"Ukryte" MIchaela Hanekego jako eksperymentalny "dokument" performatywny

• Autorzy: Sławomir Sikora

Warianty tytułu

EN

Michael Haneke's "Caché" ("Hidden") as an Experimental Performative "Documentary"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Interpretacja filmu wiedzie autora do kilku podstawowych konkluzji. Według Sikory można uznać, że (1) film Hanekego należy rozpatrywać w paradygmacie kina krystalicznego, a nie organicznego (G. Deleuze); (2) Haneke w bardzo wyrafinowany sposób zaciera rozróżnienie na to, co zewnętrzne i wewnętrzne, a tym samym zaciera różnicę między tym, co „rzeczywiste”, i tym, co „wyobrażone” – obie sfery w ciekawy sposób splatają się ze sobą (wstęga Möbiusa), odnosząc się do tego, co realne; (3) owa wyrafinowana gra pokazuje, jak trudnym do uświadomienia sobie fenomenem może być rasizm; (4) w istocie to widz zostaje intelektualnie, zmysłowo i „cieleśnie” uwikłany w konieczność uświadomienia sobie bolesnych kwestii społecznych (m.in. rasizmu) – i właśnie dlatego można ten film nazwać eksperymentalnym „dokumentem” performatywnym.

EN

The interpretation of the film leads the author to some basic conclusions. According to Sikora it can be concluded that (1) Haneke’s film should be interpreted through the paradigm of crystalline cinema, and not the organic one (G. Deleuze); (2) Haneke in a very sophisticated way blurs the distinction between what is internal and external, and thus blurs the distinction between what is “real” and what is “imagined” – that way both spheres are intertwined with each other (Möbius strip), when they refer to the reality; (3) this sophisticated game shows how difficult it can be to become aware of racism; (4) in effect the viewer is intellectually, sensually and “physically” forced to become aware of painful social issues (e.g. racism) – and that is the reason why this film can be considered to be an experimental performative “documentary”.

Słowa kluczowe

EN

Haneke Michael; performative documentary

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2013
• Numer: 82
• Strony: 92-104

Twórcy

autor

Sławomir Sikora

• Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Latour, Bruno. 2010. Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci. tłum. A. Derra, K. Arbiszewski. Kraków: Universitas.
• Deleuze, Gilles. 2008. Kino 1. Obraz ruch 2. Obraz-czas. tłum. J. Margański. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.