Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2014 | 23 | 321-343
Tytuł artykułu

Kulturelle Inhalte im Kulinarischen in der polnisch-deutschen translatorischen Praxis

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma
Warianty tytułu
EN
Cultural content in culinary names within Polish and German translation practice
PL
Treści kulturowe w słownictwie kulinarnym w polsko-niemieckiej praktyce tłumaczeniowej
Języki publikacji
DE
Abstrakty
DE
Es werden polnische Speisenamen und ihre Übersetzungsmöglichkeiten im Deutschen präsentiert. Die Autorinnen weisen auf die Rolle der kulturellen Kompetenz bei der Übersetzung der Realienbezeichnungen.
EN
This text presents a translation analysis of the so called „realia”, which are part of culinary names rendered from Polish into German. The basis consists of the Polish culinary names which can be found on genuine menus and their translation found on Internet websites. The renditions proposed on the menus are compared with their equivalents provided in bilingual dictionaries. The point of departure for the analysis is Koller (2004). Due to the great diversity of strategies applied in the translation of culinary names, it is possible to indicate those which ought to be utilized in the translation of realia. The conducted analysis highlights the vital aspects and role of cultural competence in translation and translator education.
PL
W tekście prezentujemy analizę tłumaczeń tzw. „realiów” będących elementem nazw kulinarnych z języka polskiego na język niemiecki. Podstawę analizy stanowią polskie nazwy potraw pochodzące z autentycznych kart dań oraz tłumaczeń zawartych na stronach internetowych. Zaproponowane w kartach dań tłumaczenia są konfrontowane z ekwiwalentami podanymi w opracowaniach leksykograficznych. Punkt wyjścia do analizy strategii stanowi opracowanie Koller’a (2004). Ze względu na różnorodność strategii zastosowanych w tłumaczeniu możliwe jest wskazanie na te strategie, które w przypadku tłumaczenia realiów powinny znaleźć swoje zastosowanie. Przeprowadzona analiza wskazuje na istotne aspekty i rolę kompetencji kulturowej w tłumaczeniu oraz kształceniu tłumaczy.
Rocznik
Numer
23
Strony
321-343
Opis fizyczny
Twórcy
  • Uniwersytet Wrocławski
  • Uniwersytet Wrocławski
Bibliografia
  • Quellen
  • DUCH, Karol (2003): Leksykon sztuki kulinarnej. Międzynarodowa kuchnia hotelowa i restauracyjna. Kraków.
  • PIPREK, Jan/ IPPOLDT, Juliusz (1986a): Wielki słownik polsko-niemiecki. Bd. 1. Warszawa.
  • PIPREK, Jan/ IPPOLDT, Juliusz (1986b): Wielki słownik polsko-niemiecki. Bd. 2. Warszawa.
  • PONS (2008): Wielki słownik polsko-niemiecki. Poznań.
  • PWN (2008): Wielki słownik polsko-niemiecki. Warszawa.
  • ROMANOWSKA, Maria (2006): Słownik sztuki kulinarnej. Warszawa.
  • Internetquellen
  • http://de.nakuncu.pl/ik751_suppen.htm
  • http://hotelkrolewski.pl/wp-content/themes/hotelkrolewski/files/Menu_Restauracji_STARY_SPICHLERZ.pdf
  • http://www.chata-mysliwska.pl/de/menu.html
  • http://restauracjakogucik.pl/de/menu_de.html
  • http://www.zajazdeuropa.com/de/restaurant.html
  • http://www.polish-online.com/polen/osterrezepte/rote-beete-mit-meerrettich.php
  • http://restaurant-copernicus.tbis.info/?Speisekarte:Polnische_Spezialit%26auml%3Bten
  • http://www.kopernikus-goettingen.de/angebot.html
  • http://www.urbia.de/club/Polnische+Mamas/forum/thread/31441
  • http://www.schombrina.ch/2013_02_01_archive.html
  • http://de.wikipedia.org/wiki/Polnische_K%C3%BCche
  • http://smiarowski.de/imibiss/
  • http://www.sueddeutsche.de/reisefuehrer/polen/essentrinken
  • http://www.chefkoch.de/rs/s0/osteurop%E4ische+k%FCche/Rezepte.html
  • http://blog.sprachenzentrum.hu-berlin.de/2009/12/16/weihnachten-in-polen-weihnachtsmenues/
  • http://www.hoteltwardowski.pl/fr/core/generic.php?_PageID=31282
  • Sekundärliteratur
  • BARLÖSIUS, Eva/NAUMANN, Gerhard/TEUTEBERG, Hans Jürgen (1997): Leitgedanken über die Zusammenhänge von Identität und kulinarischer Kultur im Europa der Regionen. In: TEUTEBERG/NEUMANN/ WIERLACHER/ BARLÖSIUS (Hg.), 13-23.
  • BAUMANN, Klaus-Dieter (2004): Die Integrativität translatorischer Kompetenz. In: FLEISCHMANN/SCHMITT/WOTJAK (Hg.), 25-42.
  • BEST, Joanna (2002): Die Bedeutung der grundsprachlichen Kompetenz in der Übersetzer- und Dolmetscherausbildung. In: BEST/KALINA (Hg.), 125-133.
  • BEST, Joanna/ KALINA, Sylvia (Hg.)(2002): Übersetzen und Dolmetschen. Eine Orientierungshilfe. Tübingen, Basel.
  • CHOJNOWSKI, Przemysław (2001): Kulturen im Spiegel der Lexikographie. Polnisch-deutsche Wörterbücher als Hilfsmittel bei der Übersetzung kultureller Schlüsselwörter. In: Ch. SCHATTE (Hg.): Linguistische und didaktische Probleme der Translatorik. Poznań, 21-38.
  • DĄBROWSKA, Anna (1998): O językowym zachowaniu się przy stole. Dlaczego upiększamy nazwy potraw? In: P. KOWALSKI (Hg.): Oczywisty urok biesiadowania. Wrocław 248-253.
  • FEYRER, Cornelia (2009): Kultur und Kulinaria im Transfer: Von der Alchemie des Kochens zur Synergie kulinarischer Kultureme in der Translation. In: LAVRIC/ KONZETT (Hg.), 389-404.
  • FINK, Michael (2010): Waren- und Produktnamen als besondere Namenkategorie. Exemplifiziert an den Namen der IKEA-Produkte. Hamburg.
  • FLEISCHMANN, Eberhard (2004): Zum Begriff der translatorischen Kulturkompetenz und dem Problem ihrer Vermittlung. In: FLEISCHMANN/ SCHMITT/ WOTJAK, 323-341.
  • FLEISCHMANN, Eberhard/ SCHMITT, Peter A./ WOTJAK, Gerd (Hg.) (2004): Translationskompetenz. Tübingen.
  • GRUCZA, Franciszek (1985): Lingwistyka, lingwistyka stosowana, glottodydaktyka, translatoryka. In: F. GRUCZA (Hg.): Lingwistyka, glottodydaktyka, translatoryka. Warszawa, 19-44.
  • GRUCZA, Franciszek (1998): Wyodrębnianie się, stan aktualny i perpektywy świata translacji oraz translatoryki. In: Lingua legis 6, 2-12.
  • GRUCZA, Sambor (2004): Dydaktyka translacji. Terminologiczna preparacja dydaktycznych tekstów specjalistycznych. In: J. LEWANDOWSKI (Hg.): Języki Specjalistyczne 4. Leksykografia terminologiczna - teoria i praktyka. Warszawa, 243-267.
  • HEJWOWSKI, Krzysztof (2006): Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa.
  • HOLZER, Peter J. (2009): Pragmatische und kulturpaarspezifische Aspekte der Übersetzung von landestypischen Kulinaria. In: LAVRIC/ KONZETT, 377-387.
  • JAATH, Kristine (2010): Reise Know-How Polen – Masuren, Ermland, Danziger Bucht: Reiseführer für individuelles Entdecken. Bielefeld.
  • KAŁASZNIK, Marcelina (2013a): Die strukturelle Analyse von deutschen Bezeichnungen für Eisdesserts. In: E. KNIPF-KOMLÓSI, P. ÖHL, A. PÉTERI, R. V. RADA (Hg.): Dynamik der Sprache(n) und der Disziplinen. 21. Internationale Linguistiktage der Gesellschaft für Sprache und Sprachen in Budapest. Budapest, 403-409.
  • KAŁASZNIK, Marcelina (2013b): Typologie der adnominalen Attribute im Kulinarischen. In: I. BARTOSZEWICZ, J. SZCZĘK, TWOREK, A. (Hg.): Im Anfang war das Wort I (= Linguistische Treffen in Wrocław vol. 9). Wrocław, Dresden, 115-121
  • KAŁASZNIK, Marcelina (2013c): Valenz im nominalen Bereich (am Beispiel der Bezeichnungen Eisdesserts in Form von Komposita. In: P. ĎURČO et al. (Hg.): Valenz und Kookkurrenz. Berlin, Münster, 27-40.
  • KAŁASZNIK, Marcelina/ SZCZĘK, Joanna (2012): Wie macht man einen Namen in der Kochkunst? – Zur Analyse der Nominationsprozesse im Kulinarischen (am Beispiel der deutschen Bezeichnungen für Eisdesserts). In: Zbornik za jezike i književnosti filozofskogo fakulteta u Novom Sadu 2, 139-156.
  • SZCZĘK, Joanna/ KAŁASZNIK, Marcelina (2013a): Bilder auf dem Teller – Bilder im Kopf? Über den Beitrag der Kulinaristik zur Stereotypenforschung. In: Studia Lingustica 32, 189-204.
  • KAŁASZNIK, Marcelina/ SZCZĘK, Joanna (2013b): Die Kunst der richtigen Komposition – Zur Analyse der Bezeichnungen für Eisdesserts. In: Studia Germanica Gedanensia 29, 98-109.
  • KAŁASZNIK, Marcelina/ SZCZĘK, Joanna: Manifestation von Emotionen in der kulinarischen Welt (im Druck a).
  • KAŁASZNIK, Marcelina/ SZCZĘK, Joanna: ,Utracone w tłumaczeniu‛ – o problemach z tłumaczeniem nazw potraw z języka polskiego na język niemiecki. In: Rocznik Przekładoznawczy (im Druck b).
  • KĄTNY, Andrzej (2007): Zu den deutschen Entlehnungen in der kulinarischen Lexik des Polnischen. In: F. GRUCZA et al. (Hg.): Germanistische Wahrnehmungen der Multimedialität, Multilingualität und Multikulturalität. Materialien der Jahrestagung der VGP in Opole. Warszawa, 235-244.
  • KOHRS, Jurgita (2008): Litauische Realien auf deutschsprachigen Internetseiten über Litauen. In: Sociolingvistika 12, 57-65.
  • KOLLER, Werner (2004): Einführung in die Übersetzungswissenschaft. Wiesbaden.
  • KRZYŻANOWSKA, Joanna (2013): Probleme mit Übersetzung von Speisekarten der Breslauer Restaurants. Magisterarbeit (Masch.). Wrocław.
  • KUPSCH-LOSEREIT, Sigrid (1999): Die kulturelle Kompetenz des Translators. http://www.fask.uni-mainz.de/user/kupsch/kulturkompetenz.html [Zugriff am 11.05.07].
  • LAVRIC, Eva/ KONZETT, Carmen (Hg.) (2009): Food and Language. Sprache und Essen (=Innsbrucker Beiträge zu Sprache, Kultur und Translation). Bd. 2. Frankfurt a. Main.
  • LEPENIES, Wolf (1997): Die Übersetzbarkeit der Kulturen. Ein europäisches Problem, eine Chance für Europa. In: A. HAVERKAMP (Hg.): Die Sprache der anderen. Übersetzungspolitik zwischen den Kulturen. Frankfurt a. Main, 95-117.
  • LEUBE, Karen (2002): Die Rolle der Fremdsprachenkompetenz in der Übersetzer- und Dolmetscherausbildung. In: BEST/ KALINA, 135-147.
  • LIPIŃSKI, Krzysztof (2000): Vademecum tłumacza. Kraków.
  • LÖWE, Barbara (2002): Translatorische Kulturkompetenz. Inhalte – Erwerb – Besonderheiten. In: BEST/ KALINA,148-161.
  • MAŁGORZEWICZ, Anna (2012). Die Kompetenzen des Translators aus kognitiver und translationsdidaktischer Sicht. Wrocław.
  • MANNOVÁ, Elena (2007): Stereotypen auf dem Teller. Eine Analyse der Speisenamen in slowakischen Kochbüchern im 20. Jahrhundert. In: H. H. HAHN, E. MANNOVÁ (Hg.): Nationale Wahrnehmung und ihre Stereotypisierung. Beiträge zur Historischen Stereotypenforschung. Frankfurt a. Main etc., 39-58.
  • MÜLLER-BOLLHAGEN, Elgin (1985): Überraschungsfrikadelle mit Chicoréegemüse und
  • Folienkartoffel. Zur Frage „Usuelle oder nichtusuelle Wortbildung?“ Untersucht an Substantivkomposita in Kochrezepten. In: E. KOLLER, Erwin, H. MOSER (Hg.): Studien zur Deutschen Grammatik. Johannes Erben zum 60. Geburtstag. Innsbruck, 225-237.
  • NEUMANN, Gerhard (1993): „Jede Nahrung ist ein Symbol“. Umrisse einer Kulturwissenschaft des Essens. In: WIERLACHER/ NEUMANN/ TEUTEBERG (Hg.), 385-444.
  • PIEŃKOS, Jerzy (2003): Podstawy przekładoznawstwa. Kraków.
  • POHL, Heinz-Dieter (2004): Die Sprache der österreichischen Küche – Ein Spiegelbild sprachlicher und kultureller Kontakte. In: Internetzeitschrift für Kulturwissenschaften 15:
  • http://www.inst.at/trans/15Nr/06_1/pohl15.htm. (13.07.2012)
  • RILEY-KÖHN, Sibylle (1999): Englische Kochrezepte und Speisekarten in Vergangenheit und Gegenwart. Eine linguistische Analyse zur Fachsprache der Gastronomie. Frankfurt a. Main.
  • SCHELLER-BOLTZ, Dennis (2010): Kompetenzanforderungen an Übersetzer und Dolmetscher. In: Das Wort. Germanistisches Jahrbuch Rußland, 213-233.
  • SCHIRRMEISTER, Claudia (2000): Bratwurst oder Lachsmousse. Die Symbolik des Essens. Bielefeld.
  • SCHULZE, Dieter (2006): Polen. Baedeker Allianz Reiseführer. Ostfildern.
  • SIERADZKA, Małgorzata (2011): Cepelia, Kresy, szlachta, kontusz… Kritische Anmerkungen zum Umgang der Studierenden mit den Nachschlagewerken bei der Übersetzung von Realienbezeichnungen. In: Z. BOHUŠOVA, A. HUT'KOVÁ, A. MAŁGORZEWICZ, J. SZCZĘK (Hg.): Translationswissenschaft und ihre Zusammenhänge 4 (= Studia Translatiorica). Dresden, Wrocław, 171-186.
  • SNELL-HORNBY, Mary (2008): Übersetzen und Identität im vielsprachigen Europa. Ein kulinarisch-literarisches Intermezzo. In: H. P. KRINGS, F. MAYER (Hg.): Sprachenvielfalt im Kontext der Fachkommunikation, Übersetzung und Fremdsprachenunterricht. Berlin, 87-95.
  • STANASZEK, Maciej (2007): Tłumacz jako kucharz teoretyk, czyli o przekładzie nazw kulinariów austriackich na język polski. In: A. SZCZĘSNY, K. HEJWOWSKI (Hg.): Językowy obraz świata w oryginale i przekładzie. Siedlce, 449-466.
  • SZCZĘSNY, Anna (2001): Czy tłumacz powinien być ekspertem? In: A. KOPCZYŃSKI, U. ZALIWSKA-OKRUTNA (Hg.): Język rodzimy a język obcy – komunikacja, przekład, dydaktyka. Warszawa, 119-127.
  • TEUTEBERG, Hans, Jürgen / NEUMANN, Gerhard/ WIERLACHER, Alois/ BARLÖSIUS, Eva (Hg.)(1997): Essen und kulturelle Identität. Berlin.
  • TSCHOFEN, Bernhard (2008): Kulinaristik und Regionalkultur. In: WIERLACHER / BENDIX (Hg.), 63-78.
  • WIERLACHER, Alois/ NEUMANN, Gerhard/ TEUTEBERG, Hans, Jürgen (Hg.)(1993): Kulturthema Essen. Ansichten und Problemfelder. Berlin.
  • WIERLACHER, Alois/ BENDIX, Regina (Hg.)(2008): Kulinaristik. Forschung – Lehre – Praxis. Berlin.
  • WIERZBICKA, Anna (2007): Słowa klucze. Różne języki – różne kultury. Warszawa.
  • WITASZEK-SAMBORSKA, Małgorzata (2005): Studia nad słownictwem kulinarnym we współczesnej polszczyźnie. Poznań.
  • WITTE, Heidrun (2007): Die Kulturkompetenz des Translators. Tübingen.
  • ŻARSKI, Waldemar (2008): Książka kucharska jako tekst. Wrocław.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.desklight-68a8bc57-7900-4a0e-a15a-2c5b4c3a2bbc
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.