.
• Polski Instytut Evidence-Based Medicine – http://ebm.org.pl/show.php?aid=15739.
• Słownik języka polskiego PWN – https://sjp.pwn.pl/

Identyfikatory

DOI

10.24335/2m31-jr84