Einige Bemerkungen zur dreisprachigen Erziehung (Polnisch-Esperanto-Deutsch) meiner Kinder

• Autorzy: Alicja Sakaguchi

Warianty tytułu

PL

Kilka uwag dotyczących trzyjęzycznego rozwoju (polski–esperanto–niemiecki) moich dzieci

EN

Some remarks concerning the trilingual (Polish-Esperanto-German) development of my children

• Języki publikacji: DE

Abstrakty

PL

Artykuł zawiera kilka uwag dotyczących trzyjęzycznego rozwoju dwójki moich dzieci. Badania nad rozwojem językowym dzieci i bilingwizmem znamy głównie z języków historyczno-naturalnych. Języki międzynarodowe skonstruowane, takie jak esperanto, prawie nie były do tej pory brane pod uwagę w badaniach dotyczących akwizycji języka. Uwzględnienie esperanta w tego rodzaju rozważaniach daje ciekawe wglądy i rozpoznania. Interferencje i inne osobliwości językowe we wcześniejszym okresie akwizycji języków zilustrowane zostały przykładami zebranymi przez autorkę artykułu. Przykłady dotyczą pisowni, słownictwa, morfologii, składni oraz semantyki.

DE

Der Beitrag beinhaltet einige Bemerkungen über die dreisprachige Entwicklung meiner beiden Kinder. Untersuchungen über die kindliche Sprachentwicklung und Bilingualismus kennen wir hauptsächlich aus den historisch-natürlichen Sprachen. Plansprachen, wie Esperanto, wurden jedoch im Hinblick auf kindlichen Spracherwerb bisher kaum berücksichtigt. So lässt die Einbeziehung des Esperanto in derartige Betrachtungen eine Reihe interessanter Ergebnisse und Denkanstöße erwarten. Interferenzen und andere Eigentümlichkeiten des Polnischen, Deutschen und Esperanto in den früheren Phasen des kindlichen Spracherwerbs werden anhand der von der Autorin gesammelten Beispiele illustriert. Die Beispiele betreffen die Aussprache, Morphologie, Syntax und Semantik.

EN

The article contains some remarks concerning the trilingual development of my two children. Research on children’s language development and bilingualism has been known mainly in historic natural languages studies. So far, international auxiliary languages like Esperanto have been hardly considered so far in the research on language acquisition. Including Esperanto in such considerations yields valuable insight and findings. Interference and other peculiarities of Polish, German and Esperanto in the earlier period of language acquisition are illustrated with the aid of examples collected by the author of this article. Examples are related to spelling, vocabulary, morphology, syntax and semantics.

Słowa kluczowe

PL

rozwój językowy dzieci; akwizycja języka; bilingwizm; esperanto

EN

children’s language development; language acquisition; bilingualism; Esperanto

DE

kindliche Sprachentwicklung; Spracherwerb; Bilingualismus; Esperanto

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Czasopismo: Colloquia Germanica Stetinensia
• Rocznik: 2017
• Numer: 26
• Strony: 255-269

Twórcy

autor

Alicja Sakaguchi

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Ammon, Ulrich. Die internationale Stellung der deutschen Sprache. Berlin, New York: Walter de Gruyter, 1991.
• Blanke, Detlev. “Vom Entwurf zur Sprache”. Interface. Tijdschrift voor Toegepaste Linguistiek 15/1 (2000): 37–89.
• Blocher, Eduard. “Zweisprachigkeit: Vorteile und Nachteile”. In: Bilinguale und multikulturelle Erziehung, edited by James Swift, 17–25. Würzburg: Königshausen & Neumann, 1982.
• Brennan, Anna. “Teaching a trilingual child to read”. The Bilingual Family Newsletter (Clevedon) 4 (1987) 3: 2–4.
• Cirkulaĵo por esperantlingvaj paroj kaj familioj. (Zagarolo, Italujo/Italy) (1991, 1994). N-ro 14-15, septembro 1991; n-ro 22, januaro 1994.
• Denaskaj Esperanto-parolantoj. Accessed 27.08.2017. https://eo.wikipedia.org/wiki/Denaskaj_Esperanto-parolantoj.
• Glück, Helmut. Metzler Lexikon Sprache. Stuttgart, Weimar: J. B. Metzler Verlag, 1993.
• Golden, Bernard. “Esplorado pri familia uzado de Esperanto”. Cirkulaĵo por esperantlingvaj paroj kaj familioj 28 (1996): 6.
• Jaeger, Christoph. Probleme der syntaktischen Kongruenz: Theorie und Normvergleich im Deutschen. Tübingen: Max Niemeyer Verlag, 1992.
• Keller, Jörg, Helen Leuninger. Grammatische Strukturen – Kognitive Prozesse. Ein Arbeitsbuch. Tübingen: Gunter Narr Verlag, 1993.
• Komorowska, Hanna. Nauczanie gramatyki języka obcego a interferencja. Warszawa: Wydawnictwa szkolne i pedagogiczne, 1980.
• Laskowski, Roman. Polnische Grammatik. Translated by Werner Paschek. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1979.
• Lindstedt, Jouko (ed.). Hejma vortaro. Vortareto de hejmaĵoj en Esperanto Rotterdam: UEA, 1999.
• Mayerthaler, Willi. Morphologische Natürlichkeit. Wiesbaden: Athenaion, 1981.
• Sakaguchi, Alicja. “Die Dichotomie ‘künstlich’ vs. ‘natürlich’ und das historische Phänomen einer funktionierenden Plansprache”. Language Problems & Language Planning 20/1 (1996): 18–38.
• Sakaguchi, Alicja. “Einige Bemerkungen zur dreisprachigen Erziehung meiner Kinder (Polnisch-Esperanto-Deutsch)”. In: Lesław Cirko, Martin Grimberg (eds.). Phänomene im syntaktisch-semantischen Grenzbereich. Materialien der internationalen Linguistenkonferenz Karpacz 27.-29.09.2004, 133–145. Dresden: Neisse Verlag, 2006. Polish: Kilka uwag dotyczących trzyjęzycznego rozwoju (polski-esperanto-niemiecki) moich dzieci. Neofilolog. Czasopismo Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego 30 (2007): 25–33.
• Saunders, George. “La dulingvismo kaj Esperanto”. The Bilingual Family Newsletter (Clevedon, England) 4 (1987) 3: 1–2. (http://www.multilingualmatters.co.uk/pdf/bilingual_family/BFN%2004-3.pdf)
• Sawicka, Karolina. “Im wcześniej dziecko pozna drugi język, tym sprawniejszy będzie w przyszłości jego mózg”. Przekrój (Kraków) 28/3081 (2004): 60.
• Saunders, George. Bilingual children: from birth to teens. Clevedon, Phil.: Multilingual Matters, 1988.
• Wacha, Balázs. “Pri dulingvaj infanoj”. In: Kontribuo al lingvaj teorio kaj praktiko. IV. Kolekto de prelegoj de Nitra 1986-06-13, edited by Stanislav Košecky. Poprad: Slovaka Esperanto-Asocio, 1986.
• Wells, John Christopher. Linguistische Aspekte der Plansprache Esperanto. Saarbrücken: CED, 1987. Esperanto: Lingvistikaj aspektoj de Esperanto. Rotterdam: UEA, 1978.
• Wurzel, Wolfgang Ulrich. Flexionsmorphologie und Natürlichkeit. Ein Beitrag zur morphologischen Theoriebildung. Berlin: Akademie-Verlag, 1984.
• Wurzel, Wolfgang Ulrich. “The structuralist heritage in natural morphology”. In: Prospects for a new structuralism, edited by Hans-Heinrich Lieb, 225–241. Amsterdam, Philadelphia: Benjamins, 1992 (= Amsterdam Studies in the Theory and History of Linguistic Science 96).
• Zajdman, Jefim. “La unua geedziĝo inter diversnaciaj esperantistoj okazis antaŭ 105 jaroj”. Familia Esperanto, Neregula cirkulaĵo de Rondo Familia. [Roterdamo]: Rondo Familia de UEA, n-ro 11, 1/2004: 6.