Labour input in Polish agriculture against size of agricultural holdings – spatial analysis

• Autorzy: Łukasz Wiśniewski , Roman Rudnicki

Warianty tytułu

PL

Nakłady pracy w rolnictwie polskim a wielkość gospodarstw rolnych – ujęcie przestrzenne

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of this paper is to present the analysis of spatial diversifi cation in the labour input in agriculture on the basis of these selected indicators: annual work unit (AWU) per 100 ha agricultural acreage; number of people per AWU; and comparison of labour input to EU-15 standards (LI-EU). Agricultural holdings have been categorised by size into three groups: 0–10 ha (small), 10–20 ha (average), and over 20 ha (large). Labour resources were subject to a comparative study of the density rates of AWUs per 100 ha agricultural acreage in Poland and the EU (EU-15). The analysis covered all of Poland with consideration of the administrative division into sixteen voivodeships (tabular analysis) and 314 poviats (townships and country districts together, including regional offi ces of the Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture (ARiMR); cartographic analysis). The results of the Agricultural Census of 2010 were used in the study. It demonstrated a signifi cant spatial diversifi cation in labour input in agriculture in general and in each holding size group. Predominantly, the diff erences are related to historical and political factors. The analysis corroborated agrarian overpopulation in south-east Poland.

PL

Celem artykułu jest analiza zróżnicowania przestrzennego nakładów pracy ludzkiej w rolnictwie na podstawie wybranych wskaźników: liczby jednostek AWU na 100 ha użytków rolnych, liczby osób przypadającej na 1 jednostkę AWU oraz wielkości nakładów pracy ludzkiej w porównaniu do standardów UE (WNP-UE). Wydzielono trzy grupy wielkościowe gospodarstw rolnych tj.: 0–10 ha (małe), 10–20 ha (średnie), ponad 20 ha (duże). Ocenę zasobów pracy przeprowadzono na podstawie analizy porównawczej wskaźników gęstości liczby jednostek AWU na 100 ha UR w Polsce i Unii Europejskiej (UE-15). Badaniem objęto Polskę w podziale na 16 województw (ujęcie tabelaryczne) i 314 jednostek powiatowych (powiaty grodzkie łącznie z powiatami ziemskimi zgodnie z podziałem na biura terenowe ARiMR, ujęcia kartografi czne). Wykorzystano wyniki Powszechnego Spisu Rolnego z 2010 r. Analiza wykazała silne zróżnicowanie przestrzenne nakładów pracy w rolnictwie – ogółem oraz w przyjętych grupach wielkościowych gospodarstw rolnych. Zmienność ta najsilniej wiąże się z oddziaływaniem uwarunkowań historyczno-politycznych. Analiza potwierdziła problem przeludnienia agrarnego w południowo-wschodniej części kraju.

Słowa kluczowe

PL

nakłady pracy; rolnictwo; zróżnicowanie przestrzenne; Polska

EN

labour input; agriculture; spatial diff erentiation; Poland

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
• Czasopismo: Journal of Agribusiness and Rural Development
• Rocznik: 2016
• Numer: 3(41)
• Strony: 413–424

Twórcy

autor

Łukasz Wiśniewski

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu,

autor

Roman Rudnicki

Bibliografia

• Aktywność ekonomiczna ludności związanej z rolnictwem. Cz. 2. PSR 1996. (1997). Warszawa: GUS.
• Bański, J. (2007). Geografia rolnictwa Polski. Warszawa: PWE.
• Drygas, M. (1989). Produkcyjne i ekonomiczne zróżnicowanie gospodarstw rodzinnych (s. 20-27). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Falkowski, J., Kostrowicki, J. (2001). Geografia rolnictwa świata (s.107-108). Warszawa: PWN.
• Gwiaździńska-Goraj, M., Jezierska-Thole, A. (2013). Zasoby pracy w gospodarstwach rolnych oraz problemy bezrobocia ukrytego w północnej Polsce. Roczniki Naukowe SERiA, tom XV, zeszyt 5, 104-109.
• Instrukcja dla rachmistrza spisowego w sprawie przeprowadzenia obchodu przedspisowego przed powszechnym spisem rolnym oraz badaniem metod produkcji rolnej w 2010 r. (2010). Warszawa: GUS, Centralne Biuro Spisowe.
• Karwat-Woźniak, B., Chmieliński, P. (2006). Praca w indywidualnych gospodarstwach rolnych (s. 24-30). Warszawa: Wyd. IERiGŻ.
• Kołodziejczak, W., Wysocki, F. (2013). Bezrobocie ukryte w polskim rolnictwie w 2010 r. – próba symulacji skali zjawiska. Roczniki Naukowe SERiA, tom XV, zeszyt 2, 158-164.
• Kostrowicki, J. (1978). Przemiany struktury przestrzennej rolnictwa Polski 1950-1970 (s. 481). Prace Geograficzne, 127. Warszawa: IGiPZ PAN.
• Nurzyńska, I., Poczta, W. (red.). (2014). Polska wieś 2014. Raport o stanie wsi (s. 91-93). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
• Olszewski, T. (1985). Geografia rolnictwa Polski (s. 97-101). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Poczta, W. (red.). (2013). Gospodarstwa rolne w Polsce na tle gospodarstw Unii Europejskiej – wpływ WPR. Powszechny Spis Rolny 2010 (s. 32). Warszawa: Wyd. GUS.
• Poczta, W., Kołodziejczak, M. (2004). Potencjał produkcyjny rolnictwa polskiego i efektywność gospodarowania w aspekcie integracji z Unią Europejską (s. 15-17). Poznań: Wyd. Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu.
• Racine, J. B., Raymond, H. (1977). Analiza ilościowa w geografii. Warszawa: PWN.
• Rudnicki, R., (1997) Geograficzno – ekonomiczne czynniki kształtujące produkcję rolnictwa indywidualnego na przykładzie makroregionu dolnej Wisły (s. 66-72). Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu.
• Rudnicki, R. (2014a). Analiza absorpcji środków WPR i ich wpływu na zmiany strukturalne w rolnictwie polskim. W: B. Głębocki (red.), Zróżnicowanie przestrzenne rolnictwa (s. 441-463). Warszawa: Wyd. GUS.
• Rudnicki, R. (2014b). Changes in land use structure of agricultural holdings in Poland in light of comparative analysis of National Agricultural Censuses of 2002 and 2010. W: W. Kamińska, K. Heffner (red.), Rural Development and EU Cohesion Policy, Studia Regionalia KPZK PAN, vol. 39, Warszawa, 153-182.
• Rudnicki, R., Kluba, M., Wiśniewski, Ł. (2014). Zróżnicowanie regionalne rolnictwa a poziom absorpcji funduszy Wspólnej Polityki Rolnej w Polsce W: R. Rudnicki, M. Kluba (red.), Zintegrowany rozwój obszarów wiejskich w świetle polityki Unii Europejskiej, t. 1, Rolnictwo i Wspólna Polityka Rolna (s. 9-35). Toruń: Wyd. Naukowe UMK.
• Stola, W., Szczęsny R. (1976). Geografia rolnictwa Polski (s.45-51). Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.

Identyfikatory

DOI

10.17306/JARD.2016.69